Από την Κοπεγχάγη στην Κοτσαμπάμπα

Δεκαπέντε χιλιάδες έχουν ήδη δηλώσει συμμετοχή στο «Παγκόσμιο Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή και τα δικαιώματα της Μητέρας Γης» που γίνεται αυτές τις μέρες στην Κοτσαμπάμπα της Βολιβίας. Δέκα χιλιάδες ακόμα αναμένεται να έρθουν τη Δευτέρα.

Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός. Οι ηγέτες των μεγαλύτερων δυνάμεων του πλανήτη αποφάσισαν τον περασμένο Δεκέμβρη στην Κοπεγχάγη να μην κάνουν απολύτως τίποτα για να σταματήσουν την κλιματική αλλαγή. Δίνουν τρισεκατομμύρια για να σώσουν τις τράπεζες αλλά δεν θέλουν να κάνουν τίποτα για τον πλανήτη.

Μέσα στο περιβαλλοντολογικό κίνημα κυριάρχησε οργή και απελπισία. Πολλοί πίστευαν ότι το κίνημα θα έσβηνε. Η πρωτοβουλία του Εβο Μοράλες, του προέδρου της Βολιβίας να καλέσει μια παγκόσμια διάσκεψη των κινημάτων στην Κοτσαμπάμπα ανέτρεψε αυτό το κλίμα.

Η Βολιβία έχει σήμερα την πιο αριστερή κυβέρνηση του κόσμου. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι αυτή η κυβέρνηση ήρθε στην εξουσία στις πλάτες ενός μαζικού κινήματος 10 ετών. Αυτός ήταν και ο λόγος που τον οδήγησε στην οργάνωση αυτού του συνέδριου. Αυτό είναι και το «μυστικό» της μαζικής συμμετοχής.

Το συνέδριο βρίσκεται σε ανοιχτή κόντρα με την αμερικανική κυβέρνηση. Αυτό είναι κάτι πρωτόγνωρο. Μέχρι τώρα τα περιβαλλοντολογικά και κλιματικά κινήματα προσπαθούσαν να επηρεάσουν τις κυβερνήσεις και θεωρούσαν τον εαυτό τους απλά σαν το πιο ριζοσπαστικό κομμάτι της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Μέχρι τώρα η οικολογία κυριαρχείτο από την λευκή μικροαστική διανόηση των πλούσιων χωρών. Σε αυτό το συνέδριο η πλειοψηφία προέρχεται από τα κοινωνικά κινήματα της Λατινικής Αμερικής.

Το κέντρο της αντίστασης στην κλιματική αλλαγή μετατοπίζεται προς τους ίδιους τους καταπιεσμένους. Όλο το υπέδαφος της πολιτικής για το κλίμα μετατοπίζεται. Στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα του ΟΗΕ στην Κοπεγχάγη πολλές ΜΚΟ είχαν αποκλειστεί. Οι οργανωτές φοβούνταν ότι είχαν γίνει πολύ ριζοσπαστικές και ότι θα διαδήλωναν ενάντια στον Ομπάμα αν τους επέτρεπαν να παραστούν. Ανάμεσα στις οργανώσεις που αποκλείστηκαν ήταν η Oxfam, το WWF, οι Φίλοι της Γης και η Greenpeace.

Ρήγμα

Αυτός ο αποκλεισμός δημιούργησε ένα ρήγμα μέσα στις περιβαλλοντολογικές ΜΚΟ. Πολλοί από τους ηγέτες τους έτρεξαν να ευθυγραμμιστούν με τις πιέσεις για «περισσότερο ρεαλισμό». Οι περισσότεροι ακτιβιστές όχι. Πολλοί είναι διχασμένοι ανάμεσα στις ανάγκες του πλανήτη και τη λογική του «εφικτού». Οι Φίλοι της Γης, προς τιμή τους, είναι εδώ στην Κοτσαμπάμπα. Πολλές άλλες, όμως, ΜΚΟ φοβούνται να ταυτιστούν τόσο πολύ με κινήματα που «καθοδηγούνται» από τον Μοράλες -γιατί αυτό τις φέρνει σε σύγκρουση με τον Λευκό Οίκο. Η διεθνής ένωση Συνδικάτων έστειλε μήνυμα στα μέλη της με το οποίο τους έλεγε απλά «μην πάτε στην Κοτσαμπάμπα».

Αλλά τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία έρχονται στο κίνημα. Το παγκόσμιο περιβαλλοντολογικό κίνημα βρίσκεται σε υποχώρηση. Αυτό είναι μια αδυναμία για όλους μας. Η αριστερά, όμως, μέσα σε αυτό το κίνημα βρίσκεται σε άνοδο και αυτό μας κάνει όλους πιο δυνατούς.

Το νέο ριζοσπαστικό κίνημα έχει τεράστια δύναμη. Μιλάμε για την διεκδίκηση της εξουσίας, για την πάλη ενάντια στη φτώχεια και για το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια των ιθαγενών πληθυσμών. Οι ακτιβιστές συνειδητοποιούν ότι η καταπίεση του Νότου οφείλεται στον ιμπεριαλισμό. Αλλά η συζήτηση δεν έχει ανοίξει ακόμα αρκετά στα ζητήματα της ανεργίας, της οικονομικής κρίσης, της «πράσινης» εργασίας και της εργατικής τάξης. Το πιο δημοφιλές σύνθημα είναι «να αλλάξουμε το σύστημα όχι το κλίμα» και το τελικό ανακοινωθέν του συνεδρίου θα καλεί ανοιχτά σε επανάσταση. Όλα αυτά είναι συναρπαστικά -πολύ πιο συναρπαστικά από αυτά που έκανε το παλιό Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ. Αλλά θα χρειαστούμε εργάτες και συνδικάτα τόσο στο Νότο όσο και στον Βορρά για να παλέψουμε μαζί. Σαν σοσιαλιστές αυτό είναι που προτείνουμε μέσα σε αυτή την φανταστική και απρόσμενη έκρηξη.

Γιατί ποιος θα το πίστευε ότι αυτό που θα έφερνε δίπλα-δίπλα τους καταπιεσμένους και την αριστερά θα ήταν ο αγώνας ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Αλλά αυτό ακριβώς συμβαίνει εδώ αυτές τις μέρες.

Όσο περνάνε οι μέρες τόσο περιμένουμε να ανεβαίνει και η διάθεση και η οργή και η ελπίδα. Θέλουμε να ανάψουμε στην Κοτσαμπάμπα μια φωτιά ορατή από όλο τον κόσμο. Γιατί ο στόχος αυτού του συνέδριου δεν είναι να μαζέψουμε απλά 20.000 ακτιβιστές. Ο στόχος είναι να γυρίσουν αυτές οι 20.000 στα σπίτια τους και να οργανώσουν εκατοντάδες χιλιάδες ακόμα.