Διεθνή
Επαναστάτες Σοσιαλιστές - Αίγυπτος: Συμπεράσματα από τις εξεγέρσεις σε Αλγερία και Σουδάν

Αντικαθεστωτική διαδήλωση στο Αλγέρι

Οι μαζικές διαδηλώσεις στην Αλγερία συνεχίζονται για έξι βδομάδες και το κίνημα συνεχίζει να απλώνεται. Η υποτιθέμενη υποχώρηση του Μπουτεφλίκα με την δέσμευση ότι δεν θα είναι υποψήφιος στις εκλογές, ενώ στην πραγματικότητα επεκτείνει την θητεία του, δεν οδήγησε σε υποχώρηση του κινήματος. Την περασμένη βδομάδα οι εργαζόμενοι στα υπουργεία και στους δήμους έκαναν δυναμική εμφάνιση με συγκεντρώσεις στις πύλες των εργατικών τους χώρων για να δηλώσουν την ένταξή τους στο κίνημα που ζητάει την πτώση του καθεστώτος. Οι τριγμοί έχουν φτάσει πλέον στην ίδια την ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος του καθεστώτος, με στελέχη του να δηλώνουν ανοιχτά ότι ψάχνουν εναγωνίως για διάδοχο του Μπουτεφλίκα. Στο παρακάτω κείμενο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Ο Σοσιαλιστής” που εκδίδεται στο Κάιρο, οι “Επαναστάτες Σοσιαλιστές” βγάζουν κάποια κεντρικά συμπεράσματα από τις εξεγέρσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Αλγερία και στο Σουδάν:


Ένα κύμα μαζικών κινητοποιήσεων βρίσκεται σε εξέλιξη επί πολλές βδομάδες στην Αλγερία και τους τρεις τελευταίους μήνες στο Σουδάν. Οι εξελίξεις αποδεικνύουν ότι τα δομικά, πολιτικά και οικονομικά προβλήματα των καθεστώτων θα συνεχίσουν να πυροδοτούν μαζική αντίσταση από τα κάτω. Οι εξεγέρσεις σε Σουδάν και Αλγερία έχουν να δώσουν πολλά διδάγματα στους λαούς της περιοχής. Ίσως τα πιο σημαντικά είναι τα εξής:

Η εποχή των επαναστάσεων δεν έχει τελειώσει

Για πολλά χρόνια οι δικτατορίες και οι αντεπαναστατικές δυνάμεις σε ολόκληρη την περιοχή επιδιώκουν να συντρίψουν την Αραβική Άνοιξη του 2011-13. Προσπαθούν επίσης σε ιδεολογικό επίπεδο να γενικεύσουν μια σκοτεινή εικόνα της επανάστασης, παρουσιάζοντάς την σαν μια πολιτική επιλογή η οποία μόνο εξαθλίωση φέρνει στις μάζες και οδηγείται αναγκαστικά στην ήττα.

Όμως η επιστροφή των μαζών στην πολιτική σκηνή του Σουδάν και της Αλγερίας επιβεβαιώνει πως η επανάσταση παραμένει πολιτική επιλογή για τον κόσμο. Στην πραγματικότητα, είναι η μόνη επιλογή που μπορεί να ξεπεράσει τα προβλήματα καθεστώτων τα οποία δεν μπορούν να μεταρρυθμιστούν. Στην Αλγερία, ο Μπουτεφλίκα είναι η βιτρίνα των διεφθαρμένων δικτύων στρατηγών και μεγαλοεπιχειρηματιών, ενώ στο Σουδάν, ο Μπασίρ ηγείται ενός ματοβαμμένου καθεστώτος που επιβάλλει πολιτικές σκληρής λιτότητας υπό τις εντολές του ΔΝΤ.

Την ίδια στιγμή που ξεσηκώνονται στο Σουδάν και την Αλγερία, ένα δυνατό κίνημα διαμαρτυρίας εξελίσσεται στο Μαρόκο, με τη συμμετοχή επαγγελματιών και συνδικαλιστών. Στο μεταξύ, η Τυνησία βιώνει μεγάλες εργατικές απεργίες. Και στο Λίβανο υπήρξαν μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στη χειροτέρευση των συνθηκών διαβίωσης.

Ακόμη και στην Ιορδανία, τον περασμένο Ιούνη ένα μαζικό κίνημα ανάγκασε τον βασιλιά να αναστρέψει τις οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης, και πριν από αυτό είδαμε τις μεγάλες Πορείες της Επιστροφής στην Παλαιστίνη. Παράλληλα, η αυξανόμενη λαϊκή οργή στην Αίγυπτο και άλλες χώρες σημαίνει πως η κατάσταση είναι ολοένα και πιο ασταθής για τους από πάνω.

Παρά τις ήττες που υπέστησαν, η μνήμη των επαναστάσεων της περιοχής παραμένει πηγή έμπνευσης και προσφέρει διδάγματα και εμπειρίες. Το φάντασμα της επανάστασης πλανιέται ακόμη πάνω από τους τυράννους της περιοχής. Αν οι εξεγέρσεις στο Σουδάν και την Αλγερία καταφέρουν σημαντικές νίκες στο κοντινό μέλλον, κύματα ελπίδας και αυτοπεποίθησης θα απλωθούν σε ολόκληρη την περιοχή.

Από το πολιτικό στο οικονομικό και αντίστροφα

Οι εξεγέρσεις στο Σουδάν και την Αλγερία ξέσπασαν για πιο βαθείς λόγους από τα συνθήματα που αναφέρονται στις ειδήσεις. Στο Σουδάν, σπίθα υπήρξε η απόφαση του καθεστώτος να τριπλασιάσει την τιμή του ψωμιού. Ωστόσο, μετά το ξεκίνημα της εξέγερσης στις 19 Δεκέμβρη, η λαϊκή δυσαρέσκεια μετατράπηκε σε κάλεσμα για την πτώση του καθεστώτος. Ο κόσμος διακήρυξε πως δεν υπήρχε περιθώριο για συμβιβασμό ή διαπραγμάτευση με το βάναυσο καθεστώς του Μπασίρ που τους εξαθλίωσε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, και φώναξαν: “Φύγε τώρα!”

Στην Αλγερία, τα συνθήματα και τα αιτήματα διευρύνθηκαν πολύ γρήγορα, από την απόρριψη της πέμπτης προεδρικής θητείας του Μπουτεφλίκα σε κοινωνικά αιτήματα όπως το να μπει τέλος στην κρίση της ανεργίας. Και ταυτόχρονα εξελίχθηκαν διαμαρτυρίες ενάντια στις ψηλές τιμές και την όλο και μεγαλύτερη φτώχεια και διαφθορά - ένα τέταρτο του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Το κίνημα συνέχισε ζητώντας την “πτώση του καθεστώτος”.

Το άπλωμα του μαζικού κινήματος και στις δύο χώρες επέτρεψε μετατοπίσεις από το οικονομικό στο πολιτικό -από την τιμή του ψωμιού στην πτώση του καθεστώτος στο Σουδάν. Επέτρεψε και το αντίστροφο -από την άρνηση της πέμπτης θητείας, στα κοινωνικά αιτήματα στην Αλγερία.

Το εύρος του κινήματος οδήγησε σε ανοιχτό πόλεμο στο πολιτικό μέτωπο, αλλά και στο οικονομικό και το κοινωνικό μέτωπο. Αυτό είναι που τρομοκρατεί περισσότερο τις δικτατορίες. Ένα από τα βασικά καθήκοντα των δύο εξεγέρσεων είναι να ενοποιήσουν πλήρως τους αγώνες στο πολιτικό και το οικονομικό μέτωπο, να προχωρήσουν προς την ανατροπή του συστήματος στο σύνολό του.

Αντιμετώπιση των χειρισμών των καθεστώτων

Οι εξεγέρσεις στο Σουδάν και την Αλγερία κλιμακώνονται, παρά το συνδυασμό άμεσης καταστολής, εκβιασμών, διαστρέβλωσης και αποπροσανατολιστικών παραχωρήσεων.

Από το ξέσπασμα της εξέγερσης, ο Μπασίρ κατηγορεί “ξένες δυνάμεις” ότι βρίσκονται πίσω από τις κινητοποιήσεις. Για να εκβιάσει τους εξεγερμένους, τους κατηγόρησε επίσης ότι συντάσσονται με τη “συνωμοσία”, εννοώντας τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Σουδάν.

Ο Μπασίρ έκανε και ψεύτικες παραχωρήσεις, όπως το να καλέσει το κοινοβούλιο να πάρει πίσω την επέκταση της θητείας του, ενώ την ίδια στιγμή επέβαλλε καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Την ίδια νύχτα, 22 του Φλεβάρη, χιλιάδες απάντησαν με πορείες σε πάνω από 80 σημεία της χώρας. Οι διαδηλώσεις και οι απεργίες συνεχίζονται σε καθημερινή βάση. Η εξέγερση έσπασε το μύθο της εξουσίας που καλλιεργεί το σουδανικό καθεστώς εδώ και πάνω από 30 χρόνια.

Το καθεστώς της Αλγερίας κάνει παρόμοιους χειρισμούς με αυτούς που έκανε ο Μουμπάρακ στην Αίγυπτο το 2011 όταν έλεγε “πως δεν θα συμμετείχε στις επόμενες εκλογές”. Ο Μπουτεφλίκα δεσμεύτηκε να μείνει στην εξουσία για ένα χρόνο και μετά να καλέσει εκλογές, να προετοιμάσει ένα νέο σύνταγμα και ευρείες μεταρρυθμίσεις.

Η αλγερινή εξέγερση διέλυσε και το μύθο της “Μαύρης Δεκαετίας” (1992-2002). Το καθεστώς απειλούσε τον κόσμο για πολλά χρόνια με το φόβο της επανάληψης των φρικαλεοτήτων εκείνης της περιόδου σε περίπτωση που εμφανιζόταν αντίσταση στην εξουσία του. Στη διάρκεια εκείνης της δεκαετίας, το αλγερινό κράτος εξαπέλυσε έναν σκληρό πόλεμο ενάντια στο FIS (Μέτωπο Ισλαμικής Σωτηρίας). Ο πόλεμος ήρθε σε συνέχεια της ακύρωσης των κοινοβουλευτικών εκλογών του 1991 μετά την καθαρή νίκη που πέτυχε το Μέτωπο.

Οι δυο εξεγέρσεις έχουν φτάσει σε ένα επίπεδο όπου αν υποκύψουν στους χειρισμούς των αρχουσών τάξεων, θα ακολουθήσει άγρια εκδίκηση από τα καθεστώτα. 

Χτίζοντας μακροπρόθεσμα

Οι μεγάλες λαϊκές εξεγέρσεις ποτέ δεν ξεσπάνε στο κενό, αλλά εκφράζουν τους καρπούς ετών αδιάκοπων, σκληρών αγώνων ενάντια στα καθεστώτα.

Στο Σουδάν, ο κόσμος ποτέ δεν υποχώρησε απέναντι στον Μπασίρ και το καθεστώς του. Δέκα χιλιάδες ξεσηκώθηκαν τον Ιούνη και τον Ιούλη του 2012 ενάντια στις οικονομικές πολιτικές του καθεστώτος. Και το Σεπτέμβρη του 2013 οι κινητοποιήσεις απλώθηκαν σε πολλές πόλεις, αντιμετωπίζοντας βάναυση βία και δολοφονίες σχεδόν 200 διαδηλωτών.

Οι διαδηλώσεις και οι απεργίες αποτελούσαν σοβαρή πρόκληση για πολλά χρόνια προτού ξεσπάσει η σημερινή εξέγερση.

Και στην Αλγερία, υπάρχει ιστορία εργατικών απεργιών που δυναμώνουν εδώ και χρόνια. Το πιο σημαντικό σημείο ήταν οι περσινές απεργίες δεκάδων χιλιάδων εργαζόμενων στην Υγεία και την εκπαίδευση πέρυσι για τους μισθούς.

Χωρίς αυτά τα σύννεφα που μαζεύονταν στον ορίζοντα τα τελευταία χρόνια, οι μαζικές καταιγίδες στην Αλγερία και το Σουδάν σήμερα δεν θα ήταν τόσο ισχυρές και ανθεκτικές. Επιβεβαιώνεται λοιπόν ότι οι λαϊκές εξεγέρσεις απαιτούν συσσώρευση αγώνων μέσα από μάχες στη διάρκεια μιας μακράς περιόδου, όσο κι αν περιορισμένες μοιάζουν αυτές όταν εξελίσσονται, και όσο φευγαλέες κι αν είναι οι νίκες τους. Αυτό ακριβώς είναι που χρειαζόμαστε στην Αίγυπτο σήμερα.

Ο ρόλος της εργατικής τάξης

Στην καρδιά του ηρωισμού και του σθένους των διαδηλωτών στο Σουδάν βρίσκεται η “Ένωση Σουδανών Επαγγελματιών”, που αποτελείται από οχτώ συνδικαλιστικές οργανώσεις. Αυτή βρίσκεται επικεφαλής των διαδηλώσεων και των απεργιών σε καθημερινή βάση ενάντια στον Μπασίρ.

Στο μεταξύ στην Αλγερία ορισμένα από τα συνδικάτα άρχισαν να αμφισβητούν το καθεστώς.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις και στις δύο χώρες παίζουν κρίσιμο ρόλο στην κλιμάκωση της κρίσης στην οποία βρίσκονται τα καθεστώτα. Ωστόσο, αυτή την πρόκληση μπορούν να την αντέξουν τα καθεστώτα. Υπάρχει ο κίνδυνος ότι θα συνεχίσει η καταστολή των διαδηλώσεων και των πορειών επί μακρόν. Γι’ αυτό και οι δυο εξεγέρσεις έχουν ανάγκη αποφασιστικής παρέμβασης από μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης για να σταματήσουν τα γρανάζια της παραγωγής μέσα από μαζικές απεργίες διαρκείας. Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε μεγάλες ρωγμές στα δύο καθεστώτα.

Η σταθερότητα των κλιμακούμενων μαζικών διαδηλώσεων έχει αναγκάσει τα καθεστώτα να αποφύγουν τις πιο βάναυσες απαντήσεις. Αλλά παραμένει επείγουσα ανάγκη για ένα αποφασιστικό χτύπημα, μέσω της συντονισμένης δράσης της εργατικής τάξης, μέσα στους εργατικούς χώρους, για να γονατίσουν τα καθεστώτα.