Ο ρατσισμός ξεκινάει από τα πάνω κι όχι το ανάποδο. Δεν είναι η ελληνική κοινωνία γενικά “ψιλορατσιστική” που “αναγκάζει” τις κυβερνήσεις να εφαρμόζουν ρατσιστικές πολιτικές για να συμβαδίσουν με το λαϊκό αίσθημα. Είναι οι πολιτικές του κράτους και των κυβερνήσεων που - με την απεριόριστη βοήθεια των αστικών ΜΜΕ - φέρνουν το ρατσισμό στην κοινωνία, με στόχο τον αποπροσανατολισμό, τη διάσπαση της εργατικής τάξης και την αποτελεσματικότερη εκμετάλλευσή της από τους καπιταλιστές. Ειδικά τα τελευταία 30 χρόνια η ρατσιστική πολιτική έχει διαρκή χαρακτηριστικά φτάνοντας κατά περιόδους να ποτίζει το χώμα που ξεφυτρώνουν και τα διάφορα ακροδεξιά παράσιτα.
Το Δεκέμβρη του '90 επί κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Αναγνωστόπουλος δηλώνει ότι “η απασχόληση των αλλοδαπών αυξάνει την ανεργία ανάμεσα στους νέους έλληνες και οι ξένοι εργάτες και πολιτικοί πρόσφυγες αυξάνουν την εγκληματικότητα”. Την ίδια ώρα που χιλιάδες ντόπιοι έδειχναν την αλληλεγγύη τους με τρόφιμα, ρούχα κλπ στον κόσμο που έφτανε εξαθλιωμένος από την Αλβανία, ο Μητσοτάκης ξεκίναγε τις σκούπες και εισήγαγε για πρώτη φορά στο ελληνικό λεξιλόγιο τη λέξη λαθρομετανάστης. Και αυτή η πολιτική καθώς και η συνεργασία που είχε η ΝΔ με τη μικρή τότε συμμορία των χρυσαυγιτών στα Μακεδονικά συλλαλητήρια ήταν που θα ενθάρρυνε τους τελευταίους να εξαπολύουν ρατσιστικά πογκρόμ μετά από κάθε συγκέντρωση για το Μακεδονικό.
Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη έπεσε σε τρία μόλις χρόνια υπό το βάρος των απεργιών της ΕΑΣ και όχι μόνο, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ όμως που ακολούθησε δεν άλλαξε γραμμή όσον αφορά το ρατσισμό. Ο ίδιος ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Παπαθεμελής έβγαινε και δήλωνε ότι “όποιος περνάει τα σύνορα θα πρέπει να πυροβολείται”. Προφανώς η ρατσιστική πολιτική δεν εφαρμοζόταν χωρίς αντίπαλο. Μετά από μεγάλους αγώνες με τα συνδικάτα μπροστά καθιερώνεται το 1998 η Πράσινη Κάρτα – αν και με χίλιους δυο περιορισμούς και προϋποθέσεις. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ρατσιστική καμπάνια από τα πάνω σταματάει. Ένα χρόνο μετά γίνεται το μεγαλύτερο ρατσιστικό έγκλημα της δεκαετίας όταν ο φασίστας Καζάκος δολοφονεί εν ψυχρώ 3 μετανάστες και τραυματίζει σοβαρά άλλους 8. Το χέρι του είχε οπλιστεί από την προπαγάνδα που ξεκίναγε από τη δεξιά, την ΕΛ.ΑΣ και ενσωμάτωνε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Είναι ο Χρυσοχοΐδης, υπουργός και σήμερα Προ.Πο, που ενορχηστρώνει τότε τεράστιες επιχειρήσεις σκούπα που συλλαμβάνουν μετανάστες εργάτες την ώρα που πάνε στη δουλειά τους και τους στοιβάζει μέσα σε γήπεδα. Τα ΜΑΤ “τρέχουν” τους μετανάστες σε αυτές τις σκούπες φωνάζοντάς τους παραγγέλματα. Αυτά είναι που όπλισαν το χέρι του Καζάκου.
Το 2001 η κυβέρνηση του Σημίτη κατεβάζει ρατσιστικό νομοσχέδιο που λέει ότι όσοι έχουν έρθει μετά το Νοέμβρη του 1998 δεν θα έχουν κανένα δικαίωμα, ούτε να βρουν δουλειά, ούτε να πάνε σε νοσοκομείο ή σχολείο, ούτε να νοικιάσουν σπίτι. Η ίδια πολιτική συνεχίστηκε και με την κυβέρνηση του Καραμανλή. Ο σημερινός ΠτΔ Προκόπης Παυλόπουλος κατεβάζει τότε νομοσχέδιο υποτίθεται νομιμοποίησης μεταναστών που βάζει τόσο σκληρές προϋποθέσεις ώστε τελικά κάνει το αντίθετο από τη νομιμοποίηση για την πλειοψηφία του κόσμου.
Η οργάνωση της Ολυμπιάδας το καλοκαίρι του 2004 έδωσε κάλυψη στην ισλαμοφοβική εκστρατεία. Οι χώροι λατρείας, οι κοινότητες, τα καφενεία και τα στέκια των μουσουλμάνων μπήκαν «στο μικροσκόπιο των υπηρεσιών ασφαλείας». Ο Βουλγαράκης έλεγε στη Βουλή ότι μετά από σήμα των βρετανικών υπηρεσιών, έγιναν έλεγχοι σε περισσότερους από 5.000 μουσουλμάνους μετανάστες, χιλιάδες προσαγωγές και απελάσεις. Από εκεί ξεκινάνε τα προπαγανδιστικά χαρτιά περί “επικίνδυνων τζιχαντιστών” που ακούμε σήμερα κι όχι από κάποια “χαοτική διαφορά κουλτούρας μεταξύ δυτικών χριστιανών και αράβων μουσουλμάνων”.
Το σκάνδαλο που είχε αποκαλύψει η Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο μαζί με την Πακιστανική Κοινότητα, όπου δεκάδες Πακιστανοί είχαν απαχθεί από τις μυστικές υπηρεσίες της Βρετανίας και είχαν ανακριθεί σε ελληνικό έδαφος, είχε προκαλέσει διεθνή σάλο, που έφτασε να στείλει τον Βουλγαράκη – υπουργό τότε της ΝΔ – στα αζήτητα. Η κυβέρνηση για να εκδικηθεί για τις αποκαλύψεις των απαγωγών θα συλλάμβανε τον Τζαβέντ Ασλάμ και θα τον κρατούσε μήνες στη φυλακή προκειμένου να τον απελάσει. Ήταν ένα μεγάλο κίνημα συμπαράστασης με μπροστάρισες τις φοιτητικές καταλήψεις του 2006-07 και το αντιπολεμικό κίνημα που θα τον απελευθέρωνε.
Η πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ με την προσαρμογή στην πολιτική της Ευρώπης Φρούριο και την ισλαμοφοβία θα φούντωνε ήδη από το 2007 τον αριθμό των πνιγμένων μεταναστών στο Αιγαίο, τις ρατσιστικές επιθέσεις, αλλά και τα εκλογικά ποσοστά του ΛΑΟΣ ενός ακροδεξιού, ρατσιστικού κόμματος με φασίστες στο εσωτερικό του. Για να θυμηθούμε τι εστί ΛΑΟΣ, ο πρόεδρός του ο Καρατζαφέρης είναι που καλούσε τους χρυσαυγίτες και τους βασιλικούς σε κοινό μέτωπο της ακροδεξιάς, ο Βορίδης που πλέον είναι υπουργός της ΝΔ ξεκίνησε το βουλευτιλίκι σαν βουλευτής του ΛΑΟΣ αφού είχε αποτύχει το δικό του ξενοφοβικό κατέβασμα με σύνθημα “Κόκκινη κάρτα στο Χασάν”, ενώ από κει ξεκίνησαν βουλευτές και οι Άδωνις και Βελόπουλος.
Έγραφε λοιπόν το περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω τον Γενάρη του 2008:
“Η Ελλάδα είναι το σταυροδρόμι του θανάτου για χιλιάδες μετανάστες από την Αφρική και την Ασία που προσπαθούν να μετακινηθούν προς την Ευρώπη. Εχει την πρώτη θέση στην εφαρμογή της δολοφονικής πολιτικής των κλειστών συνόρων. Το 2007 μόνο, οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν στα ελληνικά νησιά περίπου 7.000 μετανάστες. Την ίδια στιγμή υπάρχουν άπειρες καταγγελίες για την απάνθρωπη μεταχείριση και τους βασανισμούς των μεταναστών από το Λιμενικό και ιδιαίτερα για το κέντρο κράτησης μεταναστών της Σάμου. Το Παρατηρητήριο Κατά του Ρατσισμού και της Ξενοφοβίας μιλά για υπερδιπλασιασμό των ρατσιστικών επιθέσεων σε βάρος μεταναστών μέσα στο 2007 σε σχέση με πέρσι”. Ήδη από το 2009 ο Παυλόπουλος κι ο Μαρκογιαννάκης θα εξήγγειλαν την κατασκευή 11 στρατοπέδων συγκέντρωσης που θα καταλήγουν όλοι όσοι δεν έχουν χαρτιά, προκειμένου να απελαθούν.
Η κυβέρνηση του Καραμανλή κατέρρευσε στον απόηχο της εξέγερσης του Δεκέμβρη 2008, πρόλαβε ωστόσο να ανοίξει τα πρώτα στρατόπεδα. Το ΠΑΣΟΚ που ακολούθησε στην κυβέρνηση, από τις αντιρατσιστικές υποσχέσεις τον Οκτώβρη του 2009 για χαρτιά στους μετανάστες, έφτασε στη διατήρηση και το περαιτέρω άνοιγμα των στρατοπέδων συγκέντρωσης, αλλά και τον Φράχτη του Έβρου. Κι όσο πιο πολύ αγρίευαν οι περικοπές τόσο πιο πολύ ανέβαινε η ρατσιστική ρητορεία. Όταν ενθαρρυμένη από όλα αυτά η Χρυσή Αυγή άρχισε να στήνει την παρουσία της στην πλατεία του Αγ.Παντελεήμονα με τον μανδύα των “επιτροπών κατοίκων”, το ΠΑΣΟΚ “κατανοούσε τα νόμιμα παράπονα των κατοίκων του κέντρου”. Ο Παπουτσής ως υπουργός Δημόσιας Τάξης ομολόγησε ότι συνομιλούσε με τον πυρηνάρχη της ΧΑ, Ρήγα, στην περιοχή του Αγ.Παντελεήμονα “για να λυθεί το πρόβλημα”. Ο Λοβέρδος μίλαγε για την “υγειονομική βόμβα των μεταναστών” και τις “σπατάλες του ΕΣΥ για τους λαθρομετανάστες”. Το ρατσιστικό πογκρόμ μετά τη δολοφονία του Μ. Καντάρη το Μάη του 2011, που κατέληξε στη δολοφονία μετανάστη από το Μπαγκλαντές, έχει αποδειχθεί ότι δεν ήταν κάποια αυθόρμητη κινητοποίηση αγανακτισμένων, αλλά οργανωμένη στρατιωτική επιχείρηση από τη Χρυσή Αυγή με τη βοήθεια και την κάλυψη της αστυνομίας.
Ο Δένδιας που τώρα παρουσιάζεται ως “ορκισμένος εχθρός της ΧΑ” ήταν που εξαπέλυσε το μεγαλύτερο κυβερνητικό ρατσιστικό πογκρόμ, τον Ξένιο Δία, το καλοκαίρι του 2012, όταν οι μπάτσοι έκαναν μαζικές σκούπες σε μετανάστες και πίσω τους ακολουθούσαν οι χρυσαυγίτες δέρνοντας και μαχαιρώνοντας ανενόχλητοι.
Με αυτόν τον “θεσμικό” ρατσισμό που κουβαλάει το κράτος και διαμόρφωσαν επί χρόνια οι κυβερνήσεις που το διαχειρίστηκαν δεν κατάφερε ποτέ να συγκρουστεί η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Συμβιβάστηκε με τη Συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας που συνυπέγραψε ο Τσίπρας και την πολιτική της Ευρώπης Φρούριο με τη Φρόντεξ στο Αιγαίο, το κολαστήριο της Μόριας κλπ.
Σε όλη αυτή τη διαδρομή, οι εισηγητές και οι εφαρμοστές των πολιτικών αυτών είχαν αντίπαλο το αντιρατσιστικό κι αντιφασιστικό κίνημα. Σημαντικό κομμάτι της η ΚΕΕΡΦΑ, ιδρύθηκε πριν 10 χρόνια ακριβώς πάνω στη λογική ότι χρειάζεται ενιαίο μέτωπο που θα έχει και τις δύο αιχμές. Μάχη ενάντια στους φασίστες κι ενάντια στο ρατσισμό. Ακόμα κι αν σήμερα φαντάζει αυτονόητο τίποτα από τα δύο δεν ήταν δεδομένο τότε. Κι αν σήμερα μιλάμε ότι το ΛΑΟΣ έχει διαλυθεί και η Χ.Α γκρεμίζεται, το χρωστάμε στους χιλιάδες που κινητοποιήθηκαν με αυτή τη λογική. Σίγουρα δεν έχουμε ξεμπερδέψει. Τα βαμπίρ της δεξιάς έχουν επιστρέψει αλλά έχουμε την εμπειρία πως θα τους ξαναστείλουμε από κει που 'ρθαν.
Βασισμένο στην εισήγηση “Οι ρίζες του ρατσισμού” στο φεστιβάλ Μαρξισμός 2019