Ήσουν παρών το 2017 στο Σάρλοτσβιλ, τι σήμανε αυτό για το αντιφασιστικό κίνημα στις ΗΠΑ; Τι είναι η συμμαχία “Ενωμένοι ενάντια στο Μίσος”;

Η συμμαχία “Ενωμένοι ενάντια στο Μίσος”, με βάση την Ουάσιγκτον, έχει στόχο την οργάνωση της πάλης ενάντια στην ακροδεξιά και τον φασισμό όποτε δοκιμάζουν να κατέβουν στο δρόμο, αλλά και την ανάδειξη μέσα από εκδηλώσεις του τι πραγματικά αυτοί εκπροσωπούν. Δημιουργηθήκαμε λίγο μετά την άνοδο του Τραμπ στην εξουσία εκτιμώντας ότι αυτό θα βγάλει τους φασίστες στο δρόμο. Αυτό συνέβη.

Το 2017, η Κου Κλουξ Κλαν είχε καλέσει συγκέντρωση στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια για να διαδηλώσουν υπέρ ενός αγάλματος της Συνομοσπονδίας (των Νοτίων του αμερικανικού εμφυλίου) αλλά απομονώθηκαν από μια μεγαλύτερη τοπική αντιφασιστική διαδήλωση. Σαν απάντηση σε αυτό μια μεγάλη γκάμα από ακροδεξιές, παραστρατιωτικές και ανοιχτά ναζιστικές οργανώσεις κάλεσε νέα συγκέντρωση με σύνθημα “Unite the right”. Oι ίδιες οργανώσεις είχαν καλέσει δύο μήνες πριν συγκέντρωση στην Ουάσιγκτον χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά το παραπάνω σλόγκαν - όπου τους αντιμετωπίσαμε με αντιδιαδήλωση.

Έτσι καλέστηκε ξανά αντιφασιστική διαδήλωση στο Σάρλοτσβιλ, όπου συμμετείχαμε διαδηλωτές και από διάφορες άλλες πόλεις. Εκατοντάδες ακροδεξιοί και νεοναζί από όλη τη χώρα συγκεντρώθηκαν κάνοντας ναζιστικούς χαιρετισμούς και φωνάζοντας ρατσιστικά και αντισημιτικά συνθήματα αλλά απέναντί τους βρήκαν μια μαζική αντιφασιστική διαδήλωση. Ήμασταν ξανά περισσότεροι και τους σταματήσαμε μπλοκάροντας την πορεία τους προς το άγαλμα όπου και ξέσπασε σύγκρουση. 

Τότε ο κυβερνήτης αναγκάστηκε να δώσει εντολή στην αστυνομία να απωθήσει τους φασίστες που κουβαλούσαν μαζί τους ακόμη και αυτόματα όπλα. Αποσύρθηκαν και καθώς εμείς πανηγυρίζαμε στους δρόμους το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Τζέιμς Άλεξ Φίλντς έπεσε πάνω στην πορεία με 50 χιλιόμετρα την ώρα τραυματίζοντας δεκάδες και σκοτώνοντας την Χέδερ Χάγιερ - μόλις ενάμισι μέτρο από εκεί που βάδιζα. Ο ήχος από τα σώματα που χτυπούσαν στο αυτοκίνητο είναι κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ.   

Όμως καταφέραμε να μπλοκάρουμε την φασιστική διαδήλωση και να αναδείξουμε τη σχέση ανάμεσα στους ακροδεξιούς ρατσιστές και τις νεοναζιστικές συμμορίες. Το Σάρλοτσβιλ έδειξε ότι  το “δικαίωμά τους” να διαδηλώνουν στους δρόμους είναι πραγματικά επικίνδυνο. Ακολούθησαν μαζικές διαδηλώσεις αλληλεγγύης στις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο. Στη Βοστώνη όπου είχαν καλέσει συγκέντρωση την επόμενη βδομάδα, 30.000 αντιφασίστες-τριες βρέθηκαν απέναντι σε κυριολεκτικά 10 άτομα. Στη Βόρεια Καρολίνα οι διαδηλωτές ξήλωσαν κυριολεκτικά ένα άγαλμα της συνομοσπονδίας. Τα ΜΜΕ αναγκάστηκαν να καλύψουν το θέμα και έτσι πολύς κόσμος άρχισε να αναγνωρίζει την φασιστική απειλή. Εκεί κάπου είδαμε την ανάγκη να συνδεθούμε με το Black Lives Matter, το κίνημα υπέρ των προσφύγων, το γυναικείο κίνημα, το κίνημα ενάντια στην κλιματική αλλαγή, το εργατικό κίνημα και να τα ενώσουμε ενάντια σε μια απειλή που είναι κοινή σε όλους.

Ποια είναι η κατάσταση του κινήματος στις ΗΠΑ, τι έχει σημάνει η προεδρία Τραμπ και για τους φασίστες και για το κίνημα;  

Η ανάδειξη του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικάνική προεδρία αποτελεί ένα βασικό συστατικό στοιχείο της ανόδου της ακροδεξιάς σε διεθνές επίπεδο - όπως είναι και το πως μπόρεσε να έρθει στην εξουσία. 

Τα χρόνια της διακυβέρνησης Ομπάμα που προηγήθηκαν ήταν χρόνια μεγάλης πολιτικής πόλωσης που εκφράστηκε μέσα από τη δημιουργία μιας σειράς κινημάτων. Είχαμε το Black Lives Matter ενάντια στον ρατσισμό και την αυξανόμενη αστυνομική βία κατά των μαύρων. Ήταν μια απάντηση στο συστημικό ρατσισμό της αστυνομίας και του κράτους που εκφράστηκε με δολοφονίες μαύρων από την αστυνομία αλλά και στην απραξία του Ομπάμα όσον αφορά όχι μόνο στα δικαιώματα των μαύρων αλλά και το πως αντιμετώπισε την οικονομική κρίση του 2008 καθώς υπήρχε η ελπίδα ότι τα πράγματα θα άλλαζαν. Ταυτόχρονα μετά την εκλογή Ομπάμα, υπήρξε μια αύξηση των ρατσιστικών οργανώσεων – σαν αποτέλεσμα του ότι για πρώτη φορά οι ΗΠΑ αποκτούσαν ένα μαύρο πρόεδρο. Είδαμε επίσης μιας αύξηση της κοινωνικής ανισότητας ξεκινώντας από την ύφεση του 2008 που είχε σαν απάντηση ένα πανεθνικό κίνημα το Occupy Wall Street. Αυτή η πόλωση βρήκε μαζική πολιτική έκφραση στην καμπάνια του Μπέρνι Σάντερς για την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος που με τη σειρά της έδωσε ώθηση σε μια σειρά οικονομικούς και πολιτικούς αγώνες του εργατικού κινήματος που συνεχίζονται και σήμερα. Αυτή η ριζοσπαστικοποίηση δεν πέτυχε τελικά να εμποδίσει την εκλογή του Τραμπ που παρουσιάστηκε σαν κάτι το διαφορετικό και έξω από το πολιτικό κατεστημένο.

Η εκλογή του σήμανε επιθέσεις ενάντια στα κοινωνικά δικαιώματα, στις γυναίκες και στα τρανς άτομα, την κράτηση των μεταναστών σε στρατόπεδα, την περαιτέρω στοχοποίηση των μουσουλμάνων, την απόλυτη άρνηση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και την άνοδο της ακροδεξιάς και τις δολοφονικές επιθέσεις με όπλα σε δημόσιους χώρους. Όμως όλες αυτές οι επιθέσεις συνάντησαν πεισματική αντίσταση. 

Η αντίσταση στον Τραμπ ξεκίνησε με τη μεγαλύτερη κινητοποίηση που έχει συμβεί ποτέ στις ΗΠΑ, τις Πορείες Γυναικών. Αυτό σήμανε μια κατακόρυφη αύξηση των κινητοποιήσεων για τα δικαιώματα των γυναικών και των lgbtq, για την υπεράσπιση του δικαιώματος της έκτρωσης και πιο πρόσφατα το κίνημα “Me too” ενάντια στις σεξιστικές επιθέσεις. Μια άλλη πηγή αντίστασης ήταν αυτή ενάντια στις απαγορεύσεις του Τραμπ κατά των μουσουλμάνων που προέρχονται από μια σειρά χώρες. Ο κόσμος διαδήλωσε μαζικά στα αεροδρόμια ενάντια στην ισλαμοφοβία, όπως δεν το είχε κάνει ποτέ ξανά στο παρελθόν, μπλοκάροντας τις πτήσεις στις ΗΠΑ. O αντιρατσιστικός αγώνας συνεχίστηκε με μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στα στρατόπεδα κράτησης των προσφύγων και των μεταναστών από την Λατινική Αμερική και το διαχωρισμό των οικογενειών τους στα σύνορα με το Μεξικό. Οι επεμβάσεις και η πολιτική των ΗΠΑ σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Λατινικής Αμερικής έχουν δημιουργήσει αποσταθεροποίηση και έχουν καταστρέψει αυτές τις χώρες κάνοντας τους ανθρώπους πρόσφυγες και μετανάστες. Οι δολοφονικές επιθέσεις με όπλα στα γυμνάσια της Φλόριντα είχαν σαν απάντηση ένα πανεθνικό κίνημα με εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές να διαδηλώνουν στην Ουάσιγκτον -και όχι μόνο- απαιτώντας τον περιορισμό των νόμων οπλοκατοχής, τις  “Πορείες για τη ζωή μας”.

Η εργατική τάξη βγήκε επίσης στο προσκήνιο. Είχαμε τις απεργίες διαρκείας των εκπαιδευτικών το 2017, κόντρα στις γραφειοκρατικές ηγεσίες των συνδικάτων, μια απεργία που ήταν γυναικεία υπόθεση -καθώς αποτελούν πλειοψηφία στον χώρο. Οι εργαζόμενοι στα αεροδρόμια προχώρησαν σε απεργία αποκλείοντας το αεροδρόμια της Νέας Υόρκης αναγκάζοντας τον Τραμπ να συρθεί σε διαπραγμάτευση. Την ώρα που μιλάμε οι εργάτες στις αυτοκινητοβιομηχανίες μπαίνουν στην τέταρτη βδομάδα απεργίας απαιτώντας καλύτερους μισθούς και δικαιώματα – για την οποία αισθάνομαι περήφανος καθώς κατάγομαι από το Ντιτρόιτ. Ο Τραμπ είχε υποσχεθεί ότι θα φέρει δουλειές στην εργατική τάξη των ΗΠΑ αλλά αυτό είναι κάτι που δεν το έχουμε δει. Η General Motors εξακολουθεί να κλείνει εργοστάσια στο Οχάιο, στο Μίτσιγκαν. Ο μόνος τρόπος για να υπάρξουν δουλειές είναι με τις απεργίες και τους αγώνες της εργατικής τάξης – και αυτό κάνουν. 

Τι δυνατότητες δημιουργούν αυτές οι αντιστάσεις για το αντιφασιστικό κίνημα;

Η αντίσταση του κόσμου σε όλα αυτά τα μέτωπα δίνει πραγματικά τη δυνατότητα για μια μεγάλη οργάνωση του αντιφασιστικού κινήματος. Πολλοί περισσότεροι καταλαβαίνουν τώρα ότι ο φασισμός αποτελεί πραγματική απειλή. Οι δολοφονικές φασιστικές επιθέσεις δεν σταμάτησαν μετά το Σάρλοτσβιλ -όπως είδαμε με τη φασιστική επίθεση σε συναγωγή του Πίτσμπεργκ και τις επιθέσεις με όπλα στο Ελ Πάσο στο Τέξας - και χρειάζεται να συγκροτήσουμε ενιαία μέτωπα με όλες αυτές τις δυνάμεις για να τους σταματήσουμε.

Μέχρι στιγμής εκ των πραγμάτων δημιουργούνται συντονισμοί σε διάφορα σημεία όπου οι φασίστες απειλούν να εμφανιστούν. Μαζί με την κίνηση “Ενωμένοι ενάντια στο ρατσισμό και τον φασισμό” στη Νέα Υόρκη, θέλουμε να βάλουμε τις βάσεις για κάτι μονιμότερο, ένα πανεθνικό δίκτυο “ενάντια στον φασισμό” που δεν θα δραστηριοποιείται μόνο σε έκτακτα γεγονότα. Θέλουμε αντιφασιστικές συμμαχίες σε κάθε μεγάλη πόλη των ΗΠΑ. Ελπίζουμε επίσης να καταφέρουμε να οργανώσουμε μια αντιφασιστική-αντιρατσιστική συνδιάσκεψη που θα ενώσει όλα αυτά τα διαφορετικά κινήματα και θα συμπέσει με το πανεθνικό Συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων που θα αναδείξει τον Τραμπ σαν νέο υποψήφιο για τις επερχόμενες εκλογές.

Είναι κρίσιμος ο αντιφασιστικός και αντιρατσιστικός αγώνας που δίνετε στην Ελλάδα, μας γεμίζει έμπνευση και τον παρακολουθούμε από κοντά στις ΗΠΑ. Είναι η δεύτερη επίσκεψή μου στην Ελλάδα, η πρώτη ήταν τον Ιούλιο του 2015 στην διάρκεια της μεγάλης ευρωπαϊκής κρίσης για να δείξω την αλληλεγγύη μου στους Έλληνες που αντιστέκονταν στην λιτότητα. Χθες διαδήλωσα ξανά μαζί σας στους δρόμους, μαζί με τους φοιτητές που παλεύουν για καλύτερη εκπαίδευση αλλά και για ένα καλύτερο μέλλον. Η διεθνής συνάντηση της ΚΕΕΡΦΑ ήταν ένα βήμα διεθνούς συντονισμού που έχουμε ανάγκη για να συγκροτήσουμε ένα ισχυρό κίνημα που θα αμφισβητήσει την άνοδο της ακροδεξιάς και του φασισμού σε όλο τον πλανήτη αναζητώντας ταυτόχρονα και τις εναλλακτικές λύσεις που έχουμε ανάγκη.

Ο Μ. Σαλλάλ μίλησε στο Γιώργο Πίττα