Περιβάλλον
“Eιδικό Xωροταξικό Πλαίσιο” για τις Aνανεώσιμες Πηγές Eνέργειας: Nεοφιλελεύθερη επίθεση που καταστρέφει αντί να προστατεύει το περιβάλλον

Στο πρώτο χρόνο της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, είχαμε τον «κόκκινο Πάνο» Παναγιωτόπουλο από τη θέση του υπουργού Απασχόλησης να παριστάνει τον προστάτη των φτωχών και των αδυνάτων.  Αυτό το παραμύθι της ΝΔ τέλειωσε, αλλά τα χρώματα του ψέματος είναι ανεξάντλητα για τους υπουργούς της δεξιάς. Τώρα, έχουμε τον «πράσινο» Σουφλιά και Σιούφα που υποτίθεται δίνουν τα ρέστα τους για να προωθήσουν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και συγκεκριμένα την αιολική ενέργεια. Ομως, η πραγματικότητα και σε αυτό τομέα είναι μαύρη για τη ΝΔ, όσο «μαύρος» είναι ο Πολύδωρας κι οι «πραίτορές» του. 

Τη 1 Φλεβάρη ο Σουφλιάς ανακοίνωσε το επονομαζόμενο «Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ». Μέχρι το 2010, είπε ο Σουφλιάς, θα έχουν εγκατασταθεί μέχρι και 2.587 ανεμογεννήτριες οι οποίες θα παράγουν 3.372 MW ηλεκτρικής ενέργειας από 746 που παράγονται σήμερα. Στόχος είναι μέχρι το 2010 η Ελλάδα να παράγει το 20% της ηλεκτρικής της ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές με κύρια την αιολική. Μάλιστα ο Σουφλιάς έδωσε και μαθήματα περιβαλλοντικής υπευθυνότητας, με αυστηρό ύφος, σε όσους αντιδρούν στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων στις περιοχές τους: «Τυχόν εμπόδια στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε τοπικό επίπεδο δεν θα επιτραπούν, αλλά θα αντιμετωπιστούν σε κεντρικό επίπεδο. Το θέμα του θερμοκηπίου κρατά σε αγωνία την παγκόσμια κοινωνία και αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα προβλήματα του πλανήτη μας.» 

Πριν συγκλονιστούμε από το οικολογικό πάθος του Σουφλιά και της ΝΔ, να σκεφτούμε ότι μιλάμε για την ίδια κυβέρνηση που με τυμπανοκρουσίες και τον Πούτιν αγκαλιά ανακοίνωσε την έναρξη της κατασκευής του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης. Ενός αγωγού που θα μεταφέρει εκατοντάδες χιλιάδες τόνους πετρέλαιου, η καύση του οποίου αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες των αερίων του θερμοκηπίου, και που απειλεί με απίθανες περιβαλλοντικές καταστροφές τον Εβρο και το Αιγαίο. 

Ομως, το πρόβλημα δεν είναι μόνο εκεί. Το ίδιο το «Ενιαίο Χωροταξικό Σχέδιο» είναι μια πρόκληση. Γιατί στο όνομα της προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας η κυβέρνηση της ΝΔ  πάει να βάλει χέρι στα δάση και τις κορυφογραμμές, να τα χαρίσει σε κάθε αετονύχη της αγοράς που θα παριστάνει τον «πράσινο επενδυτή». Ο,τι δεν κατάφερε με την αποτυχία της να περάσει την αναθεώρηση του Αρθρου 24 του Συντάγματος, πάει να το κάνει τώρα από την «πίσω πόρτα». 

Υποτίθεται ότι το «Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο» θα μπει σε «δημόσια διαβούλευση» για δυο μήνες. Ομως, δεν υπάρχει η αντίστοιχη περιβαλλοντική μελέτη για τις επιπτώσεις της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών. Δηλαδή, δημόσιοι φορείς, δήμοι, κάτοικοι των περιοχών, θα κληθούν να συμφωνήσυν στα τυφλά με τις αποφάσεις της κυβέρνησης –κι αν δεν το κάνουν θα χαρακτηριστούν εγωιστές που βάζουν τα «μικροσυμφέροντά» τους πάνω από τη σωτηρία του πλανήτη. 

Προτεραιότητες

Αντίθετα, οι προτάσεις που έρχονται από το υπουργείο και τους τεχνικούς συμβούλους του λύνουν «απλά» το πρόβλημα: όπου το ΕΧΠ έρχεται σε αντίθεση με τα υπάρχονται. Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού, προτεραιότητα παίρνει το πρώτο και τα δεύτερα πρέπει ν’ αλλάξουν. Για παράδειγμα, η πρόβλεψη για προστασία των ορεινών όγκων άνω των 800 μέτρων υψόμετρο στη Στερεά ως περιοχών φυσικού αποθέματος, θα πρέπει σύμφωνα με τις προτάσεις των τεχνικών συμβούλων του υπουργείου ν’ αλλάξει για να «χωρέσουν» οι εγκαταστάσεις των 3.238 MW. 

Η Πελοπόννησος και συγκεκριμένα οι νομοί Λακωνίας και Αρκαδίας είναι μια από τις περιοχές για τις οποίες έχει κατατεθεί ο μεγαλύτερος αριθμός αιτήσεων για κατασκευή αιολικών πάρκων. Συνολικά εκεί θα εγκατασταθούν 438 ανεμογεννήτριες. (Στερεά Ελλάδα και Ευβοια, όπως και ο Εβρος είναι οι άλλες δυο). O Σπηλαιολογικός Oμιλος Tαϋγετου - Πάρνωνα, αναφέρει στην ιστοσελίδα του:

 «Στο Νότιο Πάρνωνα...γέμισαν τα βουνά χωματόδρομους που θα πρέπει να γίνουν με κατάλληλο υπόστρωμα λεωφόροι για τα υπέρβαρα οχήματα που θα μεταφέρουν τον πολιτισμό. Εκατό τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας με τρία μέτρα ύψος μόνο θα είναι οι βάσεις που στηθούν τα ελικοφόρα αντικείμενα. Με ύψος που θα πλησιάζει τα 100μ και φτερά των 60μ που όταν σπάνε αλοίμονο σε όποιον βρεθεί στο δρόμο τους. Φυσικά το κόστος επισκευής είναι τεράστιο, ώστε το αιολικό πάρκο σύντομο ίσως μετατραπεί σε ατέλειωτο νεκροταφείο επί της κορυφογραμμής.» 

Η κάθε ανεμογεννήτρια παράγει ισχύ 2 MW. Δηλαδή θα πρέπει να φτιαχτούν τεράστιες εγκαταστάσεις εκατοντάδων πάνω στα βουνά χώρια οι γραμμές μεταφοράς που θα χρειαστούν για τη σύνδεση με το δίκτυο. Μπορεί η Πτολεμαϊδα ή η Μεγαλόπολη να έχουν μετατραπεί σε σεληνιακά τοπία από την εξόρυξη λιγνίτη. Το ίδιο θα γίνει με τον Πάρνωνα και τον Ταϋγετο, για να πλουτίσουν όσοι επιχειρηματίες τσιμπήσουν τις επιδοτήσεις για την κατασκευή των αιολικών πάρκων. Οπως αναφέρει η ανακοίνωση της 15 Φλεβάρη του Ομίλου:

«Η άγρια φύση, τα δάση, τα οικοσυστήματα κοινοτικού ενδιαφέροντος του δικτύου Natura,  τα καταφύγια άγριας ζωής, οι εθνικοί δρυμοί....θα πρέπει να υποβιβαστούν σε οικονομικές ζώνες «αειφόρου ανάπτυξης» προς όφελος μιας αμφίβολης δράσης για τις κλιματικές αλλαγές και της πολιτικής «ενεργειακής διαφοροποίησης» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μεγάλες χωρικές ενότητες μεταβάλλονται σε κερδοφόρα «φιλέτα» της αιολικής βιομηχανίας. 

Στην πραγματικότητα, ο τρόπος διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας απλώς αποτελεί νεοφιλελευθερισμό της συμφοράς για την εξυπηρέτηση μεγάλων οικονομικών συμφερόντων ολιγοπωλιακού χαρακτήρα, υποστηρικτικό  μέτρο της δρομολογημένης «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τροφοδότηση του χρηματιστιστηρίου «ρύπων θερμοκηπίου» με πιστωτικά μόρια, με τις άδειες παραγωγής να αλλάζουν χέρια τροφοδοτώντας με ζεστό χρήμα μαύρα ταμεία.» 

Οι εξαγγελίες του Σουφλιά δεν αξίζουν καν το χαρτί που έχουν γραφτεί. Βουνά και δάση θα καταστραφούν για να μπουν τα θεμέλια των αιολικών πάρκων από τις ιδιωτικές εταιρείες. Η ολοκλήρωσή τους θα καθυστερεί σκοπίμως, για να μπορούν να παζαρεύουν τις επιδοτήσεις και τα κίνητρα, όπως κάνανε και κάνουν όλες οι κατασκευαστικές εταιρείες με τα λεγόμενα «μεγάλα έργα». 

Πολύ απλά η αγορά δεν μπορεί να προωθήσει ούτε την ουσιαστική εφαρμογή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ούτε τον περιορισμό της εκπομπής των αερίων του θερμοκηπίου. Σήμερα, οι επιχειρηματίες ανακαλύπτουν μια επικερδή δραστηριότητα στην «πράσινη ενέργεια» επειδή οι αυξημένες τιμές του πετρελαίου και η αστάθεια στη Μέση Ανατολή σπρώχνουν όλες τις κυβερνήσεις να μη βάζουν «όλα τα αυγά στο ίδιο καλάθι». Γι’ αυτό βλέπουμε ξαφνικά τον Μπλερ ή την Μέρκελ να παριστάνουν τους «πράσινους». Ομως, για τον ίδιο λόγο που σήμερα κάποιες  επιχειρήσεις βλέπουν ελκυστικές τις ΑΠΕ, αύριο μπορεί να χάσουν την όρεξή τους. 

Eπενδύσεις

Ετσι κι αλλιώς, η κλίμακα των επενδύσεων που απαιτούνται για να αλλάξει ριζικά ο τρόπος παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας ξεφεύγει από τις δυνατότητες της όποιας «ιδιωτικής πρωτοβουλίας». Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά για να το διαπιστώσουμε. Η Ελλάδα εξηλεκτρίστηκε από άκρου σε άκρο, μόνο όταν δημιουργήθηκε η ΔΕΗ και ξεκίνησε ένα τεράστιο, μακρόχρονο, σχέδιο επενδύσεων. Αν ο ηλεκτρισμός είχε μείνει στα χέρια της κάθε Πάουερ ή άλλης εταιρείας, ακόμα η ηλεκτροδότηση θα περιοριζόταν στις μεγάλες πόλεις. 

Το ίδιο πρέπει να γίνει και τώρα με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι η ΔΕΗ αντί να λειτουργεί σαν ιδιωτική επιχείρηση που ανάμεσα στ’ άλλα ρυπαίνει επειδή το τελευταίο που νοιάζει τους μετόχους είναι η προστασία του περιβάλλοντος, πρέπει να ξαναγίνει δημόσια και να περάσει στον έλεγχο των εργαζόμενων της και όλης της κοινωνίας. 

Εν τω μεταξύ θα πρέπει να δώσουμε τη μάχη για να μην περάσουν τα σχέδια του Σουφλιά που καταστρέφουν το περιβάλλον με «οικολογική» μάσκα.