Οικονομία και Πολιτική
Αναπτυξιακές Τράπεζες και πράσινα άλογα

H κυβέρνηση ανακάλυψε ένα νέο παραμύθι. Το όνομά του: Αναπτυξιακή Τράπεζα. 

Τι θα κάνει αυτή η  τράπεζα -αν γίνει φυσικά ποτέ πραγματικότητα; Θα στηρίξει, μήπως, με δάνεια και κεφάλαια τις επενδύσεις, έτσι ώστε να "βγει η χώρα από την κρίση"; Θα δώσει κάποια ανάσα, ίσως, στις μικρότερες επιχειρήσεις που στενάζουν από την έλλειψη ρευστότητας; Τίποτα απ' όλα αυτά δεν θα κάνει. 

Η Αναπτυξιακή Τράπεζα δεν θα είναι μια "κανονική τράπεζα", μια τράπεζα σαν όλες τις άλλες. "Όπως διευκρινίζεται στη σχετική ανακοίνωση", διαβάζουμε στην Καθημερινή, "δεν θα είναι ανταγωνιστική προς το υφιστάμενο τραπεζικό σύστημα...".  Τι θα είναι; Ένας "μηχανισμός συνεργασίας" με τους διεθνείς τραπεζικούς θεσμούς. Και ένας "φορέας σχεδιασμού, συντονισμού και προτεραιοποίησης έργων και χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας..." Με άλλα λόγια ένα "γραφείο" που θα διαμεσολαβεί ανάμεσα στις "πραγματικές τράπεζες" και την "πραγματική οικονομία". Λες και αυτό που εμπόδιζε μέχρι τώρα τις πραγματικές τράπεζες να επενδύσουν στην πραγματική οικονομία ήταν η έλλειψη συντονισμού...

Οι τράπεζες δεν έχουν ούτε τη δυνατότητα, ούτε τη διάθεση να δώσουν έστω και ένα σεντς για την ανάπτυξη. Οι τράπεζες, κατ' αρχήν, παρά τις αλλεπάλληλες ανακεφαλαιοποιήσεις εξακολουθούν να είναι ζόμπι: τα "κόκκινα δάνεια" έχουν ξεπεράσει τα 110 δις ευρώ ενώ οι καταθέσεις ήταν τον περασμένο Μάρτη 128 δις. Με απλά λόγια οι τράπεζες έχουν "επενδύσει" το 90% των χρημάτων των καταθετών σε "κόκκινα δάνεια". Δηλαδή τα έχουν χάσει. Αυτό εξηγεί σε ένα βαθμό και την ακόρεστη δίψα τους για καταθέσεις. Και ταυτόχρονα την πεισματική του άρνηση να χορηγήσουν οποιοδήποτε νέο δάνειο. Η "πιστωτική επέκταση" έχει μόνιμα σχεδόν αρνητικό πρόσημο στην Ελλάδα. Οι τράπεζες, με άλλα λόγια, "ρουφάνε" μόνιμα και σταθερά χρήματα από την κοινωνία. Δεν "δίνουν και παίρνουν". Παίρνουν μόνο.  

Αλλά το πρόβλημα είναι μόνο σε ένα βαθμό αντικειμενικό. Γιατί οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι ούτε αυτές "κανονικές τράπεζες". Με τις ανακεφαλαιοποιήσεις (και ειδικότερα με την τελευταία) οι τέσσερις μεγάλες "συστημικές" τράπεζες έχουν πέσει στα νύχια κερδοσκοπικών κεφαλαίων, κεφαλαίων που ειδικεύονται στην αγορά χρεοκοπημένων επιχειρήσεων (έναντι πινακίου φακής) τις οποίες αφού "γδύσουν" στη συνέχεια από κάθε αξιοποιήσιμο περιουσιακό στοιχείο τις εγκαταλείπουν στην τύχη τους. Ανάμεσα τους είναι και διάφορα "ταμεία γύπες" -αυτά που δεν διστάζουν να αρπάζουν ακόμα και την ανθρωπιστική βοήθεια από χώρες που πεθαίνουν από το λιμό, στο όνομα των ομολόγων που έχουν αγοράσει -στο ένα δέκατο, το ένα εκατοστό (ή και ακόμα πιο κάτω) της ονομαστικής τους αξίας, φυσικά.

Μια πρόχειρη αναζήτηση των ονομάτων των σημερινών μεγαλομετόχων των τραπεζών δίνει τα παρακάτω τυπικά αποτελέσματα: Brookfield Capital Partners Ltd (Eurobank): ιδιωτική επενδυτική εταιρεία που εξειδικεύεται στην ανακεφαλαιοποίηση απαξιωμένων κεφαλαίων. Η εταιρεία συνηθίζει να εξέρχεται από τις επενδύσεις της σε μια περίοδο από τρία έως επτά χρόνια.  

Seth Klarman, διευθύνων σύμβουλος της Baupost Ltd (Τράπεζα Πειραιώς). Έχει το παρατσούκλι "ο Τιτάνας των hedge funds". Εξειδικεύεται στο "γδύσιμο περιουσιακών στοιχείων". 

Wilbur Louis Ross (Eurobank). Σήμερα υπουργός Εμπορίου στην κυβέρνηση του Τραμπ στις ΗΠΑ. Μέχρι την υπουργοποίησή του ήταν τραπεζίτης με εξειδίκευση στην αναδιάρθρωση χρεοκοπημένων επιχειρήσεων...

Κοράκια

Τα κοράκια αυτά δεν ήρθαν, φυσικά, στην Ελλάδα για να αναπτύξουν την οικονομία. Αυτό που τους "μαγνήτισε" ήταν τα "κόκκινα δάνεια" τα οποία, χάρη στις μνημονιακές ευνοϊκές για τις τράπεζες ρυθμίσεις ελπίζουν να πουλήσουν με σημαντικό κέρδος. 

Άλλωστε τα λεφτά που έβαλαν για να αγοράσουν τα πακέτα των μετοχών που κατέχουν σήμερα ήταν (όπως κάνουν πάντα) μηδαμινά: με βάσει το τρίτο μνημόνιο η μετοχή της Alpha "πουλήθηκε" το καλοκαίρι του 2015 με έκπτωση 34% σε σχέση με την τότε χρηματιστηριακή της αξία. Της Eurobank με έκπτωση 52%. Της Πειραιώς με 86%. Της Εθνικής με 92%. Ακόμα και ένα μικρό ποσοστό να ανακτήσουν από τα κόκκινα δάνεια οι τράπεζες, κερδισμένοι θα είναι. Μόλις τελειώσει το πάρτι της λεηλασίας και της αρπαγής θα πουλήσουν τις μετοχές τους και θα φύγουν -σε αναζήτηση νέων θηραμάτων. 

Με έναν "σωστό συντονισμό" από την Αναπτυξιακή Τράπεζα τα κοράκια αυτά θα μεταμορφωθούν σε λευκά περιστέρια, λέει τώρα η κυβέρνηση. Οι κρουνοί της ρευστότητας θα ανοίξουν διάπλατα. Η οικονομία θα πάρει ξανά μπροστά. Η ανεργία θα αρχίσει να πέφτει. Και η Ελλάδα θα "γυρίσει σελίδα", όπως έλεγε ο Τσίπρας μετά το τελευταίο Γιούρογκρουπ. 

Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.