Γράμματα και σχόλια
Μουντιάλ Κροατία - Γαλλία: “Φασισμός” κόντρα σε “αντιφασισμό”;

Μεγάλη συζήτηση άνοιξε με αφορμή τον τελικό του πρόσφατου Μουντιάλ για τις δύο Εθνικές που κατάφεραν να φτάσουν εκεί. Η εικόνα που πολλοί περιέγραφαν είτε με αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα είτε με άρθρα στις εφημερίδες ήταν πάνω κάτω ότι από τη μία βρισκόταν η Εθνική Κροατίας που “μυρίζει” φασισμό και από την άλλη η Εθνική Γαλλίας που είναι η “ομάδα του αντιφασιστικού κινήματος”. Ήταν όμως έτσι; 

Για να είμαστε δίκαιοι πρέπει να αναφέρουμε ότι ορισμένοι παίχτες της Κροατίας προκάλεσαν με τη συμπεριφορά τους, ενώ άλλοι έχουν τέτοιο παρελθόν που δεν μπορείς να μην το σχολιάσεις. Έχουν κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο δύο διαφορετικά βίντεο, το ένα με τον Ντομαγκόι Βίντα και το άλλο με τους Σίμε Βρσάλικο και Ντέγιαν Λόβρεν να τραγουδούν εθνικιστικά τραγούδια. 

Στο πρώτο ο Βίντα τραγουδάει συνθήματα υπέρ της Ουκρανίας και κατά της Σερβίας με τον παλιό του συμπαίχτη στη Ντιναμό Κιέβου και μέλος του τεχνικού επιτελείου της Κροατίας, Όγκνιεν Βουκόγιεβιτς. Για αυτό το συμβάν ο Βουκόγιεβιτς τιμωρήθηκε με αποπομπή από το πόστο του από την κροατική Ομοσπονδία, αλλά ο Βίντα που αποτελούσε βασικό στέλεχος της ενδεκάδας απλά έλαβε μια επίπληξη. Στο δεύτερο βίντεο οι δύο αμυντικοί της Κροατίας τραγουδούν ένα τραγούδι της Ουστάσα, φασιστικής οργάνωσης στην Κροατία και συνεργάτη των ναζί στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Σχετικά γνωστό είναι ακόμα ότι ο επιθετικός Μάριο Μάντζουκιτς έχει χαιρετήσει ναζιστικά όταν ήταν ακόμα παίχτης της Μπάγερν Μονάχου το 2012, ενώ πιο πρόσφατο είναι το συμβάν με μια σβάστικα που χαράχτηκε στο χορτάρι του γηπέδου του Σπλιτ από άγνωστους σε αγώνα της Εθνικής Κροατίας με την Ιταλία στα προκριματικά του Euro 2016.

Όλα αυτά δεν μπορούμε να τα παραβλέψουμε. Όμως, δεν μπορούμε να αποδώσουμε συλλογική ευθύνη σε όλους τους Κροάτες ότι είναι “φασίστες” από τη δεκαετία του ‘40 μέχρι σήμερα. Με αυτόν τον τρόπο σβήνεται η παράδοση αντίστασης στους ναζί που υπήρχε και στην Κροατία, όπως σωστά επισήμανε και ο Δημήτρης Χριστόπουλος, καθηγητής Παντείου σε ένα ωραίο σχόλιο του στο facebook. 

Επίσης, (επιμελώς) ξεχνιέται η κοινή φωτογραφία των μεγάλων αστεριών της Κροατίας (Λούκα Μόντριτς, Ιβάν Ράκιτιτς, Ματέο Κόβατσιτς, Ίβαν Πέρισιτς) με τον σπουδαίο Σέρβο τενίστα, Νόβακ Τζόκοβιτς που στήριζε την Κροατία στο Μουντιάλ μετά τον αποκλεισμό της χώρας του. Μια φωτογραφία-ράπισμα στους εθνικιστές και των δύο χωρών αφού αγκαλιασμένοι οι αθλητές έδωσαν ηχηρό μήνυμα συναδέλφωσης. 

Από την άλλη είχαμε τη στήριξη της Γαλλίας, της ομάδας των παιδιών μεταναστών που θα “τσάκιζε” τους “φασίστες”. Σίγουρα οι ιστορίες των περισσότερων παιχτών που αγωνίζονται για τη Γαλλία είναι πραγματικά συγκινητικές. Από τον Πολ Πογκμπά, παιδί της λεωφόρου Ρενουάρ και των προαστίων του Παρισιού που κατάγεται από τη Γουινέα μέχρι τον Ενγκολό Καντέ από το 10ο δημοτικό διαμέρισμα της γαλλικής πρωτεύουσας που κατάγεται από το Μάλι, όλοι έχουν ιστορίες που θυμίζουν τι σημαίνει μετανάστευση και φτώχεια.

Προάστια

Ποιος όμως ευθύνεται για το τι έχουν περάσει οι οικογένειες αυτών των παιδιών μέχρι να γίνουν γνωστοί και εκατομμυριούχοι ποδοσφαιριστές; Η “δημοκρατική” Γαλλία του Σαρκοζί και του Μακρόν κυνηγάει τους μουσουλμάνους, από τις γυναίκες με τα μπουργκίνι στις παραλίες μέχρι τα παιδιά των προαστίων που σκοτώνονται από αστυνομικούς κάθε τρεις και λίγο. Ας θυμηθούμε μόνο τη βραδιά των πανηγυρισμών του Μουντιάλ τι “κυνήγι” έπεσε στα προάστια.

Και βέβαια να αναλογιστούμε πόσα παιδιά που δεν φτάνουν σε επίπεδο σαν του νέου μεγάλου αστέρα της Γαλλίας, Κιλιάν Εμπαπέ γυρνάνε πίσω στις χώρες καταγωγής τους ή θεωρούνται αποτυχημένοι και περιθωριακοί πριν φτάσουν καν στην ηλικία των 25-30. Οι περισσότεροι δεν διέθεταν τον κατάλληλο μάνατζερ για να περάσουν από την “κρεατομηχανή” που ονομάζεται επαγγελματικό ποδόσφαιρο.  

Πιο σκληρή απεικόνιση δεν θα μπορούσε να υπάρξει από το σκίτσο όπου η Γαλλία αρπάζει το Παγκόσμιο Κύπελλο από μια βάρκα προσφύγων από την Αφρική, ενώ δεν τους επιτρέπει να αποβιβαστούν στα λιμάνια της. 

Με βάση τα παραπάνω, δεν πρέπει να μπαίνουμε στον πειρασμό να ψάχνουμε για “φασιστικές” ή “αντιφασιστικές” ομάδες γιατί μπορούμε πραγματικά να βρεθούμε σε ένα φαύλο κύκλο. Το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι που συναρπάζει εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν μπορεί να μας προσφέρει το υποκείμενο της αντίστασης στη φασιστική απειλή ή της ανατροπής του καπιταλισμού. 

Με βάση αυτό τον ισχυρισμό, στη συζήτησή μας θα μπορούσαν να “τρυπώσουν” κι αυτοί που έτσι κι αλλιώς θεωρούν ότι ο κόσμος που παρακολουθεί ποδόσφαιρο είναι “χουλιγκάνοι” και “δεν τους νοιάζει τίποτα άλλο παρά μόνο η μπάλα”.

Ευτυχώς, ούτε αυτό ισχύει και έχουμε άλλο ένα παράδειγμα των τελευταίων ημερών για να το στηρίξουμε. Μετά τη μεταγραφή του Κριστιάνο Ρονάλντο στη Γιουβέντους με 105 εκατομμύρια ευρώ στη Ρεάλ και με 30 εκατομμύρια το χρόνο στον παίχτη, οι εργάτες της FIAT ξεσηκώθηκαν με απεργία απέναντι στον εργοδότη τους και ιδιοκτήτη της ιταλικής ομάδας, την οικογένεια Ανιέλι. 

“Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι ενώ οι εργαζόμενοι εξακολουθούν για χρόνια να κάνουν τεράστιες οικονομικές θυσίες η ίδια η εταιρεία αποφασίζει να δαπανήσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για την αγορά ενός ποδοσφαιριστή”, αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους. 

Αυτοί είναι οι μόνοι που μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα, οι εργάτες και οι εργάτριες όπως της Fiat. Μπορεί στην απεργιακή φρουρά να φοράνε φανέλα της Γιουβέντους ή στον ελεύθερο χρόνο τους να βλέπουν αγώνες και να κλαίνε για την ομάδα της καρδιάς τους, αλλά καταλαβαίνουν σε ποιους “συμπαίκτες” μπορούν να στηριχθούν στις μάχες έξω από το γήπεδο, από τους αντιφασιστικούς μέχρι τους εργατικούς αγώνες.