ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Οι ανταρσίες που γκρέμισαν τον ΓΑΠ

Το παραπάνω απόσπασμα είναι από την ανακοίνωση της Κ.Ε του ΣΕΚ στις 5 Οκτώβρη 2009, την επόμενη ακριβώς μέρα του θριάμβου του ΓΑΠ με πλειοψηφία 44% στις βουλευτικές εκλογές του 2009. Μόλις δύο χρόνια μετά, αυτή η «παντοδύναμη» κυβέρνηση αποδεικνύεται η πιο σύντομη της Μεταπολίτευσης, αν εξαιρέσει κανείς την κυβέρνηση Τζανετάκη και την Οικουμενική το 1989-90.

Πώς φτάσαμε όμως στην κατάρρευση; Σίγουρα η ένταση των μέτρων που έχουν παρθεί τα τελευταία χρόνια ήταν αναμενόμενο να δημιουργήσει αντιδράσεις. Όμως, παρόμοια μέτρα έχουν παρθεί και παίρνονται και σε άλλες χώρες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Πορτογαλία ή η Ιρλανδία έχουν γίνει – μέχρι τώρα τουλάχιστον – Ελλάδα. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει όνομα και είναι το εργατικό κίνημα και η αδυναμία όλων των κυβερνήσεων της τελευταίας δεκαπενταετίας να το αντιμετωπίσουν.

Μεγάλο κομμάτι της εξήγησης της σημερινής κατάρρευσης της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ έχει να κάνει με την κατάρρευση της προηγούμενης κυβέρνησης, της κυβέρνησης Καραμανλή - που επίσης είχε εκλεγεί με μεγάλα ποσοστά. Ηταν μια δεξιά κυβέρνηση που βρέθηκε στην εξουσία σαν αποτέλεσμα μιας αριστερής στροφής μέσα στην κοινωνία. Για να εκλεγεί ο Καραμανλής χρησιμοποίησε το προφίλ του «κεντροδεξιού», υποσχέθηκε ότι θα μονιμοποιήσει 250.000 συμβασιούχους και θα κυνηγήσει τους ενόχους για τα σκάνδαλα του Χρηματιστηρίου. Κέρδισε τις εκλογές, αλλά μέσα σε ένα περιβάλλον αγώνων και απεργιών που έφθειραν την κυβέρνηση Σημίτη, από την Πανεργατική που γκρέμισε το ασφαλιστικό του Γιαννίτση το 2001 μέχρι τα τεράστια αντιπολεμικά συλλαλητήρια ενάντια στη συμμετοχή στον πόλεμο στο Ιράκ το 2003.

Αυτή η αριστερή στροφή εντάθηκε την πενταετία που ακολούθησε καθώς από τη μια, η ΝΔ έδειχνε το πραγματικό της πρόσωπο: Απαγωγές Πακιστανών, υποκλοπές της Vodafone, δομημένα ομόλογα με τα αποθεματικά των ταμείων, πυρκαγιές το 2007, υπόθεση «ζαρντινιέρα», 28 δις δώρο στις τράπεζες με το ξέσπασμα της κρίσης το Δεκέμβρη του 2008.

Και από την άλλη, οι εργαζόμενοι και οι νέοι απαντούσαν με ένα ασταμάτητο κύμα αγώνων: Τις φοιτητικές καταλήψεις και την απεργία διαρκείας των δασκάλων το 2006, τις πανεργατικές απεργίες και τις απεργίες διαρκείας στη ΔΕΗ, στους δήμους, την Τράπεζα Ελλάδος ενάντια στα ασφαλιστικά Μαγγίνα-Πετραλιά, την εξέγερση και τις επιθέσεις των μαθητών στα αστυνομικά τμήματα μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου, την αντίσταση στις ρατσιστικές επιθέσεις και της σκλήρυνσης της καταστολής που ακολούθησαν μέχρι την πτώση αυτής της κυβέρνησης.

Ο ΓΑΠ κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές του Οκτώβρη του 2009 μόνο λέγοντας προσχεδιασμένα χοντροκομμένα ψέματα ότι θα ασκήσει κοινωνική πολιτική, ότι η οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα απλά της «κακής διαχείρισης της ΝΔ», ότι τα «λεφτά υπάρχουν» και θα τα χρησιμοποιήσει προς «όφελος των πολιτών». Η συνέχεια από εκεί και πέρα είναι γνωστή: Πρόγραμμα Σταθεροποίησης, Μνημόνιο, Επικαιροποιημένο Μνημόνιο, Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, Εφαρμοστικός νόμος, Δανειακή σύμβαση…

Σπασμένα

Τα προεκλογικά ψέματα του Παπανδρέου έσκασαν στη μούρη του. Η κυβέρνηση ΓΑΠ βρέθηκε αντιμέτωπη με την όξυνση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και των ανταγωνισμών του παγκόσμιου καπιταλισμού – κρίση που βέβαια γνώριζε, αλλά προεκλογικά αρνιόταν σκοπίμως την ύπαρξή της. Στο αμείλικτο ερώτημα ποιος θα πληρώσει τα σπασμένα αυτής της κρίσης, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ απάντησε «τα λεφτά υπάρχουν», όχι βέβαια για τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους, αλλά για τους διεθνείς και ντόπιους τραπεζίτες.

Όμως, από την πρώτη στιγμή εισέπραξε μια απεργιακή αντεπίθεση διαρκείας. Φτάνει να θυμηθούμε ότι οι εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 διεξήχθησαν με τους λιμενεργάτες να βρίσκονται σε απεργία διαρκείας. Πολύ σύντομα, στις 17 Δεκέμβρη, παρά την άρνηση των ηγεσιών ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ να καλέσουν απεργία για τον προϋπολογισμό οργανώνεται Πανεργατική απεργία από τα κάτω. «Η απεργία της 17 Δεκέμβρη ήταν μια πρόγευση για τους εργατικούς αγώνες που θα βρει μπροστά της η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και το πρόγραμμα σταθεροποίησης με τις άγριες επιθέσεις στην εργατική τάξη που προσπαθεί να επιβάλει. Ηταν μια επιτυχημένη γενική δοκιμή της πρώτης πανεργατικής απεργίας από τα κάτω» γράφαμε στην Εργατική Αλληλεγγύη λίγες μέρες πριν κλείσει το 2009.

Τελικά, οι ίδιες συνδικαλιστικές ηγεσίες μέσα στα επόμενα δύο χρόνια αναγκάστηκαν να καλούν τη μια Πανεργατική απεργία μετά την άλλη, σε σημείο που για κάθε μήνα της διακυβέρνησης ΓΑΠ να αναλογεί και μια μέρα πανεργατικής απεργίας. Κάθε μια από αυτές τις πανεργατικές αντιστοιχούσε σε πολύ περισσότερες απεργίες και ανταρσίες από τα κάτω που ξέσπαγαν τα δύο αυτά χρόνια σε μια σειρά χώρους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Η προσπάθεια που έκανε η κυβέρνηση να αντεπιτεθεί στο κίνημα μετά τους θανάτους στη Μαρφίν στη μεγάλη πανεργατική απεργία στις 5 Μάη 2010 δεν στάθηκε ικανή να ανακόψει την ορμή του κινήματος, όπως δεν τα κατάφεραν και οι διασπαστικές προπαγάνδες για τα «προνομιούχα στρώματα» και τους «χαραμοφάηδες δημόσιους υπάλληλους». Οι πανεργατικές απεργίες συνεχίστηκαν όπως και οι άγριες απεργίες, σαν αυτή των φορτηγατζήδων τον Αύγουστο του 2010. Στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές το φθινόπωρο του 2010, το μήνυμα ήρθε καθαρά, με την κυβέρνηση να βυθίζεται χάνοντας πάνω από ένα εκατομμύριο ψήφους.

Μετά από ένα νέο κύμα απεργιών το χειμώνα και την άνοιξη του 2011, η κυβέρνηση ΓΑΠ δεν δίστασε να απαντήσει παίζοντας το χαρτί της «ασφάλειας» και του ρατσισμού με τον Παπουτσή και την ΕΛ.ΑΣ να αφήνει τους νεοναζί να μαχαιρώνουν και να χτυπάνε επί τρεις βδομάδες όποιον μετανάστη έβρισκαν μπροστά τους στο κέντρο της Αθήνας.

Ετοιμόρροπο

Αλλά η απάντηση και στο Μνημόνιο και στις φασιστικές επιθέσεις ήρθε την Ιούνη, στις πλατείες που γέμισαν από κόσμο, γεμάτο από τον καυτό άνεμο της επανάστασης που φυσούσε από την Αίγυπτο και τις αραβικές χώρες. Ξανά το εργατικό κίνημα, σε αντίθεση με ό, τι συνέβη με το κίνημα των αγανακτισμένων π.χ. στην Ισπανία, έπαιξε καθοριστικό ρόλο με τις πανεργατικές απεργίες 15 και 28-29 Ιούνη.

Στην πρώτη από τις δύο, ο Παπανδρέου παραιτείται για λίγες ώρες για να γίνει κυβέρνηση συναίνεσης αλλά δεν τα βρίσκουν με τον Σαμαρά. «Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ θυμίζει ετοιμόρροπο κτίριο χτυπημένο από μεγάλο σεισμό, έτοιμο να πέσει με το πρώτο ταρακούνημα» γράφαμε στην Εργατική Αλληλεγγύη εκείνων των ημερών.

Αλλά αυτό που ακολούθησε δεν ήταν ένα ταρακούνημα. Ο Οκτώβρης του 2011 ήταν ένας σεισμός δέκα φορές μεγαλύτερος από αυτόν του Ιούνη. Οι φοιτητικές και μαθητικές καταλήψεις που ξεκίνησαν από τα μέσα του καλοκαιριού έδωσαν τον τόνο της αντίστασης. Τα επί βδομάδες κατειλημμένα δημόσια κτίρια, από τα υπουργεία μέχρι τα γκαράζ των δήμων, οι επαναλαμβανόμενες απεργίες στους ΟΤΑ, στις εφορίες, τα τελωνεία, τα πλοία, τα νοσοκομεία και δεκάδες άλλους κλάδους με αποκορύφωμα τη 48ωρη Πανεργατική απεργία στις 19-20 Οκτώβρη έδειξαν τη δύναμη της εργατικής τάξης να παραλύει την παραγωγή, το κράτος, την κοινωνία και έσπειραν τον πανικό στην άρχουσα τάξη. Ο πανικός αυτός πήρε και συμβολικό χαρακτήρα στις παρελάσεις στις 28 Οκτώβρη, μια μέρα μετά τη συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου.

Η κατάρρευση της κυβέρνησης ΓΑΠ και η κυβέρνηση συνεργασίας που απεργάζονται είναι αποτέλεσμα αυτού του φοβερού κινήματος που οι μετασεισμοί του ταρακουνάνε την ίδια την ΕΕ και προκαλούν πίεση μέχρι τις αγορές και τα χρηματιστήρια της Άπω Ανατολής. Οι ηγέτες της ΕΕ φοβούνται ότι το κοινωνικό «ρήγμα» της Ελλάδας μπορεί να ενεργοποιήσει αντίστοιχα ρήγματα στην Γαλλία, την Ιταλία, σε όλη την ΕΕ, ακόμα και στις ίδιες τις ΗΠΑ όπου το κίνημα των αγανακτισμένων καλούσε αυτές τις μέρες σε απεργία διαρκείας στην Καλιφόρνια.

Οσο και να βαυκαλίζονται οι Βενιζέλοι, οι Παπανδρέου και οι Σαμαράδες και τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ ότι η κυβέρνηση συνεργασίας είναι λίγο ως πολύ λαϊκό αίτημα, η αλήθεια απέχει πολύ από αυτά. Η ατάκα Μέρκελ-Σαρκοζί προς τον Παπανδρέου στις Κάννες «τι είναι αυτά που κάνετε; Θα το χάσετε το δημοψήφισμα» δίνει μια γλαφυρή εικόνα για το πόσο φοβούνται το εργατικό κίνημα και το πολιτικό του προχώρημα. Είναι πολύ γελασμένοι αν νομίζουν ότι ο κόσμος θα πάει πίσω στο σπίτι του, επειδή τα δύο χρεοκοπημένα αυτά κόμματα θα κάνουν κυβέρνηση συνεργασίας για να επιβάλουν τα νέα βάρβαρα μέτρα τους. Απάντηση θα πάρουν κλιμάκωση του αγώνα.

Διαβάστε επίσης

Ο Σαμαράς βγάζει τη μάσκα

ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ: Σκέφτονται μόνο τους προεκλογικούς ανταγωνισμούς τους;

ΑΝΤΑΡΣΥΑ: Αντικαπιταλιστική ανατροπή