Πολιτισμός
Κινηματογράφος: "Μαύρος Πάνθηρας" - Αναπαράγοντας συμβάσεις

Η άφιξη της ταινίας «Μαύρος Πάνθηρας» στους κινηματογράφους είχε δημιουργήσει εύλογα μεγάλες προσδοκίες. Σαν ήρωας κινουμένων σχεδίων ο Black Panther υπάρχει από το 1966 στο σύμπαν της εταιρίας Μάρβελ και αποτελεί μια σημαντική τομή στην ιστορία των κόμικς, καθώς πρόκειται για την πρώτη ουσιαστικά θετική απεικόνιση μαύρου ήρωα. 

Πράγματι, ο Μαύρος Πάνθηρας είναι ο τίτλος του βασιλιά στην Αφρικανική χώρα Ουακάντα, η οποία σε αντίθεση με τη μιζέρια και την υπανάπτυξη των Αφρικανικών χωρών, αντιστάθηκε στην αποικιοκρατία και έφτασε να ευημερεί, χάρη στα πλούσια κοιτάσματα από το σπάνιο μέταλλο βιμπράνιο αλλά και χάρη στην συνετή διακυβέρνηση των «Πανθήρων» ηγετών της. Στις δεκαετίες του 1960 και ’70, η σύγκριση με το κόμμα των Μαύρων Πανθήρων ήταν αυτονόητη και έφτασε να δείχνει τον δυναμικό βασιλιά να πολεμά κατά της Κου-Κλουξ-Κλαν στον Αμερικάνικο Νότο. Σήμερα; Δυστυχώς η ευκαιρία της ταινίας να γίνει το μανιφέστο του κινήματος «Black lives matter» δεν βρισκόταν στο σκεπτικό των παραγωγών της. Ο Μαύρος Πάνθηρας είναι μια άψογη οπτικοακουστική δημιουργία, με δράση, φαντασμαγορικό φολκλόρ, φοβερή μουσική, άξιους ηθοποιούς, αλλά με ολότελα συμβατική άποψη. 

Αρκείται στο να απεικονίζει μια Αφρικανική χώρα ως πλούσια, αναπτυγμένη, με κοινωνική ευημερία και (προσεκτικά ιεραρχημένη) δικαιοσύνη, με γυναίκες δυναμικές και σε θέσεις –κλειδιά, μια χώρα που θέλει απλά και μόνο να περιφρουρήσει τα κεκτημένα της από επίδοξους ληστές- εισβολείς. 

Ο νέος ηγέτης της, Τ’Τσάλλα είναι το πρότυπο του δυνατού, όμορφου, καλόκαρδου μαύρου, και κερδίζει τον θρόνο του μονομαχώντας σώμα με σώμα με τους φυλάρχους. Η απειλή για τον Τ’Τσάλλα δεν προκαλείται από κάποια δυτική χώρα αλλά από τον πρώτο του ξάδελφο, ο οποίος επιστρέφει από το Όκλαντ των ΗΠΑ, είναι σκληροτράχηλος βετεράνος του πολέμου στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ και διεκδικεί τον θρόνο της Ουακάντα, προκειμένου να ξεκινήσει μια παγκόσμια πολεμική εκστρατεία απελευθέρωσης της μαύρης φυλής από την υποτέλεια και την αποικιοκρατία! Ειρωνικά λοιπόν οι ρόλοι αντιστρέφονται. Ο βασιλιάς «Μαύρος Πάνθηρας» είναι ο φιλειρηνικός ηγέτης, ενώ ο πραγματικός Μαύρος Πάνθηρας, αυτός που εκπροσωπεί την κοινωνική θέση και την πολιτική κληρονομιά της Μαύρης απελευθέρωσης βρίσκεται στη θέση του παρείσακτου –πολεμοχαρούς τυχοδιώκτη. 

Από κει και πέρα όλα είναι προβλέψιμα. Η σύνεση, η ειρηνική συνύπαρξη, το θετικό πρότυπο οφείλει να επικρατήσει απέναντι στη μισαλλοδοξία και τις ακρότητες, ακόμη και όταν τα κίνητρα για τις τελευταίες είναι πραγματικά και εύλογα. Ηθικό δίδαγμα; Η φτώχεια και η περιθωριοποίηση των μαύρων στην Αμερική θα αντιμετωπιστεί όχι με την εξέγερσή τους αλλά με επενδύσεις και έργα πολιτιστικής επιμόρφωσης από επιφανείς μαύρους και με την διεκδίκηση μιας αξιοπρεπούς θέσης για τις αφρικανικές χώρες στον διεθνή καταμερισμό και φυσικά στον ΟΗΕ. 

Αυτή την αφήγηση και άποψη υπηρετεί ο «Μαύρος Πάνθηρας». Το κάνει με εντυπωσιακή κινηματογραφική αρτιότητα και με χιούμορ που κάποιες στιγμές γεννά την εντύπωση της παρωδίας, αλλά στην ουσία αναπαράγει τις κυρίαρχες ιδέες.