Διεθνή
Η αντιφατική ζωή της Γουΐνι Μαντέλα

Η Γουΐνι Μαντέλα που πέθανε την περασμένη βδομάδα υπήρξε πολλά περισσότερα από “σύζυγος του Νέλσον Μαντέλα”. Αντιπροσώπευε τα πιο γενναία στοιχεία του αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, αλλά και τις αδυναμίες αυτού του αγώνα. 
Ήταν έφηβη όταν επισημοποιήθηκε το απαρτχάιντ, η συστηματική καταπίεση στη βάση του χρώματος. Η μαύρη πλειοψηφία της χώρας, χωρίς ψήφο και χωρίς δικαιώματα ήταν αναγκασμένη να ζει σε περιοχές χωριστές από τους λευκούς αποκλεισμένη από κάθε δημόσια παροχή. Η Γουΐνι βρήκε δουλειά σε νοσοκομείο και στα 22 της χρόνια ήδη συμμετείχε στο γυναικείο κίνημα ενάντια στους νόμους που περιόριζαν την ελεύθερη μετακίνηση των μαύρων. Οι μαύροι κινούνταν με εσωτερικά διαβατήρια και έπρεπε να δικαιολογούν που και γιατί ταξιδεύουν. Η Γουΐνι ανέλαβε ηγετικό ρόλο στη Γυναικεία Λίγκα του ANC (του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου). Όλα αυτά θα ήταν από μόνα τους αρκετά για να αντιμετωπίσει τη βία του κράτους. Όμως η καταδίκη του Μαντέλα σε ισόβια το 1964 (με τον οποίο είχε γνωριστεί το 1958) σήμανε πως η Γουΐνι μπήκε στο στόχαστρο ολόκληρου του κρατικού μηχανισμού. Της απαγόρευαν να μιλάει δημόσια, έπρεπε να παρουσιάζεται στην αστυνομία κάθε μέρα και να γυρνάει σπίτι της πριν της 18.30. Ήταν μια διαδικασία που, όπως έλεγε η ίδια, “με έμαθε πώς να μισώ”.
Όμως συνέχισε τους αγώνες. Οργάνωσε την υποστήριξη στους μαθητές στην μεγάλη εξέγερση του Σοβέτο το 1976. Το κίνημα έφτασε κοντά στη νίκη στη δεκαετία του ‘80, όμως η καταστολή του ‘86 απείλησε να πισωγυρίσει τα πάντα. Η πολιτική του ANC, να ψάχνει λύσεις από τα πάνω, οδηγήθηκε σε ακόμη βαθύτερα αδιέξοδα. Πολλες οργανώσεις του μετατράπηκαν σε εσωτερική αστυνομία του κινήματος και η Γουΐνι έπαιξε κομβικό ρόλο σε αυτή τη στροφή. Όλη η αντίφαση εκείνης της περιόδου συμπυκνώνεται στον περίφημο λόγο της “με τα σπίρτα μας και τα κολιέ μας θα απελευθερώσουμε αυτή τη χώρα”. Τα “κολιέ” ήταν τα καμένα λάστιχα με τα οποία εκτελούνταν οι “προδότες”, αλλά πολλές φορές επρόκειτο για αθώους ή για αγωνιστές που έβγαιναν “εκτός γραμμής”. 
Η Γουΐνι έγινε υπουργός μετά την πτώση του απαρτχάιντ, αλλά δεν μπόρεσε να μπει στο καλούπι. “Ο Μαντέλα μας απογοήτευσε”, τόλμησε να πει. “Αποδέχθηκε μια κακή συμφωνία για τους μαύρους. Η οικονομία συνεχίζει να είναι λευκή”. Τελευταία δήλωνε θετική για το EFF (Αγωνιστές για την Οικονομική Ελευθερία), κόμμα που έσπασε από τα αριστερά του ANC. Η Γουΐνι έδωσε τα καλύτερά της χρόνια στη μάχη ενάντια στην καταπίεση, αλλά μέσα από μια πολιτική που επειδή δεν ήθελε να σπάσει τα όρια του καπιταλισμού, τελικά δεν μπόρεσε να σπάσει ούτε και τα όρια του ρατσισμού.