Οι αγορές είναι ένας δικτατορικός μηχανισμός που τρίζει

Αυτή είναι φυσικά από τις διάσημες «αγορές» που αιωρούνται απειλητικά πάνω από τους πολιτικούς ενώ αυτοί διαπραγματεύονται. Η διαδικασία άρχισε πριν ξεκινήσουν οι εθνικές εκλογές.

Στην αρχή της προηγούμενης εβδομάδας οι Financial Times ανέφεραν ότι η αγορά των παραγώγων του Λονδίνου σχεδιαζόταν να ανοίξει μία ώρα μετά τα μεσάνυχτα της Πέμπτης των εκλογών, τρεις ώρες μετά το τέλος της ψηφοφορίας.

Αυτό θα συνέβαινε για να δώσει τη δυνατότητα στους χρηματιστές της αγοράς ομολόγων του δημοσίου, να αρχίσουν να πουλάνε ή να αγοράζουν μόλις το αποτέλεσμα των εκλογών θα άρχιζε να ξεκαθαρίζει. Ήταν σαφές ότι υπήρχε μόνο ένα αποτέλεσμα που θα ήταν πραγματικά αποδεκτό από τις αγορές ομολόγων - μια αυτοδύναμη κυβέρνηση των Συντηρητικών, η οποία θα έθετε άμεσα σε εφαρμογή πρωτόγνωρες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες.

Αυτή η ανακοίνωση ισοδυναμούσε με μια δαμόκλειο σπάθη πάνω από τα κεφάλια του βρετανικού εκλογικού σώματος. Όταν οι ψηφοφόροι απέτυχαν να δώσουν το αποτέλεσμα που οι «αγορές» είχαν απαιτήσει, η αντίδραση των εκπροσώπων των «αγορών» ήταν τελείως εξοργισμένη.

Ο Σερ Μάρτιν Σόρελ, διευθύνων σύμβουλος της διαφημιστικής βιομηχανίας WPP, ούρλιαζε στο ραδιόφωνο την Παρασκευή ότι μια ασταθής κυβέρνηση ήταν το «χειρότερο πιθανό» αποτέλεσμα. Ο Άλαν Κλάρκ της Τράπεζας BNP Paribas αποφάνθηκε στους Financial Times ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να χάσει τα τρία Α πιστωτικής αξιολόγησης εξαιτίας της αποτυχίας να βγει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση με την δύναμη να αντιμετωπίσει τα δημόσια οικονομικά της χώρας αμέσως».

Ο Άρνοντ Μέαρς της Moody’s, ενός από τους τρεις οίκους που αξιολογούν την πιστωτική αξιοπιστία κρατών και εταιρειών, είπε ότι θεωρεί «πως το επερχόμενο κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο θα μπορούσε να εξασφαλίσει ξεκάθαρη κοινοβουλευτική υποστήριξη για μια δημοσιονομική προσαρμογή που δεν θα ήταν ούτε πιο χαλαρή ούτε πιο αργή από αυτές που περιγράφονταν από τα τρία πολιτικά κόμματα κατά τη διάρκεια των αντίστοιχων προεκλογικών εκστρατειών». Με άλλα λόγια μαγείρεψε πριν από τα κόμματα το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων για το σχηματισμό κυβέρνησης, με οικονομική πολιτική κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των «αγορών».

Όλα αυτά θυμίζουν κάτι που είπε το 1993 ο Τζίμι Κάρβιλ, ένας από τους συμβούλους του Μπιλ Κλίντον, «αν υπήρχε μετενσάρκωση, θα ήθελα να επιστρέψω ως αγορά ομολόγων. Μπορείς να τρομοκρατήσεις τον καθένα».

Ύφεση

Ας θυμηθούμε τι πραγματικά συμβαίνει εδώ. Οι τράπεζες, τα hedge funds, και οι όμοιοί τους εδώ και τρία χρόνια προκάλεσαν το μεγαλύτερο οικονομικό κραχ και τη χειρότερη οικονομική ύφεση από το 1929. Οι οίκοι αξιολόγησης αντιμετωπίζουν την περιφρόνηση ακόμη και της Γαλλικής και της Γερμανικής κυβέρνησης γιατί έδιναν «αξιολόγηση» ΑΑΑ ακόμη και σε τράπεζες που τώρα έχουν φαλιρίσει.

Για να αποτρέψουν μια επανάληψη της Μεγάλης Ύφεσης του ’30, τα κράτη αύξησαν τις δαπάνες τους. Βρήκαν αυτά τα χρήματα κυρίως από δανεισμό. Ήταν μια καλή επιλογή επειδή βοήθησε να υπάρχει ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες. Αλλά, ως αποτέλεσμα, τα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς- η διαφορά μεταξύ τι ξοδεύουν οι κυβερνήσεις και τι παίρνουν ως φορολογικά έσοδα-ανέβηκαν.

Τώρα όλες οι τράπεζες και οι άλλοι οικονομικοί οργανισμοί που σώθηκαν χάρη σε αυτές τις δαπάνες και το κρατικό δανεισμό καταγγέλλουν την άνοδο των ελλειμμάτων ως ένα οικονομικό σκάνδαλο και απαιτούν να απαλειφθεί με τις πιο άγριες περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες.

Για να πάρουμε μια γεύση για τον κοινωνικό πόνο που προκαλεί αυτό, πρέπει να κοιτάξουμε στην Ελλάδα. Το Πρόγραμμα Σταθερότητας που επιβλήθηκε ως το τίμημα για τη «σωτηρία» της χώρας από το ΔΝΤ και την Ευρωζώνη θα περικόψει μισθούς, συντάξεις και υπηρεσίες. Ως αποτέλεσμα η ελληνική οικονομία προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 4 % αυτή τη χρονιά και κατά 2.6 % το 2011.

Με άλλα λόγια, η περικοπή του ελλείμματος είναι μια οικονομική ανοησία. Ο μοναδικός λόγος για τις περικοπές είναι να αυξηθούν τα κέρδη και να ενισχυθούν οι ίδιες οι δυνάμεις που εξαπέλυσαν την κρίση.

Αλλά την ίδια στιγμή που απαιτούν λιτότητα, αυτές οι ίδιες δυνάμεις τρέχουν πίσω στο κράτος για να τους σώσει ξανά. Οι New York Times της προηγούμενης Κυριακής ανέφεραν με αγωνία: «Ο τρόμος που ξεκίνησε στην Αθήνα, εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και τελικά ταρακούνησε το χρηματιστήριο στις Ηνωμένες Πολιτείες, επηρεάζει τώρα την ευρύτερη παγκόσμια οικονομία».

Τα έκτακτα πακέτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συμφωνήθηκαν το Σαββατοκύριακο είναι ειδικά σχεδιασμένα για να τονώσουν την αγορά ομολόγων. Οι «ιερές» αγορές που παριστάνουν τον κριτή για τους απλούς ψηφοφόρους και τους εκλεγμένους πολιτικούς είναι οι ίδιες πολύ ασταθείς, σπαραγμένες από βαθιές ρωγμές.