Λίβανος, Μέση Ανατολή, δεκαετία του ΄70, πόλεμος. Σύρραξη που στην ουσία είχε ήδη αρχίσει από το 1967, με τον λεγόμενο «Πόλεμο των Έξι Ημερών» (5-10 Ιουνίου), όταν ο Λίβανος έγινε στόχος ισραηλινών επιθέσεων, επειδή ήταν τόπος συγκέντρωσης Παλαιστινίων και προσφύγων. Ακολουθεί, στις 13 Απριλίου του 1975, εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των φασιστών χριστιανών φαλαγγιτών (το «μακρύ χέρι» του Ισραήλ) και των εθνικιστών με τους Παλαιστινίους πρόσφυγες και λοιπούς Λιβανέζους μουσουλμάνους, που κράτησε ως την εκεχειρία στις 18 Οκτωβρίου 1976.
Στην ουσία δεν τέλειωσε ποτέ, μιας και τον Ιούνιο του 1982 πραγματοποιήθηκε εισβολή από τους Ισραηλινούς, που κατέλαβαν το νότιο τμήμα του Λίβανου με σκοπό την εξόντωση του εκεί θύλακα των Παλαιστινίων. Στο τέλος της εισβολής αυτής, έγιναν και οι σφαγές στους καταυλισμούς προσφύγων της Σάμπρα και της Σατίλα στην δυτική Βυρηττό. Οι ισραηλινές δυνάμεις αποχώρησαν το 2000, λόγω της αντίστασης, αλλά το καλοκαίρι του 2006, εισέβαλαν ξανά στο νότιο τμήμα της χώρας προκαλώντας την έκρηξη ενός πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ αυτήν την φορά και την οργάνωση «Χεζμπολλάχ», ο οποίος διήρκεσε αρκετούς μήνες και προκάλεσε μεγάλες καταστροφές. Με το Ισραήλ να ηττάται και στρατιωτικά αυτήν την φορά.
Μέσα σ’ αυτό λοιπόν το απίστευτο μωσαϊκό ιστορικών γεγονότων, παρακολουθούμε την ιστορία μιας γυναίκας που γεννιέται μέσα στην δίνη μιας διαρκούς καταστροφής, που στην κίνησή της παρασέρνει χιλιάδες ζωές, μαζί και την δική της. Η Νάουαλ Μαρβάν λοιπόν, καλείται πρώτα απ’ όλα να επιβιώσει και έπειτα να στηρίξει τις αριστερές ιδέες που πιστεύει. Η ακόμα δυσκολότερα, επειδή πιστεύει στις ιδέες που πιστεύει, καλείται πρώτα απ’ όλα να επιβιώσει. Γιατί οι μεγαλύτερες φρικαλεότητες που συμβαίνουν στα πλαίσια του πολέμου, δεν αποσκοπούν μόνο στην φυσική εξόντωση των ανθρώπων, αλλά και στην αλλαγή των ιδεών τους. Βαρβαρότητα σε όλα τα επίπεδα.
Βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό του Βαζντί Μουαβάντ «Incendies» που έκανε πρεμιέρα το 2003, το «Μέσα από τις φλόγες», η τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του Καναδού σκηνοθέτη Ντενίς Βιλενέβ, πατώντας πάνω στα χνάρια της αρχαίας τραγωδίας, μας διηγείται - μετά τον θάνατό της - την ζωή της πρωταγωνίστριας.
«Ο θάνατος δεν είναι ποτέ το τέλος μιας ιστορίας, πάντα αφήνει ίχνη».
Η γενναιότητα μιας εξαιρετικής γυναίκας λοιπόν, ξετυλίγεται όταν ο συμβολαιογράφος Λεμπέλ (Ρεμί Ζιράρντ – «Η Επέλαση των Βαρβάρων» του 2003) στον Καναδά, διαβάζει στα δίδυμα Ζουάν Μαρβάν (Μελίσσα Ντεσορμώ- Πουλέν) και Σιμόν Μαρβάν (Μαξίμ Γκοντέτ) τη διαθήκη της μητέρας τους (Λούμπνα Αζαμπάλ). Τους αφήνει δύο φακέλους, έναν για να τον παραδώσουν στον πατέρα τους που πιστεύανε ότι ήταν νεκρός κι έναν για τον αδερφό τους που δε γνωρίζανε καν την ύπαρξη του.
Σε αυτή την αινιγματική κληρονομιά, η Ζουάν αρχικά και μετά και ο Σιμόν, πιστεύουν ότι θα βρουν την απάντηση για την ανεξήγητη σιωπή της μητέρας τους στις τελευταίες εβδομάδες της ζωής της. Αποφασίζουν να ταξιδέψουν στη Μέση Ανατολή για να αναζητήσουν την ιστορία της οικογένειας τους, για την οποία φαίνεται ότι η αλήθεια για τη Νάουαλ, είναι εκείνη μιας γυναίκας πολύ διαφορετικής από αυτή που γνώριζαν ως μητέρα τους.
Μιας γυναίκας που γεννήθηκε σε χριστιανική οικογένεια του Λιβάνου το 1949 και που από μικρή γνώρισε όλη την καταπίεση μιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας. Όταν ερωτεύεται και μένει έγκυος από έναν νεαρό παλαιστίνιο, οι δύο της αδερφοί θα την σκότωναν αν η γιαγιά τους δεν παρενέβαινε. Όχι χωρίς αντίτιμο. Το μωρό θα το παραδώσουν σε ορφανοτροφείο και η ίδια θα φύγει για να μείνει με τον θείο της Σαρμπέλ.
Μέσα από μια φιλελεύθερη εφημερίδα που εκδίδει ο θείος της, παρακολουθούμε όλη την κλιμάκωση των εντάσεων που θα οδηγήσουν στον πόλεμο. Οι εθνικιστές πιέζουν ώστε οι πρόσφυγες - δηλαδή οι Παλαιστίνιοι – να συγκεντρωθούν μόνο στον νότο του Λιβάνου. Κλείνουν πανεπιστήμια, εκκενώνουν καταυλισμούς. Ο εμφύλιος είναι πλέον εδώ και το που ανήκει κάποιος θρησκευτικά, μπορεί να κάνει την διαφορά. Μπορεί αρχικά να χρειάζεται να κρύψεις το σταυρουδάκι που φοράς και να καλύψεις με μαντήλα το κεφάλι σου, προκειμένου να ανέβεις απλώς σε ένα λεωφορείο που θα σε πάει εκεί όπου θέλεις, αλλά στο τέλος της διαδρομής για να βγεις ζωντανή απ’ αυτό, θα πρέπει να το επιδείξεις τελικά στους φαλαγγίτες που θα τους εκτελέσουν όλους με τα αυτοκόλλητα της Παρθένου κολλημένα στα καλάσνικοφ τους.
Με οδηγό μια παλιά της φωτογραφία που τραβήχτηκε στις φυλακές «Κφάρ Ρυάτ» - στην οποία βρέθηκε μαζί με άλλους 600 πολιτικούς κρατούμενους σε κελιά 2x3 στην κυριολεξία και βασανίστηκε ανηλεώς, όταν εκτέλεσε έναν αρχι-φαλαγγίτη στην βίλα του - μαθαίνουμε μαζί με τα παιδιά της, για τον θρύλο της «Τραγουδίστριας του κελιού 72». Της γυναίκας που δεν σταμάτησε να τραγουδάει, αρχικά για να μην ακούει τις κραυγές των συγκρατούμενων της και στην συνέχεια ως ένδειξη αντίστασης στους βασανιστές της. Στάση που έκανε τους πάντες εχθρούς και φίλους να της το αναγνωρίζουν. Δείχνοντάς μας μέσω μιας προσωπικής ιστορίας μόνο, πως ναι μεν οι δυνάμεις και τα συμφέροντα που ασκούνται στην περιοχή διαχρονικά είναι τεράστια, ικανά να συνθλίψουν τα πάντα στο διάβα τους, αλλά όχι και την αποφασιστικότητα των ανθρώπων να αγωνίζονται διαρκώς για ένα καλύτερο αύριο. Γι’ αυτό κι όπως ομολογεί ένας από τους τότε πολέμαρχους στην ταινία σήμερα: «Στον νότο μια σπίθα αρκεί για να αρπάξει φωτιά…»