Η λεηλασία του “κουρέματος”: Η Ευρώπη της φούσκας μάς πνίγει

Οι προτάσεις διαδέχονται η μια την άλλη -για το κούρεμα του ελληνικού χρέους, για τα κεφάλαια και τον χαρακτήρα του μόνιμου μηχανισμού στήριξης, για την ενίσχυση των μηχανισμών οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρώπης και την επιβολή καθεστώτος κηδεμονίας στις "προβληματικές" χώρες του Νότου- χωρίς, όμως, να μπορούν να καταλήξουν σε κάποια απόφαση. Μέχρι τώρα, η ώρα των "κρίσιμων αποφάσεων" έχει αναβληθεί για την Τετάρτη. Και βλέπουμε.

Φαύλος κύκλος

Οι ηγέτες της Ευρώπης βρίσκονται σε πανικό και απόγνωση. Η τελετή αποχαιρετισμού του Τρισέ -που έδωσε την περασμένη βδομάδα την θέση του στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στον Μάριο Ντράγκι- μετατράπηκε σε μια άτυπη σύνοδο κορυφής, με τον Σαρκοζί και την Μέρκελ να ψάχνουν για μια ακόμα φορά τη μαγική φόρμουλα που θα τετραγωνίσει τον φαύλο κύκλο του χρέους και της κρίσης.

Σήμερα είναι πια σαφές ότι το πρόβλημα δεν είναι απλά και μόνο η Ελλάδα. Ούτε τα PIGS. Η Ελλάδα είναι ένα κομμάτι, η κορυφή του παγόβουνου, ενός προβλήματος τεραστίων διαστάσεων. Όλα τα μέσα που δοκίμασαν, μέσα στα τρία χρόνια που έχουν περάσει από την κατάρρευση της Λήμαν Μπράδερς μέχρι σήμερα, έχουν αποδειχτεί παντελώς ανίκανα να σταματήσουν την τρελή πορεία της οικονομίας προς τον γκρεμό. Κάθε φορά καταλήγουν και σε μια ακόμα πιο παρανοϊκή ιδέα -που στο τέλος όχι μόνο δεν δίνει λύση αλλά μετατρέπεται και η ίδια -πολύ γρήγορα- σε μια ακόμα παγίδα.

Η τελευταία παρανοϊκή ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι είναι η ενίσχυση του νέου Μόνιμου Μηχανισμού Διάσωσης με πρόσθετα κεφάλαια με "μόχλευση", μέσα από τη σύσταση ενός οικονομικού "οχήματος ειδικού σκοπού". Τα πρόσθετα αυτά κεφάλαια θα τα χρησιμοποιήσει αυτό το ταμείο "ευρωδιάσωσης" για να παρέχει εγγυήσεις για τα ομόλογα που εκδίδουν οι χώρες της Ευρωζώνης.

Ζαλιστήκατε; Καθόλου παράξενο. Η ουσία όλων των "ειδικών οχημάτων" και των "μοχλεύσεων" είναι αυτή: στρίβουμε γύρω από τον εαυτό μας και κάθε φορά που περνάμε από το ίδιο σημείο μετράμε τον εαυτό μας σαν έναν ακόμα περαστικό. Ένας άνθρωπος μπορεί να γεμίσει άνετα ένα ολόκληρο γήπεδο με αυτή τη φαντασμαγορική μέθοδο. Και να παριστάνει, ύστερα ότι είναι γεμάτο.

Για να το μεταφέρουμε στη σφαίρα της οικονομίας, δημιουργούμε πλασματικό χρήμα -και ύστερα παριστάνουμε ότι είναι πραγματικό. Πώς να μην ζαλιστεί κανείς; Με αυτό το κόλπο χτίστηκαν οι φούσκες που έσκασαν το 2008, φέρνοντάς μας στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Είναι, στην καλύτερη περίπτωση, γελοίο να πιστεύει κανείς ότι τα ίδια κόλπα θα φέρουν τώρα τη λύτρωση. Στην πραγματικότητα δεν είναι απλά γελοίο: είναι και επικίνδυνο.

Και οι ιδέες της μεγαλύτερης "ενοποίησης" και της "ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης" δεν είναι ούτε κατά ένα χιλιοστό καλύτερες. Τρέφει τρομαχτικές αυταπάτες όποιος πιστεύει ότι η μετάθεση της οικονομικής εξουσίας από την Πλατεία Συντάγματος στην Γκραν Πλας των Βρυξελών θα λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα: η Ιταλία είχε εδώ και δεκαετίες μια ενιαία οικονομική πολιτική αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να έχει έναν πλούσιο Βορρά και έναν πάμφτωχο Νότο. Ούτε η συνθήκη του Μάαστριχτ, ούτε η -πολύ πιο σφιχτή- συνθήκη της Λισαβόνας κατάφεραν να αποτρέψουν τη σημερινή κρίση.

Η Μέρκελ, ο Σαρκοζί, ο Μπαρόζο και οι άλλοι ηγέτες της Ευρώπης που συνεδριάζουν στις Βρυξέλες ξέρουν πολύ καλά ότι οι λύσεις τους δεν είναι πραγματικά λύσεις. Αλλά άλλη διέξοδο δεν έχουν. Θυμίζει τις τελευταίες κινήσεις σε μια χαμένη παρτίδα σκάκι: μπορείς να κουνήσεις τον βασιλιά ένα τετραγωνάκι παρακάτω, μόνο και μόνο όμως για να κερδίσεις λίγο χρόνο. Με την κρυφή ελπίδα ότι στο μεταξύ όλο και κάποιο θαύμα μπορεί να γίνει. Θαύματα, όμως, στο σκάκι δεν υπάρχουν. Ούτε στην οικονομία και τη ζωή.

Διαβάστε επίσης

Σώζουν Τράπεζες, χρεοκοπούν Ασφαλιστικά Ταμεία

Η θηλιά του χρέους παραμένει

"Αξιοποίηση" για λαμόγια