Παραλυτικές διαιρέσεις στην κορυφή νέες δυνάμεις αντίστασης από τα κάτω

Στη σκιά μιας γενικής απεργίας το πλήθος που είχε καταλάβει την Πλατεία Συντάγματος στο κέντρο της πόλης εδώ και τρεις βδομάδες πολιόρκησε την πολιτική ελίτ. Αντιμέτωποι με την αμείλικτη πραγματικότητα της λαϊκής αντίστασης, οι χρηματοπιστωτικές αγορές που είχαν υπαγορεύσει την επιβολή μιας συνεχόμενης -και ολοένα και πιο βάρβαρης- σειράς από μέτρα λιτότητας, καταλήφθηκαν από πανικό.

Παρά την αποκάλυψη, όμως, μέσα στην φωτεινή αυτή λάμψη, του θεμελιώδη ταξικού ανταγωνισμού, οι αμείλικτες προσπάθειες των κυρίαρχων τάξεων του πλανήτη να κάνουν τον ελληνικό λαό να πληρώσει για μια κρίση για την οποία σε τίποτα δεν ευθύνονται, συνεχίζονται.

Όλοι αναγνωρίζουν ότι το ξένο χρέος της Ελλάδας παραείναι μεγάλο για να αποπληρωθεί. Τα μέτρα λιτότητας κάνουν στην πραγματικότητα την κατάσταση χειρότερη, αφού προκαλούν συρρίκνωση της οικονομίας. Αυτή η συρρίκνωση κάνει το βάρος του χρέους ως προς το εθνικό εισόδημα ακόμα μεγαλύτερο.

Κανένα σοβαρό τμήμα των βασικών καπιταλιστικών τάξεων δεν θέλει να αντιστρέψει αυτή την παρανοϊκή πολιτική. Αντίθετα, αυτό που θέλουν είναι ακόμα περισσότερο αίμα. Οι Financial Times έγραφαν το περασμένο Σάββατο ότι το τίμημα που πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα για να πάρει πρόσθετα δάνεια είναι να παραχωρήσει τον έλεγχο της συλλογής των φόρων και του προγράμματος ιδιωτικοποίησης των 50 δις Ευρώ στην Τρόικα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).

Αυτό θυμίζει τα μισό-αποικιακά καθεστώτα που είχαν επιβληθεί σε κράτη σαν την Κίνα, την Αίγυπτο και την Οθωμανική Αυτοκρατορία στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, όπου οι χώρες αυτές είχαν αναγκαστεί να παραδώσουν τον έλεγχο του οικονομικού τους συστήματος στους Δυτικούς πιστωτές.

Οι κυρίαρχοι κύκλοι της άρχουσας τάξης, όμως, είναι διαιρεμένοι για το πως θα αποφύγουν μια Ελληνική χρεοκοπία. Μια ελληνική παύση πληρωμών του χρέους θα ήταν για αυτούς καταστροφή -για δύο λόγους. Από τη μια, θα μπορούσε να γκρεμίσει το ήδη ετοιμόρροπο Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα -οι Γαλλικές και οι Γερμανικές τράπεζες ήταν οι βασικοί δανειστές της Ελλάδας.

Και από την άλλη υπάρχει ο κίνδυνος της επιδημίας. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν ήδη αναγκάσει την Ιρλανδία και την Πορτογαλία να ακολουθήσουν την Ελλάδα στην αγκαλιά της Τρόικας. Στον απόηχο μιας Ελληνικής χρεοκοπίας ενδέχεται να αρχίσουν να βάζουν στο στόχαστρο άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης -την Ισπανία, την Ιταλία, ακόμα και τη Γαλλία. Μια ταυτόχρονη χρεοκοπία της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας θα εξάλειφε τα μισά κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η οποία αγόραζε τους προηγούμενους μήνες τα ομόλογά τους.

Έτσι, λοιπόν, υπάρχει κοινή συμφωνία ότι, για να αποφευχθεί μια οικονομική καταστροφή, η Ελλάδα θα πρέπει να πάρει ένα δάνειο ακόμα. Η διαφωνία αφορά στους όρους. Στην Γερμανία οι δεξιοί πολιτικοί και οι δεξιές φυλλάδες βγάζουν αφρούς ενάντια στην επιδότηση των τεμπέληδων Ελλήνων από τους σκληρά εργαζόμενους Γερμανούς πολίτες (παρόλο που οι Έλληνες δουλεύουν περισσότερες ώρες από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο).

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο υπουργός Οικονομικών της Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε πίεζαν έτσι ώστε το νέο δάνειο να περιλαμβάνει κάποιας μορφής "κούρεμα" για τους κατόχους των Ελληνικών ομολόγων. Με απλά λόγια, οι τράπεζες που έδωσαν τα αρχικά δάνεια στην Ελλάδα θα πρέπει να μοιραστούν τη ζημία παίρνοντας λιγότερα από το 100% των χρημάτων τους πίσω.

Καταστροφή

Αυτή, όμως, η πρόταση βρήκε άγρια αντίσταση, κύρια από τον πρόεδρο της ΕΚΤ, τον Ζαν Κλοντ Τρισέ. Ο Τρισέ υποστηρίζει ότι κάθε παρόμοια ενέργεια θα προκαλέσει τις αγορές να κηρύξουν την Ελλάδα χρεοκοπημένη -πυροδοτώντας με αυτόν τον τρόπο μια καταστροφή σαν αυτή που περιγράφτηκε παραπάνω. Και έχει μάλλον δίκιο: τον Νοέμβρη, όταν έθεσε για πρώτη φορά η Μέρκελ αυτή την ιδέα, προκάλεσε την αντίδραση των αγορών που "βοήθησε" την Ιρλανδία να ζητήσει την βοήθεια της Τρόικας.

Αυτό που έγινε την περασμένη Παρασκευή ήταν ότι η Μέρκελ, που ήθελε να μεταθέσει την απόφαση για τον Σεπτέμβρη, αναγκάστηκε να συμβιβαστεί. Οι ιδιώτες ομολογιούχοι θα κληθούν να ανανεώσουν τα δάνειά τους προς την Ελλάδα -αλλά θα είναι δική τους η απόφαση αν θα το κάνουν αυτό ή όχι.

Το αποτέλεσμα αυτό έχει ενδιαφέρον γιατί σε όλη τη διάρκεια της κρίσης της Ευρωζώνης η Γερμανία κατάφερνε να επιβάλλει επιθετικά την θέλησή της πάνω στα άλλα κράτη-μέλη. Αυτή τη φορά, όμως, η Μέρκελ μοιάζει να έχει υποταχθεί στις συνδυασμένες πιέσεις των ΗΠΑ, του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και της Γαλλίας.

Αυτή η συμφωνία μπορεί να τους εξασφαλίσει κάποια μικρή πίστωση χρόνου, αλλά η κρίση απέχει πολύ από το να έχει περάσει. Η κρίση αποκάλυψε βαθιές, εν δυνάμει παραλυτικές διαιρέσεις στην κορυφή της κοινωνίας. Ταυτόχρονα, όμως, αποκάλυψε και νέες δυνάμεις αντίστασης από τα κάτω. Σε αυτές πρέπει να αποθέσουμε τις ελπίδες μας.