Πολιτισμός
Κινηματογράφος: “Καπερναούμ”

Το Καπερναούμ έφτασε στις αθηναϊκές αίθουσες λίγες βδομάδες πριν και δεν θα μπορούσε να βρει πιο κατάλληλο κοινό. Η ιστορία επικεντρώνεται στον 12χρονο Ζαΐν (ο ηθοποιός που τον υποδύεται είναι στην πραγματικότητα Σύριος πρόσφυγας), ο οποίος αποφασίζει να μηνύσει τους γονείς του επειδή τον γέννησαν. Τα γεγονότα διαδραματίζονται μη γραμμικά και από την αίθουσα του δικαστηρίου φτάνουμε στις φτωχογειτονιές της Βηρυτού που ζει ο Ζαΐν μαζί με την οικογένειά του στοιβαγμένοι όλοι σε ένα μικρό διαμέρισμα. Έπειτα η ταινία μας οδηγεί με την διαφυγή του Ζαΐν στη γνωριμία του με την μετανάστρια Ραχίλ με τον γιό της Γιόνας και στην μάχη τους για επιβίωση, για να καταλήξει και πάλι στο πατρικό του σπίτι και στο «έγκλημα» του Ζαΐν.

Η Nadine Labaki μας δίνει ένα μικρό πρωταγωνιστή που ερμηνεύει ένα μεγάλο ρόλο με την όλη σκηνοθετική προσέγγιση να επιβεβαιώνουν απόλυτα το δράμα που ζουν καθημερινά εκατομμύρια άνθρωποι φτωχοί, πρόσφυγες, μετανάστες. Μια εικόνα διόλου άγνωστη στην Ελλάδα των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Τα πλάνα των δρόμων, των παραπηγμάτων και της συνολικής φτώχειας είναι άκρως ρεαλιστικά αλλά ταυτόχρονα μιλάνε από μόνα τους χωρίς μελοδραματικές υπερβολές. Οι διάλογοι και οι μονόλογοι είναι αραιοί και συνήθως μικρής διάρκειας και η σιωπή αναγκαία για να χωνέψει ο θεατής την αλήθεια αυτών των ανθρώπων. 

Η Ραχίλ μετανάστρια από την Αιθιοπία που πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στο να πουλήσει το παιδί της σε μαυραγορίτη για να πάρει πλαστά χαρτιά ή να πάει φυλακή, η Μεισούν προσφυγίνα από την Συρία που δουλεύει στα φανάρια και ονειρεύεται το ταξίδι στην Σουηδία μέσα σε ένα ωραίο κρουαζιερόπλοιο, η 11χρονη αδελφή του Ζαΐν, Σαχάαρ που παντρεύεται χωρίς την θέλησή της για να εξασφαλίσουν οι γονείς της στέγη. Και ίσως οι πιο τραγικοί χαρακτήρες, οι γονείς του Ζαΐν, που όταν το δικαστήριο τους ζητά να απολογηθούν λένε την πιο σκληρή αλήθεια «έτσι μάθαμε», αυτό τον ρόλο τους επιφύλαξε η τάξη τους. Η μήνυση του Ζαΐν αν το δει κανείς πιο ουσιαστικά παύει να είναι κατά των γονιών και είναι ένα δριμύ κατηγορώ κατά του συστήματος. Ο δικαστής είναι ανίκανος να αποδώσει ποινή, πόσο μάλλον δικαιοσύνη, σε μια κατάσταση που δεν αλλάζει με νόμους αλλά με την ανατροπή αυτού του συστήματος.

Όμως ο Ζαΐν είναι γέννημα δύο κόσμων. Του παλιού κόσμου, που η επιβίωση στην Καπερναούμ (στα γαλλικά σημαίνει χάος, κόλαση) είναι η  μοναδική αυταξία και του καινούριου κόσμου που το «έτσι μάθαμε» βαραίνει ως η μεγαλύτερη αδικία και πρέπει να ανατραπεί.