Η μεγαλύτερη απεργία από την εποχή της πτώσης του απαρτχάιντ βρίσκεται σε εξέλιξη στη Νότια Αφρική. Σχεδόν ένα εκατομμύριο υπάλληλοι απεργούν συνεχώς από τις αρχές Ιούνη, διεκδικώντας αυξήσεις στους μισθούς. Η κυβέρνηση είχε προτείνει αύξηση 6,5%, κάτω από τον πληθωρισμό, και η συνομοσπονδία των συνδικάτων COSATU απαιτούσε 12%. Στην τρίτη βδομάδα της απεργίας η κυβέρνηση έκανε προσφορά 7,25%, λίγο πάνω από τον πληθωρισμό ενώ τα συνδικάτα έβαλαν κατώτατο όριο συμβιβασμού το 10%.
Η απεργία συγκλονίζει ολόκληρη τη Νότια Αφρική. Οδοκαθαριστές, νοσηλεύτριες και άλλοι υπάλληλοι διαδηλώνουν κατά δεκάδες χιλιάδες, ταυτόχρονα σε δεκάδες πόλεις της χώρας. Κρατάνε πλακάτ που γράφουν “Είμαστε η γενιά του ‘76”, θυμίζοντας τη μεγάλη εξέγερση εναντίον του απαρτχάιντ στο Σοβέτο πριν από 31 χρόνια. Τα συνδικάτα οργανώνουν συντονισμένες απεργιακές φρουρές. Η κυβέρνηση καταγγέλλει τη “βία” των απεργών που δεν αφήνουν όσους θέλουν να πάνε στη δουλειά και η αστυνομία χρησιμοποιεί αεροπλάνα για να παρακολουθεί τις φρουρές και να βομβαρδίζει με δακρυγόνα.
Eξακόσιοι νοσηλευτές και νοσηλεύτριες πήραν χαρτί απόλυσης λόγω συμμετοχής στην απεργία, ενώ οι διοικήσεις των νοσοκομείων δεν άφηναν τα συνδικάτα να ορίσουν προσωπικό ασφαλείας, προσπαθώντας να προκαλέσουν συγκρούσεις ανάμεσα στους απεργούς και τον υπόλοιπο κόσμο. Οι απολύσεις όμως εξόργισαν ακόμη περισσότερο τους απεργούς.
Η απεργία έχει προκαλέσει γενικότερη κρίση στην πολιτική σκηνή της Νότιας Αφρικής. Από το 1994 όταν έπεσε το απαρτχάιντ και έγιναν οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές με τη συμμετοχή των μαύρων, τη χώρα κυβερνάει το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσσο, το κόμμα του Μαντέλα, που είχε ηγηθεί στη μάχη κατά του απαρτχάιντ. Το Κογκρέσσο κυβερνάει με τη λεγόμενη “τριπλή συμμαχία”, μαζί με το Κομμουνιστικό Κόμμα Νότιας Αφρικής και τη συνομοσπονδία των συνδικάτων COSATU. Είναι η πρώτη φορά που μια απεργία βάζει τόσο έντονα στο στόχαστρό της το Κογκρέσσο και έτσι προκαλεί εντάσεις στην τριπλή συμμαχία. Το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει έντονη παρουσία στα συνδικάτα, όμως η υπουργός Δημοσίων Υπηρεσιών, Ζεραλντίν Φρέιζερ-Μολεκέτι είναι και αυτή μέλος του ΚΚ. Ο πρόεδρος της COSATU συνεχίζει να την αποκαλεί “συντρόφισσα”, παρότι η Φρέιζερ-Μολεκέτι δήλωσε ότι “οι νοσηλεύτριες έπρεπε να απολυθούν προς όφελος των ασθενών”.
Aμφισβήτηση
Παράλληλα εξελίσσεται μάχη ηγεσίας στο Κογκρέσσο, καθώς μέσα στο 2007 θα αποφασιστεί αν ο Τάμπο Μπέκι θα παραμείνει πρόεδρος. Ετσι έχει ανοίξει μια γενικότερη συζήτηση στα συνδικάτα και την Αριστερά. Κάποια κομμάτια του ΚΚ φτάνουν σε ανοιχτή αμφισβήτηση της “παραδοσιακής” συμμαχίας με το Κογκρέσσο, που εφαρμόζει νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Οπως δηλώνει ένα μέλος του ΚΚ: “Αν δεν είχαμε δώσει λευκή επιταγή στο Κογκρέσσο, δεν θα βιώναμε τέτοια κατάσταση. Είναι καιρός να υψώσουμε το λάβαρο της εργατικής τάξης και να θέσουμε το ερώτημα: τι είδους Νότια Αφρική θέλουμε μετά τη διαδοχή στο Κογκρέσσο”. Τοπικές επιτροπές του ΚΚ έχουν πάρει απόφαση για ξεχωριστή εκλογική κάθοδο στις επόμενες εκλογές.
Οπως γράφει η Κλερ Σερούτι, από την αδελφή οργάνωση του ΣΕΚ στη Νότια Aφρική, “Keep Left”: “Η κυβέρνηση μοιάζει να έχει αποφασίσει να τα σπάσει με τα συνδικάτα, και με την COSATU. Τα συνδικάτα που πίστευαν πως θα έκαναν επίδειξη δύναμης και θα προχωρούσαν σε γρήγορο συμβιβασμό έπαθαν σοκ. Για την κυβέρνηση, δύο πράγματα παίζονται. Πρώτον, οι δημόσιοι υπάλληλοι χρησιμοποιούνται ως παράδειγμα για τη λιτότητα που επιβάλλει σε όλη την εργατική τάξη. Δεύτερον, θέλει να τσακίσει ένα από τα δυνατότερα κομμάτια μιας ογκούμενης εξέγερσης που για κύρια ζητήματα έχει τη φτώχεια, τη δημοκρατία και την ισότητα. Πριν από τις τοπικές εκλογές του 2005 ξέσπασαν ταραχές ενάντια στην άθλια υγιεινή και την κυβέρνηση που δεν ακούει. Ακόμη και σήμερα καίγονται λάστιχα για οδοφράγματα ώστε να μη γίνουν εξώσεις.
Πέρυσι, τρεις μεγάλες απεργίες από τους φτωχότερους συμβασιούχους ξέσπασαν κυρίως από την οργή ενάντια στους μεγάλους μισθούς των αφεντικών. Τώρα, οι απεργοί διαμαρτύρονται για την κυβέρνηση που ‘σκέφτεται μόνο τον εαυτό της’. Η απεργία έχει ανοίξει ευρύτερα ερωτήματα για την κοινωνία. Ολο και περισσότεροι καταλαβαίνουν ότι χρειάζεται να πάμε παραπέρα από την αλλαγή ηγεσίας του Κογκρέσσου”.