Παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας έγινε στις 18/4 στην ΕΣΗΕΑ. Στην παρουσίαση των στοιχείων το Δίκτυο κάλεσε την Πολιτεία να μη προχωρήσει στην τροποποίηση της διάταξης του Ποινικού Κώδικα για το ρατσιστικό έγκλημα.

Ομιλήτριες στην παρουσίαση ήταν, μεταξύ άλλων, η Τζάκυ Αμπουλιμέν από το Generation 2.0 που αναφέρθηκε στο θετικό βήμα της απόδοσης ιθαγένειας αλλά τόνισε ότι οι Έλληνες με διαφορετική καταγωγή εξακολουθούν να υφίστανται ρατσισμό και η Μαρίνα Γαλανού που επισήμανε το κενό προστασίας που υπάρχει στο μεσοδιάστημα που ένα τρανς άτομο ξεκινάει τη διαδικασία αλλαγής της καταχώρισης φύλου μέχρι αυτή να ολοκληρωθεί. 

Ο Τάκης Ζώτος, μιλώντας για το νομικό πλαίσιο σχετικά με το ρατσιστικό κίνητρο τόνισε: «Το 2008 έγινε η τροποποίηση του άρθρου 179 όπου προστέθηκε ως επιβαρυντική περίσταση το ρατσιστικό κίνητρο του δράστη λόγω της εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής του θύματος. Παρόλα αυτά μέχρι το 2013 δεν έχουμε καμία δίωξη με ρατσιστικό κίνητρο. Ήταν μάλιστα η περίοδος που είχαμε εκατοντάδες ρατσιστικά περιστατικά κάθε χρόνο. 

Ο Τ. Ζώτος επισήμανε ότι ακόμη και σήμερα οι καταδίκες με ρατσιστικό κίνητρο παραμένουν τρεις: πρόκειται για τη δολοφονία του Σ. Λουκμάν, τον εμπρησμό μπαρ που άνηκε σε καμερουνέζο υπήκοο, και την επίθεση σε βάρος γυναικών από την Αλβανία. Και στα τρία περιστατικά έχουμε για δράστες μέλη της Χρυσής Αυγής. 

Συνέχισε περιγράφοντας πώς έγινε η πρώτη αναγνώριση ρατσιστικού κινήτρου, στη δίκη των δολοφόνων του Πακιστανού εργάτη Σ. Λουκμάν, Λιακόπουλου και Στεργιόπουλου: «Στο βούλευμα υιοθετήθηκε ο ισχυρισμός ότι υπήρξε λεκτική αντιπαράθεση γιατί το θύμα τους μπλόκαρε με το ποδήλατό του. Πώς έγινε η αλλαγή και φτάσαμε στην πρώτη αναγνώριση ρατσιστικού κινήτρου; Πριν φτάσουμε στη δίκη, έγινε μια τεράστια καμπάνια των αντιρατσιστικών οργανώσεων και του τύπου, η ΚΕΕΡΦΑ διοργάνωσε πολλές εκδηλώσεις, οι γονείς του Σ. Λουκμάν ήρθαν στην Ελλάδα, υπήρξε μέσα στη δίκη πολιτική αγωγή που από την πρώτη μέρα του δικαστηρίου διεκδίκησε την αναγνώριση ρατσιστικού κινήτρου».

Ο Τ. Ζώτος σημείωσε επίσης ότι οι τωρινές αλλαγές, αποτελούν από τη μια μεριά πισωγύρισμα γιατί αναιρούν την αυστηροποίηση που είχε γίνει και από την άλλη πλευρά αφήνουν πάλι κενά στον χειρισμό υποθέσεων που εκκρεμούν, με κίνδυνο πάλι να πέσουν στα μαλακά ρατσιστικά εγκλήματα.

Αύξηση ρατσιστικής αστυνομικής βίας

Το 2018 το Δίκτυο κατέγραψε 117 περιστατικά, από τα οποία τα 74 είχαν θύματα μετανάστες/τριες ή πρόσφυγες. Σε 6 περιστατικά στοχοποιήθηκαν Έλληνες πολίτες λόγω χρώματος, αλλοδαπής καταγωγής ή εθνοτικής καταγωγής (Ρομά). Σε 27 περιστατικά τα θύματα ήταν ΛΟΑΤΚΙ+. 63 επιθέσεις έγιναν από ομάδες. 

Σημαντική ήταν η αναφορά της έκθεσης στην αστυνομική βία, επιβεβαιώνοντας τις καταγγελίες των τελευταίων μηνών: «αύξηση παρουσιάζουν οι καταγραφές περιστατικών με δράστες ή εμπλεκόμενους ένστολους. Καταγράφηκαν 22 περιστατικά με δράστες ένστολους, σε σχέση με 10 περιστατικά που καταγράφηκαν κατά το 2017. Τα θύματα των επιθέσεων αυτών ήταν κυρίως πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα (11 περιστατικά), αλλά και ασυνόδευτοι ανήλικοι (3 περιστατικά), αιτούντες άσυλο (6 περιστατικά), πρόσφυγας (1 περιστατικό), Ελληνίδα τρανς γυναίκα (1 περιστατικό)».

Η έκθεση κάνει ειδική αναφορά σε ρατσιστικές επιθέσεις στα σύνορα, παραθέτοντας μαρτυρίες. «Συνελήφθην από αστυνομικούς μαζί με άλλους εννιά ομοεθνείς μου σε ένα χωριό κοντά στο Διδυμότειχο.  Οδηγηθήκαμε σε ένα camp όπου μαζεύουν όλους αυτούς που επιστρέφουν στην Τουρκία. Όταν επιβιβαστήκαμε στο βαν, κάποιοι αστυνομικοί χτύπησαν κάποιους ομοεθνείς μου. Ένας από αυτούς φορούσε στολή του στρατού. Τον ρώτησα για ποιο λόγο το κάνουν αυτό και χρησιμοποιούν βία, γνωρίζοντας πως είναι παράνομο. Αμέσως σήκωσε το χέρι του και με χτύπησε στον ώμο, τον λαιμό και το πρόσωπο» λέει η μία από αυτές.