ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Η έξοδος από τη “λακούβα” είναι μακριά

Οι παραγγελίες από τον κλάδο της βιομηχανίας στη Γερμανία υποχώρησαν απρόσμενα και βίαια (-4%) το Μάρτιο, ενώ οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για νέα επιδόματα ανεργίας στις ΗΠΑ ανήλθαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 8 μηνών και την ανεργία τον Απρίλιο να σκαρφαλώνει στο 9% (από 8,8%).

Στις αγορές ακολούθησε ξεπούλημα στα «φουσκωμένα» πάσης φύσεως εμπορεύματα, από το πετρέλαιο, τα μέταλλα και τα τρόφιμα, μέχρι το χρυσό και το ασήμι.

Μετοχές και εμπορεύματα στον πλανήτη βρέθηκαν σε πολύμηνα υψηλά, με τα hedge fund να έχουν ρεκόρ κερδών και αποδόσεων ξανά το 2010, ενώ το 2011 οι αναλυτές αναμένουν ρεκόρ στα λειτουργικά κέρδη και τις πωλήσεις των εταιρειών (εκτός απροόπτου) μετά το ραγδαίο «ριμπάουντ» του 2010 από τη βουτιά της παγκόσμιας οικονομίας το 2008-9.

Η αθρόα εισροή χρήματος στο σύστημα από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες (για να προλάβουν καταρρεύσεις «ντόμινο» α λα Lehman Brothers και τη χειρότερη ύφεση από το ’30), έχει προκαλέσει τις νέες φούσκες.

Εξασθένηση

Αλλά αυτό δεν μπορεί να συνεχίσει για πάντα: «Βλέπω εξασθένηση των αγορών τους θερινούς μήνες καθώς θα είναι ολοένα και πιο δύσκολο για τις εταιρείες να ανακοινώνουν υψηλότερα κέρδη», σχολίασε ο Χάιντς-Γκερντ Ζόνενσαϊν της Deutsche Postbank.

Πέρα από την απροκάλυπτη κερδοσκοπία υπάρχει ένα βαθύτερο υπόβαθρο που προκαλεί… ρήγματα στις «φουσκωμένες» τιμές στις αγορές εμπορευμάτων, οι οποίες πυροδοτούν πληθωρισμό στις οικονομίες (και μάλιστα στους «μπροστάρηδες», όπως η Κίνα και η Ινδία) αλλά και επαναστατικές εκρήξεις στις κοινωνίες (όπως συμβαίνει στον αραβικό κόσμο).

Οι εταιρείες κατάφεραν να βγάλουν (σε απόλυτα νούμερα) μεγάλες αυξήσεις κερδών σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Ασία τη τελευταία διετία, κυρίως εξαιτίας των μαζικών απολύσεων, τη μείωση του συνολικού κόστους απασχόλησης και τη διαχείριση των αποθεμάτων, μαζί με την αξιοποίηση των κρατικών «ενέσεων» στήριξης.

Ωστόσο «σκαλώνουν» ξανά. Έχουν φτάσει να κάθονται σε ένα δυσθεώρητο βουνό από ρευστό χρήμα το οποίο δεν επενδύουν διότι δεν προσβλέπουν σε ικανοποιητικές μελλοντικές αποδόσεις στις κερδοφορίες.

Η δομική αδυναμία του συστήματος να δει μελλοντικές αποδόσεις, το «σκαλώνει», γράφει το περιοδικό Business Week: «Αυτό που τελικά χρειάζεται είναι περισσότερες θέσεις απασχόλησης και αυτό σημαίνει μεγαλύτερη παραγωγή, αλλά δεν υπάρχουν οφέλη που θα εμπνεύσουν τις επιχειρήσεις να δημιουργήσουν περισσότερα προϊόντα, πέραν της προσδοκίας για αύξηση των πωλήσεων. Και για να συμβεί αυτό, οι επιχειρήσεις χρειάζεται να πιστέψουν. Να πιστέψουν στην παραγωγική διαδικασία, την οικονομία, τη δικαιοσύνη αλλά και το μέλλον».

Η αλήθεια είναι ότι δεν πιστεύουν σε τίποτε άλλο πέρα από «την παραγωγή για την παραγωγή»… κέρδους, όπως εξηγούσε ο Μαρξ, το οποίο όμως δεν «βλέπουν» ότι μπορούν να καρπωθούν… αναίμακτα.

Η αδυναμία στην ανάκτηση των κερδοφοριών που περιορίζει τις επενδύσεις είναι το βασικό «προβληματικό» υπόβαθρο, που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης -και της κρίσης χρέους που ανατροφοδοτεί.

Όχι μόνο στην Ευρώπη και την Ιαπωνία, αλλά στην «ατμομηχανή» της Κίνας και στη «Μέκκα» του καπιταλισμού της αγοράς, τις ΗΠΑ, οι οποίες χτύπησαν πρόσφατα «καμπανάκι» ρίσκου χρεοκοπίας στις προειδοποιήσεις του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P.

Όσο κι αν η κυρίαρχη οικονομική και πολιτική ελίτ, σε κάθε χώρα, πιέζει την κοινωνία να βάζει συνεχώς πλάτη, αποδεικνύεται πως οι «μαύρες τρύπες» που πασχίζουν να καλύψουν είναι πολύ μεγαλύτερες.

Γι’ αυτό είναι όλο και πιο επικίνδυνοι, αλλά όλο και πιο απαραίτητο να τους ξεφορτωθούμε οριστικά.