Η Αριστερά
O ΣYN και η “γραμμή Zαχαριάδη”

Στο προηγούμενο φύλλο της Εργατικής Αλληλεγγύης (νο. 769, «Αριστερά ή Κεντροαριστερά – Ένα απλουστευτικό δίλημμα;»), ο Νίκος Λούντος αναφέρεται σε παρεμβάσεις ηγετικών στελεχών του ΣΥΝ – και μάλιστα της αριστερής του πτέρυγας – που υπερασπίζονται την προοπτική κεντροαριστερών κυβερνητικών εγχειρημάτων. Πρόκειται όμως απλώς για μια λάθος τακτική ή το φλερτάρισμα με την Κεντροαριστερά αποτελεί συνεπή ιδεολογική θέση των στελεχών αυτών;

 Με αφορμή το σκάνδαλο των ομολόγων, τα Ενθέματα της Αυγής (04/05/2007) δημοσίευσαν παρέμβαση ειδικού συνεργάτη της εφημερίδας, όπου ανάμεσα στα άλλα, διαβάζουμε και τα εξής:

«Η Αριστερά φέρει το βάρος δύο μεγάλων πολιτικών παραδόσεων από τη δεκαετία του ‘30 και μετά. Ας το πούμε συμβολικά της “γραμμής Ζαχαριάδη” και της “γραμμής Πουλιόπουλου”. Η πρώτη θεωρούσε ότι η Αριστερά μπορεί να έχει ως στόχο το σοσιαλισμό, αλλά στον καπιταλισμό ασχολείται με μέτωπα ―εθνικά, δημοκρατικά, εργατικά ή άλλα―, ανάλογα με τις πολιτικές συγκυρίες και τις κυρίαρχες συγκρούσεις, παλεύει για ενωμένα συνδικάτα κ.ο.κ. Η δεύτερη επέμενε ότι η προβολή της σοσιαλιστικής προοπτικής έχει την απόλυτη προτεραιότητα και ότι όλα τα άλλα, ακόμα και ο παγκόσμιος πόλεμος είναι ενδοαστικές αντιθέσεις από τις οποίες απέχουμε, ενώ η ρεφορμιστική Αριστερά είναι ισοδύναμος εχθρός με τον αντίπαλο. 

Η Αριστερά, την περίοδο του ΕΑΜ, της ΕΔΑ, και των δύο ΚΚΕ, μέχρι δηλαδή και τη δεκαετία του ‘80 είχε επιλέξει τη γραμμή Ζαχαριάδη. Στη δεκαετία του ‘90 το ΚΚΕ μετατοπίστηκε στη γραμμή Πουλιόπουλου, θέτοντας ως μοναδικό πολιτικό αίτημα την “κυβέρνηση εργατών και αγροτών”. Ο ΣΥΝ από την άλλη παρέμεινε σταθερά στη γραμμή Ζαχαριάδη. Αρκετές δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς συντηρούν την παράδοση Πουλιόπουλου».

Το πρόβλημα με το παραπάνω απόσπασμα δεν είναι ότι είναι απλώς ανιστόρητο, ιδιαίτερα για το τι ήταν η «γραμμή Πουλιόπουλου» στην ελληνική Αριστερά του 20ού αιώνα. Ευτυχώς, το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο έχει φροντίσει να επανεκδώσει το κλασσικό βιβλίο του Πουλιόπουλου «Δημοκρατική ή Σοσιαλιστική Επανάσταση στην Ελλάδα;», ώστε, όποιος θέλει, να μπορεί να γνωρίσει την επαναστατική παράδοση, πέρα από τις διαστρεβλώσεις και τις καρικατούρες.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι μια εφημερίδα που δίνει όρκους πίστης στο «νέο αντικαπιταλιστικό κίνημα» και τη «νέα Αριστερά», προτείνει στους ακτιβιστές και τις ακτιβίστριες αυτού του κινήματος τη… γραμμή Ζαχαριάδη. Συνήθως, οι αρθρογράφοι της Αυγής επιφυλάσσουν δηλητηριώδη σχόλια κάθε φορά που ο Ριζοσπάστης κάνει έστω και νύξη αυτού του παρελθόντος. Δεν ισχύει, φαίνεται, το ίδιο και για την «ανανεωτική» Αριστερά…

Ο ειδικός ανταποκριτής έχει πάντως δίκιο σε ένα πράγμα: η ελληνική Αριστερά το μεγαλύτερο κομμάτι του 20ού αιώνα πορεύτηκε με τη γραμμή Ζαχαριάδη. Από την Βάρκιζα μέχρι τα Ιουλιανά και από την καταγγελία του Πολυτεχνείου μέχρι τη συγκυβέρνηση με τον Μητσοτάκη το 1989, η γραμμή ήταν πάντοτε αυτή του ταξικού συμβιβασμού και της δεξιάς προσαρμογής. Τα κεντροαριστερά σενάρια δεν είναι τίποτα άλλο από μια παραλλαγή την ίδιας, αδιέξοδης στρατηγικής. 

Για όσους εξακολουθούν να ενδιαφέρονται για τη «γραμμή Ζαχαριάδη», υπάρχει πλέον πληθώρα επιλογών, όπως το δείχνει και το δημοσίευμα της Αυγής. Όσοι και όσες ψάχνουν για κάτι διαφορετικό, μπορούν να έρθουν το Σάββατο 9 Ιούνη στο Θέατρο Αλίκη, ώστε η νέα Αριστερά του 21ου αιώνα να είναι καλύτερη από αυτή του 20ού.