Ιδέες
Νέο τεύχος “Σοσιαλισμός από τα Κάτω": Βήματα για την Αριστερή Εναλλακτική

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του περιοδικού "Σοσιαλισμός από τα Κάτω" (Νο 121, Μάρτης-Απρίλης 2017), ένα όπλο στα χέρια των αγωνιστών που παλεύουν να χτίσουν την "Αριστερή εναλλακτική στα ατελείωτα Μνημόνια και το ρατσισμό". 

Αυτό είναι το σύνθημα που βρίσκεται στο πρωτοσέλιδο μαζί με τη φωτογραφία των “εργολαβικών” από τα νοσοκομεία που παλεύουν ενάντια στις απολύσεις και για σταθερή, μόνιμη δουλειά. 

Το άρθρο της Μαρίας Στύλλου με τον ομώνυμο τίτλο ξεκινάει από το συμπέρασμα στο οποίο έχουν φτάσει εμπειρικά εκατομμύρια εργαζόμενοι διεθνώς: "η λιτότητα δεν έβγαλε την οικονομία από την κρίση, ούτε μείωσε τις ανισότητες πουθενά". Στην Ελλάδα όπου έρχεται το τέταρτο Μνημόνιο τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά, το ποσοστό όσων βρίσκονται κάτω από τα επίσημα όρια της φτώχειας εκτινάχτηκε από το 28 στο 36%. Οι κυβερνήσεις της ΕΕ βλέπουν αυτό το αδιέξοδο, μαζί τους και ο Τσίπρας, αλλά συνεχίζουν σε αυτό το δρόμο με νέες επιθέσεις στην εργατική τάξη. 

Η Μ. Στύλλου θυμίζει ότι την ίδια στάση κράτησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις στην Ελλάδα και για αυτό κατέρρευσαν εξαιτίας της εργατικής αντίστασης. Εξηγεί ότι το ρεύμα της αριστερής ριζοσπαστικοποίησης μέσα στους εργατικούς χώρους "αναζητά τρόπους, μορφές οργάνωσης και πρωτοβουλίες για να αντισταθεί", ενώ ο συνδυασμός οικονομικών και πολιτικών διεκδικήσεων εμφανίζεται με συνθήματα όπως "Προσλήψεις και αλληλεγγύη στους πρόσφυγες". Κλείνει τονίζοντας ότι η αριστερά πέρα από το ΣΥΡΙΖΑ έχει να παίξει ξεχωριστό ρόλο: να εξασφαλίζει την κοινή δράση και τη στήριξη των αγώνων, ενώ ταυτόχρονα να προχωρήσει την πολιτική συζήτηση μέχρι την αντικαπιταλιστική ανατροπή, πατώντας στα διδάγματα της Ρώσικης Επανάστασης στην επέτειο των 100 χρόνων της. 

Σοκ αφύπνισης  

Η μάχη απέναντι στα Μνημόνια πάει μαζί με τον αγώνα ενάντια στο ρατσισμό. Ο Πέτρος Κωνσταντίνου στο άρθρο του "Προς τη διεθνή κινητοποίηση 18/3" θυμίζει ότι οι άρχουσες τάξεις έχουν επιλέξει να κάνουν την Ευρώπη ένα απόρθητο φρούριο για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες τόσο με τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, όσο και με το ρατσιστικό μνημόνιο Ιταλίας-Λιβύης. Αυτές οι επιλογές και η επικράτηση του αρχι-ρατσιστή Τραμπ, άνοιξαν την όρεξη στους φασίστες της Ευρώπης "που επιχειρούν να βγουν κερδισμένοι βάζοντας τέλος στη στροφή αριστερά". Η αντίσταση όμως είναι διεθνής αφού η άνοδος Τραμπ λειτούργησε σαν σοκ αφύπνισης εκατομμυρίων και στην Ευρώπη από τη Βαρκελώνη μέχρι την Αυστρία. Το άρθρο τονίζει ότι το κίνημα στην Ελλάδα έχει δώσει καθοριστικά παραδείγματα με την αλληλεγγύη στους πρόσφυγες και τη μάχη να μπουν τα παιδιά τους στα σχολεία, καθώς και με το σταμάτημα της Χρυσής Αυγής να ξαναβγάλει στους δρόμους τα τάγματα εφόδου. Το κείμενο καταλήγει ότι η 18/3 μπορεί να αποτελέσει διεθνή σταθμό στην πάλη κατά του ρατσισμού και της ακροδεξιάς απειλής.  

Στο νέο τεύχος του ΣαΚ υπάρχουν δύο άρθρα αφιερωμένα στις εξελίξεις στην Αμερική. Ο Πάνος Γκαργκάνας στο άρθρο του "Η προεδρία Τραμπ-συνώνυμο της απόσταθεροποίησης;" τονίζει ότι η εικόνα που έρχεται από τις ΗΠΑ είναι αυτή της μεγάλης αναταραχής με τις "πρωτοφανείς συγκεντρώσεις που συνόδεψαν την ορκωμοσία" Τραμπ. Στη συνέχεια εξηγεί ότι η αναταραχή στα ανώτερα πατώματα του πιο ισχυρού καπιταλισμού του πλανήτη έχει ως υπόβαθρο τη μακρόχρονη υποχώρηση της αμερικάνικης υπεροχής. 

Η κρίση της αμερικάνικης ηγεμονίας τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο οδηγεί σε όξυνση των ανταγωνισμών. Ο Τραμπ μπορεί να κραυγάζει "Να κάνουμε την Αμερική Μεγάλη Ξανά", αλλά η άρχουσα τάξη έχει ήδη εκφράσει τις ανησυχίες της για τις συνταγές του. Το άρθρο κλείνει τονίζοντας ότι αυτός που μπορεί να σταματήσει τον Τραμπ είναι τα εκατομμύρια που διαδήλωσαν απέναντί του με αιχμή του δόρατος τις γυναίκες σε συμμαχία με την αντικαπιταλιστική αριστερά παντού. 

Στο άρθρο "ΗΠΑ: Ένα νέο κίνημα με βαθιές ρίζες" η Λένα Βερδέ και ο Γιώργος Πίττας παρουσιάζουν το κίνημα στην Αμερική. Τονίζουν ότι οι διαδηλώσεις δεν έχουν σταματήσει, ενώ υπάρχει η δυνατότητα η αντίσταση να περάσει στους χώρους δουλειάς. Δίνουν την εικόνα από τα κινήματα που αναπτύχθηκαν την τελευταία εικοσαετία -από το αντιπολεμικό μέχρι τα κινήματα Occupy ή Black Live Matters- και μεταφέρουν παραδείγματα για την ανάδειξη μιας νέας Αριστεράς. 

Στη συνέχεια θυμίζουν την πλούσια ιστορία του εργατικού κινήματος στην Αμερική που εν πολλοίς είναι ξεχασμένη. Από την απεργία στο Σικάγο για το οχτάωρο και το "Ψωμί και Τριαντάφυλλα" των εργατριών στη Μασαχουσέτη μέχρι τις μάχες της δεκαετίας του '30 ή τις "άγριες απεργίες" του '70, η εργατική τάξη στην Αμερική μας έχει δώσει συγκλονιστικά παραδείγματα αντίστασης. Η άνοδος του νεοφιλελευθερισμού μπορεί να ήταν μια επίθεση κατά μέτωπο, αλλά δεν κατάφερε να τσακίσει το κίνημα που μετά την αναγέννησή του και τη "μάχη του Σιατλ" το 1999, έρχεται τώρα να αντιμετωπίσει τον Τραμπ.    

Μετά το προηγούμενο τεύχος που ήταν αφιερωμένο στη Ρώσικη Επανάσταση, και στο παρόν τεύχος συνεχίζεται το αφιέρωμα. Ο Λέανδρος Μπόλαρης στο άρθρο του "Αναρχικοί και Μπολσεβίκοι" παρουσιάζει τις σχέσεις, τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις ανάμεσα στα δυο επαναστατικά ρεύματα πριν και μετά την επανάσταση του '17. Εξηγεί ότι τόσο η Συνδιάσκεψη του Τσίμερβαλντ όσο και οι θέσεις που παρουσιάζονται στο "Κράτος και Επανάσταση" του Λένιν αποτέλεσαν μαγνήτη για τα καλύτερα κομμάτια του αναρχικού ρεύματος. Η ίδια η επιτυχία της Ρώσικης Επανάστασης ριζοσπαστικοποίησε τις διεργασίες μέσα στους κόλπους των αναρχικών από την Ισπανία μέχρι τη Γαλλία και αλλού. Η επιμονή των μπολσεβίκων να ανοίγουν τη συζήτηση γύρω από τη σχέση κόμματος και τάξης που δίνεται με παραδείγματα, οδήγησε στο κέρδισμα χιλιάδων αγωνιστών στις γραμμές των επαναστατικών κομμάτων. 

Χειραφέτηση

Η Δήμητρα Κυρίλλου στο άρθρο της "Το γυναικείο ζήτημα και η Ρώσικη Επανάσταση" τονίζει ότι αντίθετα με τους μύθους, "οι γυναίκες της Ρωσίας είχαν μακριά πορεία αγώνων προς τη χειραφέτηση". Δίνει την εικόνα από τους αγώνες του 19ου αιώνα απέναντι στις φριχτές συνθήκες εργασίας για τις γυναίκες, την σταδιακή άνοδο των μαρξιστικών ιδεών και την επανάσταση του 1905 όπου αγωνίστριες έπαιξαν σημαντικό ρόλο και εκλέχτηκαν στο Σοβιέτ. Στη συνέχεια θυμίζει ότι οι εργάτριες της Πετρούπολης ξεκίνησαν την επανάσταση του Φλεβάρη του '17 απέναντι και στις αστές φεμινίστριες που στήριζαν τον πόλεμο. 

Τέλος, δίνει φοβερά παραδείγματα μετά την νίκη της επανάστασης όπου επιχειρήθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία να εξαλειφθεί η γυναικεία καταπίεση. Η ίδρυση του Ζενοτντέλ (Γραφείο Γυναικών) με ηγέτιδες τις Ινέσα Άρμαντ και Αλεξάντρα Κολλοντάϊ έπαιξε σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Η αντεπανάσταση του σταλινισμού μπορεί να ανέτρεψε βίαια τις κατακτήσεις των γυναικών, όμως εκείνη η εμπειρία είναι έμπνευση για την πάλη στο σήμερα. 

Aπό το νέο τεύχος δεν λείπει άρθρο για την κατάσταση στην οικονομία. Ο Σωτήρης Κοντογιάννης γράφει για τη «Χρονιά των μεγάλων κανονιών». Το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού με τις ιταλικές τράπεζες να είναι στην κορυφή του παγόβουνου. Στην Ελλάδα η κατάσταση είναι δραματική και έτσι οι τράπεζες έχουν αφήσει μεγάλους συνεταίρους τους που στήριζαν να καταρρεύσουν, από τον Μαρινόπουλο και το ΔΟΛ μέχρι την Ηλεκτρονική και το Ledra. Οι βασικοί λόγοι είναι η οικονομική τους αδυναμία και οι πιέσεις της ΕΕ και των υπόλοιπων «θεσμών». Η κατάσταση των τραπεζών είναι τέτοια που η Εθνική ξεπουλάει την Εθνική Ασφαλιστική, ενώ αντίστοιχες κινήσεις κάνουν και οι άλλες τράπεζες. Το άρθρο κλείνει τονίζοντας ότι η κρίση των τραπεζών που συνεχίζεται είναι κομμάτι της καπιταλιστικής κρίσης που μπορεί να λήξει μόνο αν τον έλεγχο τον πάρουν οι εργαζόμενοι: και στις τράπεζες και σε ολόκληρη την «πραγματική οικονομία». 

Στο τελευταίο κομμάτι του περιοδικού υπάρχουν οι βιβλιοκριτικές με πολύ σημαντικά βιβλία όπως «Ο Έβδομος Άνθρωπος» του Τζων Μπέργκερ που μιλάει για τους μετανάστες στην Ευρώπη και «Για τα πληγωμένα μας αδέρφια» του Ζοζέφ Αντράς μια συγκλονιστική μαρτυρία για τα ρατσιστικά εγκλήματα του Γαλλικού κράτους στην Αλγερία.