Το Πακιστανικό Κίνημα για τη Δικαιοσύνη (PTI) του πρώην πρωταθλητή του κρίκετ Ιμράν Χαν είναι ο νικητής των εκλογών που έγιναν την περασμένη εβδομάδα στο Πακιστάν. Το PTI κέρδισε τις περισσότερες περιφέρειες της χώρας, χωρίς όμως να καταφέρει να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο - κάτι που μπορεί εύκολα να καλυφθεί μέσα από μια συμμαχία με κάποια από τα μικρότερα κόμματα.
Το αποτέλεσμα είναι ένα ηχηρό πλήγμα για το δικομματικό σύστημα που κυβερνάει εδώ και δεκαετίες το Πακιστάν - αν εξαιρέσει κανείς φυσικά τα "διαλείμματα" των αλλεπάλληλων στρατιωτικών δικτατοριών. Η Πακιστανική Μουσουλμανική Λίγκα (PML-N), το κόμμα του Ναγουάζ Σαρίφ, του εκατομμυριούχου πρώην πρωθυπουργού της χώρας που αναγκάστηκε να παραιτηθεί τον περασμένο χρόνο ύστερα από την εμπλοκή του ονόματός του στο σκάνδαλο των Paradise Papers (πριν από μερικές ημέρες καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ετών), αμφισβήτησε και τη νίκη του Χαν και την εκλογική διαδικασία -ένα "όργιο παρατυπιών" σύμφωνα με τις δηλώσεις του. Και το Κόμμα του Λαού του Πακιστάν (PPP), το κόμμα του Μπιλουάλ Μπούτο, του γιου της δολοφονημένης το 2007 Μπεναζίρ Μπούτο, χαρακτήρισε "εξωφρενικό" και "απαράδεκτο" το αποτέλεσμα των εκλογών.
Υποσχέσεις
Το PTI ιδρύθηκε πριν από 20 περίπου χρόνια αλλά παρέμεινε ουσιαστικά στο περιθώριο μέχρι το 2011. Το PTI αυτοπαρουσιάζεται σαν ένα κόμμα που παλεύει για τους φτωχούς και τα κατώτερα στρώματα της κοινωνίας. Στην προεκλογική του καμπάνια ο Χαν υποσχέθηκε δέκα εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας μέσα στην επόμενη πενταετία, φτηνά σπίτια για τους φτωχούς, εξομάλυνση των ψυχροπολεμικών σχέσεων με την Ινδία και πάταξη της διαφθοράς στην πολιτική, την κυβέρνηση και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Το PTI δηλώνει αντίθετο στον "πόλεμο κατά της τρομοκρατίας" (οι επαρχίες που συνορεύουν με το Αφγανιστάν έχουν γίνει πολλές φορές στόχος των αμερικανικών drones) και τάσσεται υπέρ των ειρηνευτικών συνομιλιών ανάμεσα στο κράτος και τους Πακιστανούς Ταλιμπάν. Τα προεκλογικά σποτ του PTI προέβαλλαν συνεχώς το "φιλανθρωπικό έργο" του Χαν που έχει χρηματοδοτήσει την ανέγερση σχολείων και νοσοκομείων και έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με την γενικευμένη κρατική αδιαφορία.
Το PTI, όμως, δεν είναι κόμμα των φτωχών. Το όραμά του δεν είναι ένα Πακιστάν της ισότητας και της δικαιοσύνης αλλά ένα Πακιστάν της οικονομικής ανάπτυξης. Είναι ένα κόμμα του "εκσυγχρονισμού" που επιδιώκει να κάνει τον κρατικό μηχανισμό πιο αποδοτικό. Αργά ή γρήγορα οι προεκλογικές του υποσχέσεις θα καταλήξουν -όπως συμβαίνει πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις- στο καλάθι των αχρήστων.
Η οικονομία του Πακιστάν αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά προβλήματα. Η ρουπία, το νόμισμά του, κατρακυλάει συνεχώς -τον περασμένο Δεκέμβρη η κεντρική τράπεζα αναγκάστηκε, ύστερα από τις "συμβουλές" του ΔΝΤ να αφήσει τις "αγορές" ελεύθερες να ρυθμίζουν την ισοτιμία. Μέσα στους επόμενους έξι μήνες η ρουπία έχει χάσει πάνω από 15% της αξίας της -δηλαδή πέφτει με ρυθμό 2% περίπου το μήνα. Οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η νέα κυβέρνηση θα αναγκαστεί πολύ γρήγορα να καταφύγει για μια ακόμα φορά στο ΔΝΤ για βοήθεια -με τους γνωστούς και μη εξαιρετέους όρους.
Κρίση
"Οι πολιτικοί των παραδοσιακών κομμάτων δεν μπορούν να λύσουν την οικονομική κρίση", λέει ο Ριάζ Αχμέτ, ένας σοσιαλιστής από το Πακιστάν. "Δεν μπορούν να περικόψουν τις δημόσιες δαπάνες. Δεν μπορούν να υποτιμήσουν γρηγορότερα το νόμισμα γιατί δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την οργή του κόσμου ενάντια στον πληθωρισμό που θα προκαλέσει αυτή η υποτίμηση. Η προηγούμενη κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει πίσω τα σχέδια ιδιωτικοποίησης ύστερα από τη μαζική αντίσταση των εργαζομένων στις αεροπορικές εταιρίες και τα χαλυβουργεία".
"Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν δημιούργησε μια αντίδραση μέσα στο Πακιστάν που έσπρωξε τις κυβερνήσεις και των δυο μεγάλων κομμάτων σε μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις στο εσωτερικό της χώρας με στόχο την συντριβή του πολιτικού Ισλάμ. Αυτό οδήγησε σε φρικιαστικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων".
"Πίσω από το χαμόγελο του Ιμράν Χαν κρύβεται η σιδερένια γροθιά του κράτους", λέει ο Ριάζ. Το PTI που μιλάει για "Ισλαμικό Κράτος Πρόνοιας" και υπόσχεται να "διαγράψει τη φτώχεια" θα έρθει πολύ γρήγορα σε σύγκρουση με τα εκατομμύρια που το ψήφισαν. Αλλά οι προσπάθειες να κάνουν τους φτωχούς να πληρώσουν για την κρίση δεν πρόκειται να περάσουν χωρίς αντιστάσεις.
"Η περασμένη δεκαετία έχει δείξει ότι η εργατική τάξη και τα φτωχά μεσοστρώματα συνεχίζουν να αντιστέκονται -με κινητοποιήσεις ενάντια στην εκμετάλλευση, τις περικοπές και τον αυταρχισμό. Το μέλλον φέρνει περισσότερη καταπίεση αλλά και περισσότερες ευκαιρίες για τον απλό κόσμο να παλέψει και να απαιτήσει περισσότερες ελευθερίες -την ίδια ώρα που τα αστικά κόμματα είναι διαιρεμένα".