Γράμματα και σχόλια
“Μεσαία τάξη” - άλλοθι για ουρά της αστικής τάξης

Γιατί έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ τις Ευρωεκλογές και ενδεχομένως θα χάσει και τις βουλευτικές της Κυριακής; Η εξήγηση που δίνει σε ολόκληρη την προεκλογική περίοδο η Νέα Δημοκρατία -και τα φιλικά στη δεξιά ΜΜΕ- υποβαθμίζει όλες τις επιθέσεις που έπληξαν τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τη νεολαία. Αυτά ήταν έτσι κι αλλιώς “αναγκαία” μέτρα που θα συνεχίσει και η ίδια αν καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση. Η εξήγηση για τη ΝΔ βρίσκεται στην “αφαίμαξη”, τα “ασήκωτα βάρη” που σήκωσε την τελευταία τετραετία η “μεσαία τάξη”.

Σε αυτή την προπαγάνδα, ο ΣΥΡΙΖΑ όχι απλά υποκύπτει αλλά συμφωνεί κιόλας. Όλη η προεκλογική αντιπαράθεση έχει εξαντληθεί στα μέτρα που θα λάβουν τα δύο κόμματα για την στήριξη, ανόρθωση και ανακούφιση της “μεσαίας τάξης”.

H συζήτηση δεν είναι βέβαια καινούργια. Η άποψη ότι τα μεσαία στρώματα είναι πλειοψηφικά στην κοινωνία και άρα αυτά αποτελούν την κρίσιμη μάζα από την οποία κερδίζονται ή χάνονται οι εκλογές, ήταν πάντα κυρίαρχη στις επίσημες πολιτικές αναλύσεις, τόσο πριν όσο και μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Πάντα ακούγαμε “θεωρίες” ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα “μικροαστική” ή λίγο πιο “επιστημονικά” μια “κοινωνία των δυο τρίτων”.

Ποια είναι όμως η μεσαία τάξη; Εκεί η απάντηση ήταν και συνεχίζει να είναι από θολή έως αυθαίρετη. Όταν η ΕΛΣΤΑΤ (στην έρευνα εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης που διενεργεί κάθε χρόνο και στην οποία συνυπολογίζεται το εισόδημα από την εργασία, την εκμετάλλευση της όποιας περιουσίας, αλλά ακόμη και τις κοινωνικές παροχές ή τις συντάξεις που χορηγούνται από το κράτος) φτάνει σήμερα να χαρακτηρίζει ως “μεσαία τάξη” τους εργένηδες με ατομικό εισόδημα από 5.373 ευρώ έως 11.200 ευρώ ετησίως, δηλαδή ανθρώπους που παίρνουν από 450 ευρώ έως και λιγότερα από 1.000 ευρώ τον μήνα, τότε η λαθροχειρία είναι προφανής.

Το ίδιο ισχύει για τους παντρεμένους με οικογενειακό εισόδημα από 11.795 ευρώ έως 16.800 ευρώ, τους συζύγους με δύο ανήλικα παιδιά κάτω των 14 ετών και εισόδημα από 11.283 ευρώ έως 23.520 ευρώ ή τους παντρεμένους με δύο παιδιά άνω των 14 ετών και ετήσιες απολαβές από 10.746 ευρώ έως 22.400 ευρώ. Όλοι αυτοί επίσης σήμερα περιγράφονται ως “μεσαία τάξη”, άνθρωποι δηλαδή που μαζί ξεκινάνε να ζουν τις οικογένειές τους με 900 ευρώ και δεν ξεπερνούν τα 1800.

Βεντάλια

Στην πραγματικότητα, προκειμένου να μας πείσουν ότι οι προλετάριοι είναι πλέον μειοψηφία, η βεντάλια των “μεσαίων” ανοίγει προς τα κάτω όλο και περισσότερο. Πόσοι είναι αυτοί οι “μεσαίοι”; Σύμφωνα με τα στοιχεία της εφορίας για το 2017, 3,75 εκατομμύρια ή το 59% του συνόλου δήλωσε εισόδημα έως και 10.000 ευρώ, ενώ 1,55 εκατομμύριο νοικοκυριά ή το 24% του συνόλου δήλωσε αποδοχές από 10.000 έως 20.000 ευρώ. Η συντριπτική πλειοψηφία δηλαδή.

Η ανάλυση ότι η μεγάλη μάζα του πληθυσμού είναι “μεσαίοι” ή έστω “μικρομεσαίοι” ήταν και είναι ένας μύθος. Δεν πρόκειται όμως για ένα τυχαίο λάθος στην ανάγνωση της ταξικής πραγματικότητας της κοινωνίας. Είναι μια συνειδητή προσπάθεια που το μόνο που εξυπηρετεί είναι τη μετάθεση της πολιτικής ατζέντας από τις πραγματικές ανάγκες των εργαζόμενων στην αόριστη συζήτηση για τη “στήριξη της μεσαίας τάξης” και βέβαια στη συνέχεια στη συγκεκριμένη συζήτηση για τα “κίνητρα” προς τις επιχειρήσεις που υποτίθεται θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη και την ανάκαμψη. Το μοτίβο περί “αδικημένης μεσαίας τάξης” στοχεύει στη μετατροπή της εργατικής τάξης σε ουρά της αστικής.

Με αυτό τον τρόπο τα αιτήματα του εργατικού κινήματος για προσλήψεις, αυξήσεις, συλλογικές συμβάσεις, μονιμοποιήσεις, αύξηση της χρηματοδότησης της Παιδείας, της Υγείας, των κοινωνικών υπηρεσιών, όχι ιδιωτικοποιήσεις κλπ, υποτάσσονται στη “μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων”, την “ενίσχυση της επιχειρηματικότητας” και της “προσέλκυσης των επενδύσεων”. Κι αν αυτά βρίσκονται στο κέντρο της πολιτικής της ΝΔ, το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπαίνει σε αυτή τη συζήτηση με τους ίδιους όρους δείχνει που έχει φτάσει η συναίνεση και η προσαρμογή του.


Περισσότερα για τις τάξεις, διαβάστε το βιβλίο του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου