Σχόλια
To ΚΚΕ για το σύμφωνο συμβίωσης: Βαθιά υπόκλιση στους αστικούς θεσμούς

Μεγάλη συζήτηση έγινε για την θέση του ΚΚΕ εναντίον του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια. Πολλοί σχολίασαν αρνητικά ότι το ΚΚΕ ήταν το μοναδικό κόμμα που επί της αρχής ψήφισε “κατά” του νομοσχεδίου, όπως έκανε και η Χρυσή Αυγή.
 
Πίσω στο δημοψήφισμα του Ιούλη, ο Ριζοσπάστης κατηγορούσε την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ότι δέχτηκε να συναθροίζεται το ΟΧΙ της με αυτό του ΣΥΡΙΖΑ ή ακόμα χειρότερα με αυτό των νεοναζί. Επρόκειτο εξαρχής για μία αυθαίρετη εξίσωση, και φυσικά τώρα το ΚΚΕ διαμαρτύρεται απέναντι σε όσους χρησιμοποιούν την ίδια αυθαιρεσία εναντίον του. Αλλά το πρόβλημα με τη θέση του ΚΚΕ δεν προκύπτει από το ξαναζέσταμμα της “θεωρίας των δύο άκρων” που είναι φυσικά λαθεμένη. Το πρόβλημα βρίσκεται στην ουσία της τοποθέτησης.
 
Το ΚΚΕ τάχτηκε γενικότερα εναντίον της νομοθέτησης “συμφώνου συμβίωσης” (τόσο για τα ετερόφυλα όσο και τα ομόφυλα ζευγάρια), προκρίνοντας την απλοποίηση του πολιτικού γάμου. Αυτό είναι γενικά σωστό: ο πολιτικός γάμος - και όχι κάποιο ξεχωριστό “σύμφωνο” - θα έπρεπε να αποτελεί το αυτονόητο δικαίωμα κάθε ζευγαριού που επιθυμεί να “νομιμοποιήσει” τον δεσμό του. Όμως, το ΚΚΕ εξαιρεί ρητά τα ομόφυλα ζευγάρια από τη δυνατότητα να κάνουν οικογένεια (είτε μέσω πολιτικού γάμου είτε μέσω συμφώνου συμβίωσης) με τη βασική αιτιολογία ότι οικογένεια σημαίνει παιδιά. Και όπως είπε ο Γκιόκας, “στη συμβίωση των ομόφυλων ζευγαριών, αντικειμενικά το παιδί έχει παραποιημένη αντίληψη αυτής της βιολογικής σχέσης... Το ανδρικό - πατρικό και το γυναικείο - μητρικό πρότυπο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, που πηγάζουν από τη φυσιολογία του ανθρώπινου είδους και είναι απαραίτητα για την ομαλή ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού” (Ριζοσπάστης, 20/12/2015).
 
Απαράδεκτη
Πρόκειται για απαράδεκτη τοποθέτηση. Αφενός, είναι λάθος ότι οικογένεια σημαίνει κατ' ανάγκην παιδιά: πολλά ζευγάρια δεν αποκτούν ποτέ παιδιά, είτε γιατί δεν το επιθυμούν είτε γιατί δεν το καταφέρνουν, ένα φαινόμενο μάλιστα όλο και συχνότερο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι η σχέση τους δεν συγκροτεί “οικογένεια”, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για δικαιώματα κληρονομικά, εργασιακά, ασφαλιστικά, κλπ. Γιατί να μην έχουν τα ομόφυλα ζευγάρια όλα τα δικαιώματα που υπάρχουν και για τα ετερόφυλα; Αφετέρου, είναι απαράδεκτο να ανάγεται η οικογένεια στη βιολογία του ανδρικού και του γυναικείου σώματος, και μάλιστα να θεωρείται κομμάτι της “ομαλής” ανάπτυξης του παιδιού η εμπέδωση αυτής της “βιολογικής σχέσης”. 
 
Η βιολογία του αντρικού και του γυναικείου σώματος και η συνεύρεσή τους μονάχα σε ελάχιστες περιπτώσεις στη ζωή ενός ανθρώπου καταλήγει σε αναπαραγωγή: στη συντριπτική πλειοψηφία των σεξουαλικών συνευρέσεων, σκοπός δεν είναι η αναπαραγωγή του είδους αλλά η ικανοποίηση και η ηδονή. Οι διάφορες μορφές της οικογένειας στην ανθρώπινη ιστορία δεν ανάγονται στη βιολογία, αλλά είναι κοινωνικές κατασκευές. Η πυρηνική οικογένεια “άντρας-γυναίκα-παιδί”, όπως τη γνωρίζουμε στον σύγχρονο καπιταλισμό, έχει να κάνει, ανάμεσα στ' άλλα, με τις ανάγκες συλλογικής αναπαραγωγής της εργατικής τάξης, τόσο με το φόρτωμα μιας σειρά κοινωνικών λειτουργιών στη γυναίκα, όσο και με την αναπαραγωγή νέου εργατικού δυναμικού. Το να θεωρεί ένα κομμουνιστικό κόμμα την πυρηνική οικογένεια όριο της κοινωνικής συμβίωσης δύο ή περισσοτέρων ανθρώπων, με όπλο μάλιστα τη βιολογία, συνιστά μια βαθιά υπόκλιση στους θεσμούς της αστικής κοινωνίας, που μόνο μέσα από την ιστορία των ΚΚ του 20ού αιώνα και την προσκόλληση τους στον σταλινισμό μπορεί να εξηγηθεί.
 
Με δεδομένο ότι η θέση περί “βιολογίας” προσεγγίζει επικίνδυνα τις κραυγές των παπάδων, δεν προξενεί απορία ότι η πλειοψηφία των ψηφοφόρων του ΚΚΕ σύμφωνα με δημοσκοπήσεις τάσσεται υπέρ του συμφώνου για τα ομόφυλα ζευγάρια σε ποσοστό 77%, περισσότερο δηλαδή από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, δίνοντας έτσι την καλύτερη απάντηση στις θεωρίες των “δυο άκρων” (με το αντίστοιχο ποσοστό στους ψηφοφόρους της ΧΑ να είναι 28,5%). Το μόνο δηλαδή που κατάφερε η ηγεσία του ΚΚΕ με την τοποθέτησή της είναι να προσφέρει δωρεάν ένα παράσημο “προοδευτικότητας” στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και στα διάφορα κεντροαριστερά ρετάλια, που ψήφισαν το σύμφωνο ως δήθεν αντιστάθμισμα στα μνημονιακά μέτρα που καταστρέφουν τα δικαιώματα όλων των εργαζόμενων και της νεολαίας, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας και σεξουαλικού προσανατολισμού. Όσο γρηγορότερα αλλάξει το ΚΚΕ αυτή την τοποθέτηση, τόσο καλύτερα για την αριστερή αντιπολίτευση απέναντι στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλά και συνολικότερα για το εργατικό κίνημα που παλεύει ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση και όλες τις μορφές καταπίεσης που τη διαιωνίζουν.
Θανάσης Καμπαγιάννης