Στους βόθρους της ΧΑ βούτηξε στις αρχές του 2012, την περίοδο που οι ναζίδες ετοιμάζονταν να μπουν στη Βουλή, ο νεαρός σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Γεωργούσης ετοιμάζοντας την πτυχιακή του εργασία για την Εθνική Σχολή Κινηματογράφου της Βρετανίας. Η ταινία του -που βραβεύτηκε ως η καλύτερη φοιτητική ταινία στην Βρετανία για το 2013- έχει παιχτεί σε διάφορα φεστιβάλ, ενώ ειδικές προβολές οργανώθηκαν και στα γραφεία του ΟΗΕ στην Ν. Υόρκη, στο  πρώην “μουσείο του τρόμου”, στα γραφεία των ΕΣ-ΕΣ, στο Βερολίνο.

Ο Γεωργούσης που κατέθεσε την Δευτέρα (22/5 – 155η) και την Τρίτη (23/5 – 156η μέρα) πήγε στην αρχή στα (τότε) κεντρικά γραφεία των ναζί στην Δηλιγιάννη και συνάντησε στελέχη της οργάνωσης, μεταξύ αυτών και τον Παναγιώταρο, ζητώντας να πάρει άδεια για να φτιάξει ένα ντοκυμαντέρ για την Χ.Α. “Τους είπα ότι το κάνω στο πλαίσιο της σχολής και ότι δεν θα υπάρχει σχολιασμός, ότι θα πρόκειται απλά για παρατήρηση. Εκείνη την περίοδο ήταν πιο εύκολο να αποκτήσει κάποιος πρόσβαση στη Χ.Α., γιατί για πρώτη φορά στην ιστορία τους έβγαιναν από το περιθώριο στην κοινωνία. Στην αρχή υπήρξε κάποιος ενθουσιασμός, αλλά μετά την κήρυξη της προεκλογικής περιόδου, δεν κατάφερα να έχω πρόσβαση. «Καλή η ιδέα σου Κώστα αλλά άλλη φορά, τώρα έχουμε εκλογές», ήταν απόκριση του Μιχαλολιάκου. Οπότε στη συνέχεια κινήθηκα στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα για να βρω απλά στελέχη του κόμματος”.

Η ταινία του “Οι καθαριστές”, γυρίστηκε στον Αγ. Παντελεήμονα ακριβώς ενάμιση μήνα πριν οι χρυσαυγίτες εκλεγούν για πρώτη φορά στην βουλή. “Έκατσα ένα μήνα εκεί. Πρωί, μεσημέρι, βράδυ. Εκείνη την εποχή θεωρούσαν ότι κάνουν κουμάντο, ότι δεν θα τους ενοχλούσε κανείς, ήταν περήφανοι και μπορούσαν να μιλάνε για τους φούρνους του Άουσβιτς. Στο υλικό μου υπάρχει συνεχής υπόδειξη «έλα αγόρι μου να τα δείξεις αυτά, έλα πάρε αυτό, πες εκείνο», ήταν περήφανοι”, ανέφερε ο σκηνοθέτης.

Δράση

“Πήγα στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα, η οποία με ενδιέφερε πολύ, γιατί ήταν περιοχή δράσης τους. Πήγα στην πλατεία χωρίς να ξέρω κανέναν απολύτως.

Μου έκανε εντύπωση ένα τεράστιο σύνθημα στην πλατεία. Κυριαρχούσε. Έγραφε «έξω οι ξένοι από την Ελλάδα». Το κινηματογράφησα από ένα διαμέρισμα ορόφου απέναντι, ζητώντας άδεια από την ιδιοκτήτρια. Η κάμερά μου ήταν επαγγελματική, όχι ερασιτεχνική, οπότε φαινόταν ότι ήμουν επαγγελματίας, δεν θα μπορούσα να το κρύψω με τίποτα. Μετά άρχισα να γνωρίζω χαρακτήρες στη γειτονιά. Παρέμεινα στην πλατεία πρωί-μεσημέρι-βράδυ για ένα μήνα ακριβώς. 

Γνώρισα λοιπόν τον Βάθη, ο οποίος επέβλεπε την πλατεία. Μπορούσε να σταματήσει αλλοδαπούς από το να παίζουν μπάλα τις ώρες που δεν ήθελε, όχι μόνο ώρες κοινής ησυχίας. Είχε κάποιες υπερεξουσίες, που πήγαζαν από την κομματική του σχέση με την Χ.Α. Δεν τον πείραζε κανείς. Υποκαθιστούσε και τα νόμιμα όργανα ακόμα. Υπήρχε ένας συνεχής τραμπουκισμός. Εξαπέλυε ύβρεις, ιδίως σε αλλοδαπούς. Σε ιδεολογικούς εχθρούς, σε άτομα που τολμούσαν να αντιμιλήσουν στους δρόμους. Εκεί συναντιόνταν συνήθως τα ίδια άτομα, που ήταν μέλη της Χ.Α. ο Βάθης, ο Αλέξανδρος Πλωμαρίτης, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΧΑ και υποψήφιος στην Β' Αθηνών, ο Μπατζής, υποψήφιος στην Πάτρα, και διάφορα άλλα άτομα που δεν ήταν υποψήφιοι αλλά ερχόντουσαν από τα γραφεία για βοήθεια”.

Στην ταινία παρουσιάζονται αρκετά από τα μεσαία στελέχη της οργάνωσης στην περιοχή του 6ου διαμερίσματος του δήμου της Αθήνας. Λύρης, υποψήφιος  βουλευτής Α' Αθήνας, Λέντζης, επίσης υποψήφιος στη Α' Αθήνας και μέλος της τοπικής του Αγ. Παντελεήμονα. Σμυρνιώτης μέλος της Χ.Α. στην περιοχή αλλά κάτοικος Φαλήρου. Οι χρυσαυγίτες εκείνη την περίοδο είχαν μεταφέρει ό,τι βόθρο είχαν απ' όλη την Αθήνα στον Αγ. Παντελεήμονα.  

“Μια μέρα ήμουν με τον Βάθη, πέρασε η αστυνομία και με πλησίασε γιατί νόμιζαν ότι τους κινηματογραφώ. Πριν πω κάτι, είπε στον αξιωματικό «Είμαι ο Γιώργος Βάθης από την Χ.Α., έλα εδώ να τελειώνουμε». Επειδή όταν ενέκρινε κάτι η Χ.Α., δεν επενέβαινε η αστυνομία, αυτή η αίσθηση υπήρχε. Επίσης όταν υπήρχε χειροδικία, τραμπουκισμός σε αλλοδαπούς, γενικά υπήρχε ασυλία στις απειλές και τις ύβρεις” εξήγησε ο μάρτυρας που στην ταινία του προβάλεται με τον πιο ορατό τρόπο η συνεργασία της ΕΛΑΣ με τους χρυσαυγίτες του Αγ. Παντελεήμονα.

Το σημαντικότερο στοιχείο ωστόσο που έφερε ο μάρτυρας στη δίκη είναι η συζήτηση που υπήρχε εκείνη την εποχή μέσα στα μέλη της οργάνωσης για το πώς “θα καθαρίσουν τον Άγιο Παντελεήμονα. Είχαν μάλιστα αυτοκόλλητο «να ξεβρομίσει ο τόπος».

Απ’ ό,τι μου είπαν, ήρθαν 150 άτομα της Χ.Α. το 2011. Αυτοί έμειναν στην ιστορία ως «η μάχη του Αγίου Παντελεήμονα» και εφάρμοσαν ένα μοντέλο βίας που δεν ξέρω πόσες μέρες διήρκησε. Άσκησαν βία και είχαν μια άτυπη εξουσία που κανείς δεν τολμούσε να τα βάλει μαζί τους. Η περιοχή του Παντελεήμονα ήταν η περιοχή πρότυπο για αυτούς. Ήθελαν να μεταφέρουν το πρότυπο αυτό και σε άλλες περιοχές και σε άλλους τομείς”.

Βία

Όπως εξήγησε ο μάρτυρας, στην ταινία του αλλά και στα αμοντάριστα πλάνα που κατέθεσε στις ανακρίτριες και που θα εξετασθούν στα αναγνωστέα μετά το πέρας των μαρτυρικών καταθέσεων, υπάρχουν πολλές φορές οι προτροπές για βία.

Πιο γνωστή είναι η σκηνή που κυκλοφόρησε ήδη από τον Αύγουστο του 2012 με τον Πλωμαρίτη να υπερηφανεύεται ότι η ΧΑ θα “ξεβρωμίσει” τον τόπο από μετανάστες και αναρχικούς φτιάχνοντας φούρνους και “θα πωληθούν τα μαλλιά τους, να πουλιούνται ως μπεγλέρια στο Μοναστηράκι”. Όμως υπάρχουν και άλλα εμετικά ναζιστικά σχόλια: “Ο κ. Πλωμαρίτης είχε πει να βάλουν όλους τους μετανάστες σε ένα καράβι και να το βουλιάξουν για να τους πνίξουν”.

Η πραγματικότητα είναι πως τα τάγματα εφόδου της ΧΑ χτύπαγαν με τις πλάτες της αστυνομίας και η ηγεσία ερχόταν να αναλάβει την πολιτική ευθύνη. Προφανώς σήμερα όλα αυτά τους έχουν γίνει θηλιά στο λαιμό γι' αυτό και αποκηρύσσουν στελέχη (τον Βάθη ο Μιχαλόλιας τον αποκάλεσε ανισόρροπο) και αρνούνται δράσεις και πράξεις που τότε ένιωθαν περήφανοι να τις υποστηρίξουν.

Ο μάρτυρας ξεκαθάρισε πως μετά από αυτή την πολύ δύσκολη έρευνα που διεξήγαγε για πολλούς μήνες και που ολοκληρώθηκε με την ταινία, έχει ξεκάθαρη και ολοκληρωμένη εικόνα και άποψη για την ΧΑ. “Είναι μια ναζιστική οργάνωση, με σύμβολα, λεγόμενα και πράξεις που θέλουν να οδηγήσουν στην εγκαθίδρυση ναζιστικού καθεστώτος”. 

Ο πρώην αστυνομικός διευθυντής Μεσσηνίας, Βασίλης Γεωργακόπουλος έφτασε στο ακροατήριο της δίκης της ΧΑ την Δευτέρα 22/5 (155η μέρα δίκης), όμως η παρουσία του μόνο θλίψη και οργή μπορεί να προκαλέσει, αφού αποδεικνύει στην πράξη την ασυλία που απολάμβαναν τα στελέχη της ΧΑ από την ΕΛΑΣ.

Ο πρώην αστυνομικός διευθυντής αρνήθηκε δηλώσεις που είχε κάνει στο παρελθόν σε τοπικές εφημερίδες της Μεσσηνίας για ύπαρξη “ομάδων περιφρούρησης”, λέγοντας πως δεν είχε υποπέσει τίποτα τέτοιο στην αντίληψή του και πως κάποια μεμονωμένα επεισόδια βίας απέναντι στους Ρομά ήταν από “αγανακτισμένους κατοίκους”.

Στο απόγειο της κατάντιας ο Γεωργακόπουλος έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει ως γραφικό τον συνταξιούχο αστυνομικό και υποψήφιο βουλευτή της ΧΑ στον νομό Μεσσηνίας Φώτη Μπέλλο που καλούσε τότε με ανακοινώσεις του για την δημιουργία ταγμάτων εφόδου στην περιοχή. Είναι ο ίδιος χρυσαυγίτης που λίγα χρόνια μετά, τον Οκτώβρη του 2016, έγινε ο πιστολέρο της Πανόρμου, όταν πυροβόλησε και σκότωσε έναν γυμναστή για ασήμαντη διαφορά.

Τα μόνιμα “δεν θυμάμαι” και οι συνεχείς αρνήσεις του αστυνομικού να προσφέρει οποιοδήποτε στοιχείο για την παρουσία των χρυσαυγιτών στην Μεσσηνία συνολικότερα, αλλά και για ειδικότερες περιπτώσεις όπως στον Μελιγαλά το 2013, μια βδομάδα πριν τη δολοφονία του Φύσσα, εξόργισε τόσο την έδρα και το κοινό, όσο και τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής. “Μήπως έχετε ξεχάσει και σε πια δίκη έχετε έρθει να καταθέσετε;”, ήταν η ειρωνική ερώτηση του δικηγόρου πολιτικής αγωγής για την υπόθεση του ΠΑΜΕ Άγγελου Βρεττού.

Οι επόμενες δικάσιμοι

Δυο συνεδριάσεις έχουν μείνει ακόμα για τον Μάη, η μία 26/5 στον Κορυδαλλό και η δεύτερη 30/5 στο Εφετείο. Για τον Ιούνη:  1/6, 8/6, 20/6 και 30/6 στο Κορυδαλλό και 2/6, 6/6, 13/6, 26/6, 28/6 στο Εφετείο.