Αντιπολεμικό κίνημα
Όχι στον πόλεμο: Τα ψέματα της “αποκλιμάκωσης”

Για αποκλιμάκωση της πολεμικής έντασης κάνουν λόγο όλα τα ειδησιογραφικά πρακτορεία στο μέτωπο ΗΠΑ-Ιράν αλλά και στο μέτωπο του εμφυλίου στη Λιβύη. Στην πραγματικότητα, και στα δύο μέτωπα, τα διπλωματικά παζάρια καθώς και οι οικονομικές κυρώσεις δεν σταματούν την πολεμική απειλή αλλά την οξύνουν.

Αρχίζοντας από τη μεγάλη εικόνα, μετά το μπαράζ επιθέσεων του Τραμπ με πυραύλους και την ιρανική απάντηση με τον βομβαρδισμό οκτώ αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ, γίνεται λόγος “μόνο για υλικές ζημιές” - ή αλλιώς “είναι όλα εντάξει”, όπως έγραψε και το βράδυ των επιθέσεων στο τουίτερ ο Τραμπ. Και τα περισσότερα ΜΜΕ συντείνουν στο ίδιο συμπέρασμα: Οι ΗΠΑ χτύπησαν, το Ιράν απάντησε, προς το παρόν το θέμα έληξε. Ο Τραμπ ήθελε μια συμβολική επίθεση στον Σουλεϊμανί για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους, το Ιράν απάντησε με μια συμβολική επίθεση στις αμερικάνικες βάσεις.

Τα πράγματα δεν είναι έτσι. Καταρχάς, οι ΗΠΑ αποστέλλουν στη Μέση Ανατολή άμεσα 3.500 στρατιώτες, ενώ ταυτόχρονα προετοιμάζονται επεκτείνοντας τις βάσεις τους και μέσω της σχετικής συμφωνίας με την Ελλάδα που έχει φέρει ήδη για έγκριση στη Βουλή η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Επιπλέον καλούν Αμερικάνους πολίτες, διπλωμάτες και επιχειρηματίες να εγκαταλείψουν το Ιράκ στέλνοντας ταυτόχρονα στη βάση της Σούδας έξι μεταγωγικά αεροπλάνα που προορίζονται για τη μεταφορά Αμερικανών από τη Μέση Ανατολή. Αυτά δεν τα λες αποκλιμάκωση, μάλλον προετοιμασία για κλιμάκωση. 

Κυρώσεις

Ταυτόχρονα υπάρχει κλιμάκωση των οικονομικών πιέσεων στο Ιράν και στο Ιράκ. Ο Τραμπ ανακοίνωσε νέες επιπλέον κυρώσεις κατά του Ιράν αλλά και απειλές κατά του Ιράκ αν επιμείνει να εφαρμόσει την απόφαση της Βουλής του για αποχώρηση 5.200 Αμερικανών στρατιωτών από τη χώρα (την ίδια στιγμή που σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης η ιρακινή κυβέρνηση έχει ξεκινήσει συνομιλίες με τη Μόσχα για αγορά S300). Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ “θα τους επιβάλουμε κυρώσεις που δεν έχουν ξαναδεί” - στο πετρέλαιο που αποτελεί το 90% των εσόδων του Ιράκ αλλά και μπλοκάροντας κονδύλια της χώρας σε τραπεζικούς λογαριασμούς στις ΗΠΑ. 

Είναι να σε πιάνει σύγκρυο αν θυμηθεί κανείς τι σήμαναν οι κυρώσεις από το 1991 και μετά, οπότε έγινε η πρώτη επέμβαση στον Κόλπο: Μισό εκατομμύριο νεκρά παιδιά μέχρι τον δεύτερο πόλεμο του 2003 που διέλυσε εντελώς τη χώρα. Αντίστοιχα, πρόσφατα το Ηuman Rights Watch δημοσίευσε έκθεση σύμφωνα με την οποία οι κυρώσεις που έχει επιβάλει ο Τραμπ το 2018 στο Ιράν ευθύνονται ήδη για τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων καθώς αφορούν φάρμακα για τον καρκίνο και άλλες θανατηφόρες ασθένειες.

Χύνουν κροκοδείλια δάκρυα οι κονδυλοφόροι του Τραμπ και του Μητσοτάκη για το ουκρανικό επιβατικό αεροπλάνο (οι μισοί από αυτούς ιρανοί πολίτες) που χτύπησαν οι πύραυλοι του Ιράν αλλά πόσοι θυμούνται ότι ακριβώς το ίδιο είχαν κάνει οι ΗΠΑ στις 3 Ιουλίου του 1988, όταν έσπευδαν να παρέμβουν στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ, για να βοηθήσουν τον Σαντάμ που τότε ήταν σύμμαχός τους και έχανε τον πόλεμο; Τότε το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ είχε καταρρίψει επιβατηγό ιρανικό αεροπλάνο με 290 άτομα που έχασαν όλα τη ζωή τους. Ο Ρήγκαν ζήτησε συγγνώμη για το λάθος, αλλά δεν τιμώρησε ποτέ τους υπεύθυνους ενώ ο καπετάνιος του πλοίου που έριξε το αεροπλάνο παρασημοφορήθηκε. Ένα μήνα μετά τέλειωσε ο πόλεμος, με το Ιράν να έχει λάβει το μήνυμα ότι δεν πολεμάει μόνο με τον Σαντάμ αλλά με τις ΗΠΑ.

Βρισκόμαστε, λοιπόν σήμερα όχι μπροστά σε αποκλιμάκωση αλλά μπροστά σε ένα πόλεμο προπαγάνδας και κυρώσεων που συνοδεύεται από κλιμάκωση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην περιοχή.

Στη Λιβύη, από την Κυριακή τα ξημερώματα σε ισχύ τέθηκε κατάπαυση πυρός. Είχε προηγηθεί ένα άγριο εννιάμηνο πολεμικών επιχειρήσεων με τον στρατό του Χαφτάρ να καταλαμβάνει πριν από μερικές μέρες τη Σύρτη και να απειλεί ότι θα προχωρήσει δυτικά προς την Μιζουράτα και μετά στην Τρίπολη. Η εκεχειρία συμφωνήθηκε μετά από κοινή πρόταση του Πούτιν (που υποστηρίζει την κυβέρνηση Χαφτάρ στη Βεγγάζη) και του Ερντογάν (που υποστηρίζει την επίσημα αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση Σαράτζ στην Τρίπολη) μετά από συνάντησή τους κατά τα εγκαίνια του αγωγού φυσικού αερίου Turkstream την περασμένη Τετάρτη. 

Την ίδια μέρα σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο οι υπουργοί Εξωτερικών Γαλλίας, Ιταλίας, Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου συναντήθηκαν για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι δεν αναγνωρίζουν την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και το “μνημόνιο” μεταξύ Τουρκίας και κυβέρνησης Σαράτζ. Η Ιταλία που μέχρι τώρα είχε στηρίξει την κυβέρνηση Σαράτζ αλλά ταυτόχρονα μέσω της ΕΝΙ εμπλέκεται στα σχέδια των γεωτρήσεων στις ελληνικές και κυπριακές ΑΟΖ και στην ίδια τη Λιβύη, μετατοπίστηκε σε μια θέση ίσων αποστάσεων ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Στο μεταξύ μετά από τη συνάντηση Μέρκελ-Πούτιν, υπήρξε και από τη Ρωσία στήριξη της πρότασης της Μέρκελ για μια διάσκεψη, πιθανά υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, για τη Λιβύη στο Βερολίνο ενώ η Μέρκελ ετοιμάζεται να συναντήσει τον Ερντογάν.

Πρόκειται για ένα διπλωματικό πυρετό διαπλεκόμενων και μεγάλων ανταγωνιστικών οικονομικών και κρατικών συμφερόντων που ενώ υπόσχεται να φέρει την ειρήνη, οδηγεί αργά ή γρήγορα σε μεγαλύτερη πολεμική κλιμάκωση. Ήδη στη Λιβύη προετοιμάζονται για νέα κλιμάκωση, καθώς ο Χαφτάρ δεν υπέγραψε τελικά τη συμφωνία εκεχειρίας στη συνάντηση που έγινε στη Μόσχα στις 13 Γενάρη. Ο πρόεδρος της Βουλής της κυβέρνησης Χαφτάρ στη Βεγγάζη δήλωσε σε συνεδρίαση του αιγυπτιακού κοινοβουλίου ότι θα ζητήσει στρατιωτική παρέμβαση της Αιγύπτου αν η Τουρκία προχωρήσει να δώσει στρατιωτική υποστήριξη στην κυβέρνηση Σαράτζ της Τρίπολης. Στην κλιμάκωση αυτών των ανταγωνισμών διεκδικεί ρόλο η κυβέρνηση Μητσοτάκη στο πλευρό του Σίσι και του Χαφτάρ.