Πολιτισμός
Κινηματογράφος: "Η Ψυχή και το Σώμα" της Ίλντικο Ενιέντι

Βραβευμένη στην περσινή Μπερλινάλε, θριαμβεύτρια σε πολλά κινηματογραφικά φεστιβάλ, μεταξύ αυτών και της Θεσσαλονίκης, που αφιέρωσε στην Ουγγαρέζα κινηματογραφίστρια Ίλντικο Ενιέντι μια ολόκληρη ρετροσπεκτίβα, η «Ψυχή και το σώμα» είναι αναμφισβήτητα η ταινία της χρονιάς που πέρασε. Δεν είναι μια «εύκολη» ταινία. Δεν είναι όμως επιτηδευμένη, ούτε για «λίγους» και «ψαγμένους». 

Η ιστορία είναι φαινομενικά απλή. Δυο μοναχικοί δυσλειτουργικοί άνθρωποι συναντιούνται στο χώρο ενός σφαγείου στη Βουδαπέστη. Ο λιγομίλητος οικονομικός διευθυντής Έντρε έχει μια σωματική αναπηρία στο χέρι, σπάνια βγαίνει από το γραφείο του για να πάει στην τραπεζαρία ή για να επιστρέψει στο σπίτι του. Η Μαρία είναι η νεαρή υπεύθυνη ποιοτικού ελέγχου, περιποιημένη, σχολαστική, απότομη στους τρόπους της, πάσχει εμφανώς από ένα είδος αυτισμού. Εκ πρώτης καμία σχέση. Ωστόσο αυτοί οι δυο άνθρωποι βλέπουν κάθε βράδυ το ίδιο όνειρο: Ότι είναι ένα ζευγάρι από ελάφια που περιφέρονται σε ένα χιονισμένο τοπίο. Ένα τυχαίο περιστατικό στο σφαγείο αποκαλύπτει το κοινό όνειρο και ανοίγει μια περίεργη δίοδο επικοινωνίας μεταξύ τους. Δεν θα είναι απλή υπόθεση να συνδεθούν. Ο Έντρε έχει συνηθίσει να αντιμετωπίζει τη μοναξιά του με κυνισμό, η Μαρία είναι εύθραυστη και ανασφαλής και γι ’αυτό ίσως συμπεριφέρεται σαν ρομπότ. Παρά τα αισθήματα που τρέφουν ο ένας για την άλλη, δεν θα ταιριάξουν εύκολα. 

Η ταινία χρησιμοποιεί αριστοτεχνικά μια σειρά από αντιθέσεις: Άντρας – γυναίκα, σωματική – ψυχική αναπηρία, φύση – βιομηχανία κρέατος, λογική – συναίσθημα. Χωρίς ίχνος από τα ρομαντικά κλισέ και τις σεναριακές ευκολίες που χρησιμοποιούνται πλατιά σε ταινίες για τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά με χιούμορ και ευαισθησία, προκαλεί μυριάδες ερεθίσματα και σκέψεις. Αυτοί οι δυο άνθρωποι που φέρονται εκκεντρικά δεν είναι τόσο μακρινοί. Μπορούν μια χαρά να είναι ο καθένας και η καθεμιά μας στο «μεγάλο σφαγείο» του καπιταλισμού. Δεν είναι τέρατα, ζουν τις βλαβερές συνέπειες της αλλοτρίωσης που ξεκινά από τη μετατροπή των αγελάδων σε πακέτα κρέατος και αγγίζει κάθε πτυχή της καθημερινότητας, πώς συμπεριφερόμαστε, ποιόν αγγίζουμε και πώς, πώς αγαπάμε και συνδεόμαστε (αν το κάνουμε).

«Ζούμε σε μια όλο και πιο παράλογη χώρα», δήλωσε η σκηνοθέτρια μετά τη βράβευσή της στο Βερολίνο. «Νομίζω πως, όταν ζεις σε ένα τρελό κόσμο, τότε, αν είσαι φυσιολογική ανθρώπινη ύπαρξη με φυσιολογική ευαισθησία, γίνεσαι εσύ μη κανονικός».