Διεθνή
Ανδαλουσία: Βάθεμα της κρίσης και αντιφασιστικός συναγερμός

2/12, Αντιφασιστική διαδήλωση στη Σεβίλλη

Το αντιφασιστικό κίνημα σήμανε συναγερμό το ίδιο βράδυ της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων στις ανδαλουσιανές εκλογές στις 2 Δεκέμβρη. Το σχεδόν 11% που πήραν οι φασίστες του Vox και η είσοδος για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο με 12 βουλευτές έβγαλαν τον κόσμο στο δρόμο σε όλες τις πόλεις. 

Παντού η νεολαία μπήκε μπροστά και οργάνωσε κινητοποιήσεις σχεδόν αυθόρμητα και χωρίς άδεια από την αστυνομία. “Η Σεβίλλη θα γίνει ο τάφος των φασιστών”, “Η Μάλαγα θα γίνει ο τάφος των φασιστών”, το Κάντιθ, η Γρανάδα, η Κόρδοβα. Όπου το Vox έχει τολμήσει να ανοίξει τοπικά γραφεία περικυκλώθηκαν. Οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν και εκτός Ανδαλουσίας, μέχρι τη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη. 

Υπάρχει αντικειμενικά μια εκλογική χρονιά ενόψει, με δημοτικές, ευρωεκλογές και πιθανά και εθνικές εκλογές, και όλοι καταλαβαίνουν ότι οι φασίστες θα επιχειρήσουν να πατήσουν πάνω στην επιτυχία τους στην Ανδαλουσία και να την επεκτείνουν. Σε κάθε πόλη και σε κάθε γειτονιά υπάρχουν πρωτοβουλίες αντιφασιστικές και για συντονισμό. Το αντιφασιστικό κίνημα στην Ισπανία (εκτός Καταλωνίας) ήταν φαινομενικά ανοργάνωτο μέχρι τώρα, εν μέρει διότι οι φασίστες δεν είχαν τολμήσει να κάνουν κάποια επώνυμη εμφάνιση. Όμως, οι μνήμες του φρανκισμού είναι νωπές και έτσι η καμπάνα χτύπησε πολύ γρήγορα και δυνατά. Το Vox εξάλλου έχει κάνει ξεκάθαρο τα τελευταία χρόνια προς τα πού στρέφει τα βέλη του: προς την Αριστερά και τα κινήματα, ιδιαίτερα το γυναικείο και το αντιρατσιστικό. Έχει σταθεί στο πλευρό κάθε βιαστή και σαν πολιορκητικός κριός των πιο αντιδραστικών δυνάμεων προσπαθούσε να οργανώσει κινητοποιήσεις κατά της εισαγωγής ζητημάτων φύλου στα σχολεία, κατά των δικαιωμάτων των τρανς. Δίπλα σε αυτά βάζει στο στόχαστρο όλα τα δικαιώματα αυτονομιών (πρώτα πρώτα της Καταλωνίας και της χώρας των Βάσκων, αλλά ακόμη και της Ανδαλουσίας παρότι προσπάθησε να το κρύψει προεκλογικά). 

Όλα τα επιχειρήματα σχετικά με το φασισμό που στην Ελλάδα ξετυλίγονται τα τελευταία 10 χρόνια, έχουν πλέον βγει με εκρηκτικό τρόπο στην Ισπανία μέσα σε δυο βδομάδες. Γιατί ανεβαίνουν; Ποια η σχέση τους με τη δεξιά; Είναι όλοι οι ψηφοφόροι τους φασίστες; Πώς τους παλεύουμε; Τους απομονώνουμε ή συζητάμε; Ατομική βία ή συλλογική κινητοποίηση;

Από πλευράς του επίσημου πολιτικού κόσμου ήταν πιθανές όλες οι λάθος απαντήσεις. Όμως, ο τρόπος με τον οποίο ξεχύθηκαν οι διαδηλωτές και οι διαδηλώτριες από την πρώτη μέρα καθόρισε τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η συζήτηση. Όλοι ψάχνουν τρόπο να πάρουν τις αποστάσεις τους. Ακόμη και το PSOE ζήτησε εγγυήσεις από τη δεξιά ότι δεν θα κάνει διάλογο με τους φασίστες.

Ταραχή

Το πολιτικό σκηνικό βρισκόταν σε γενικότερη ταραχή μετά τα αποτελέσματα. Και όχι κυρίως για την ανάδειξη του Vox. Σίγουρα η εξέλιξη είναι σοβαρή, αλλά τα αποτελέσματα στην Ανδαλουσία έχουν πολλές περισσότερες εκπλήξεις και συμπεράσματα.

Ο μεγαλύτερος σεισμός είναι ότι το PSOE για πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική ιστορία χάνει την κυβέρνηση της Ανδαλουσίας. Από το 1982 που καθιερώθηκαν οι εκλογές για τις αυτόνομες κοινότητες, το 1982 κυβερνάει ασταμάτητα. Το PSΟΕ είχε κυβερνητικό συνασπισμό με την Ενωμένη Αριστερά μέχρι το 2015 και μετά τις εκλογές εκείνης της χρονιάς ήρθε σε συμμαχία με τους δεξιούς Θιουδαδάνος. Πλέον όμως δεν λειτουργεί καμιά εύκολη αριθμητική. Από τις 47 έδρες το PSOE έπεσε στις 33 και για να φτάσει την πλειοψηφία των 55 εδρών δεν του φτάνει ούτε μια συμμαχία προς τα δεξιά (οι Θιουδαδάνος έχουν 21 έδρες), ούτε προς τα Αριστερά (το Ποδέμος-Ενωμένη Αριστερά κέρδισε 20 έδρες).

Η πρωθυπουργός Σουσάνα Ντίαθ κάλεσε πρόωρες εκλογές γιατί θεωρούσε πως έχει σίγουρη μια από τις δύο συμμαχίες. Δεν περίμενε αυτή την κατάρρευση. Πριν από τρία χρόνια, το 2015, τα κυρίαρχα σχόλια μετά τις εκλογές ήταν ότι παρά τις μεγάλες πολιτικές αλλαγές σε όλη τη χώρα, με την άνοδο του Ποδέμος, την παραίτηση του βασιλιά Χουάν Κάρλος, τις τεράστιες υποθέσεις διαφθοράς, η πολιτική κρίση τελικά δεν άγγιξε τόσο βαθιά την Ανδαλουσία. Αλλά είχαν λάθος.

Το Ανδαλουσιανό PSOE, από όπου προέρχεται ένα μεγάλο μέρος της παλιάς φρουράς του κόμματος, είναι η δεξιότερη πτέρυγα του κόμματος. Ο ιστορικός ηγέτης του κόμματος, Φελίπε Γκονθάλεθ, είναι γέννημα θρέμμα της Σεβίλλης και μέντορας της Σουσάνα Ντίαθ. Η Σουσάνα Ντίαθ και οι φίλοι της επιχείρησαν πριν από δύο χρόνια να ανατρέψουν τον Πέδρο Σάντσεθ με εσωκομματικό πραξικόπημα για να τον τιμωρήσουν επειδή δεν στήριξε την Δεξιά και άφησε την χώρα “ακυβέρνητη”. Τώρα η δεξιά πτέρυγα του PSOE μένει χωρίς το φέουδό της.

Όμως το εκκρεμές του δικομματισμού δεν λειτούργησε. Πλάι στις 400 χιλιάδες ψήφους που έχασε το PSOE, το Λαϊκό Κόμμα έχασε άλλες 300 χιλιάδες. Η άνοδος των Θιουδαδάνος (κατά 290 χιλιάδες ψήφους) και του Vox που από το 0,46% έφτασε σχεδόν το 11% είναι αποτέλεσμα αυτής της καθίζησης.

Ωστόσο η στροφή προς τα δεξιά μέσα στο εσωτερικό της δεξιάς δεν εξηγείται με αριθμητική. Η δεξιά στο σύνολό της νομίζει ότι έχει βρει την μόνη πιθανή διέξοδο για να σώσει το τομάρι της, τον αντικαταλανισμό και το ρατσισμό. Η Ανδαλουσία γίνεται το κατεξοχήν πεδίο εξάσκησης αυτής της βρόμικης εκστρατείας. Το προεκλογικό αφήγημα της δεξιάς είναι ότι το κίνημα ανεξαρτησίας στην Καταλωνία είναι εργαλείο των πλούσιων και των εγωιστών που δεν νοιάζονται για τους φτωχούς Ανδαλουσιανούς, αλλά τους θέλουν μόνο για φτηνά εργατικά χέρια όταν πάνε εσωτερικοί μετανάστες. Δυστυχώς οι μόνοι που δεν μιλούσαν για την Καταλωνία προεκλογικά ήταν το Ποδέμος και η Ενωμένη Αριστερά, νομίζοντας ότι μπορούν να αποφύγουν το δύσκολο ιδεολογικό ζήτημα, επικεντρώνοντας στην “καθημερινότητα”.

Το Vox είναι παιδί της ανοιχτής στροφής δεξιάς που ξεκίνησε ο Ραχόι στην εξουσία μαζί με τους δικαστές και το παλάτι. Εξαπέλυσαν έναν πόλεμο κατά της Καταλωνίας, την κυβέρνησαν δικτατορικά από τη Μαδρίτη, έβαλαν στη φυλακή τους ηγέτες του κινήματος και πίστεψαν ότι με “νόμο και τάξη” θα κρατηθούν στην εξουσία.

Ο διάδοχος του Ραχόι, Πάμπλο Κασάδο, συνέχισε την δεξιά πορεία, βάζοντας την απαιτούμενη δόση ρατσισμού στο μείγμα, με καμπάνια κατά των προσφύγων και των μεταναστών. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες που υπήρχαν για αλλαγή γραμμής προς το Vox από τις ενορίες του Opus Dei και όλων των παραπλήσιων δεξιών και ακροδεξιών εκκλησιαστικών οργανώσεων που παραδοσιακά ήταν ομφάλιος λώρος μεταξύ Βατικανού, ιεραρχίας και Λαϊκού Κόμματος.