Πίσω απο τις φιέστες. Ω τι κόσμος (του Ευρώ)!

Η δημιουργία του ευρώ έχει σημάνει ότι ένα τμήμα της διαχείρισης της οικονομικής πολιτικής έχει φύγει από τα χέρια των εκλεγμένων κυβερνήσεων της ΕΕ και έχει περάσει στα χέρια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τραπεζίτες που δεν έχουν εκλεγεί από κανέναν έχουν την εξουσία να επιβάλουν την οικονομική “ορθοδοξία” που θεσμοθετήθηκε πριν δέκα χρόνια στο Μάαστριχτ: απελευθέρωση των αγορών και σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία. Ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές κοινωνικών δαπανών, λιτότητα στους μισθούς και όποιον πάρει ο χάρος, είναι η νεοφιλελεύθερη συνταγή που επιβλέπει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, φροντίζοντας ότι δεν θα υπάρχουν ευρώ για τη χρηματοδότηση δημοσίων ελλειμμάτων πουθενά στην Ευρώπη.

Η τρέλα αυτής της πολιτικής συγκαλύφθηκε σε ένα βαθμό τα δυο τελευταία χρόνια, καθώς το ευρώ έπεφτε απέναντι στο δολάριο και έκανε τις ευρωπαϊκές εξαγωγές φθηνότερες. Η “δύναμη” του ευρώ ήταν η σχετική αδυναμία του, η πτώση του και όχι η ακλόνητη σιγουριά του οπως λένε οι Σημίτηδες αυτού του κόσμου. Αλλά σήμερα και αυτό το παράθυρο κλείνει, καθώς η οικονομική ύφεση έχει γίνει πια παγκόσμια. Οι αγορές παντού συρρικνώνονται, σε ορισμένους κλάδους με δραματικό τρόπο, π.χ. στις αεροπορικές μεταφορές και στις τηλεπικοινωνίες. Τα κέρδη τεράστιων επιχειρήσεων μειώνονται, οι μετοχές τους απειλούνται και οι καπιταλιστές απαντούν με μαζικές απολύσεις και περικοπές επενδυτικών προγραμμάτων για να μην φτάσουν χρεοκοπίες όπως της Ένρον, της Σουϊσαίρ, της Σαμπένα.

Σ' αυτές τις συνθήκες, η “ορθοδοξία του ευρώ” και οι εξουσίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι στοιχείο επιδείνωσης της κρίσης, είναι αγκύλωση σε ένα μονόδρομο που γίνεται όλο και πιο κατηφορικός. Αν αυτό ισχύει μια φορά για την ΕΕ, ισχύει εκατό φορές για την Ελλάδα.

Το γεγονός ότι ένας σχετικά πιο αδύναμος καπιταλισμός αποχτάει κοινό νόμισμα με άλλους πιο δυνατούς, δεν σημαίνει ότι μπαίνει στη λέσχη των πλουσίων και ισχυροποιείται. Η Αργεντινή είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα για το πώς μέσα σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης η πρόσδεση του πέσο στο δολάριο έγινε βρόχος. Υπάρχει και ευρωπαϊκό παράδειγμα, από την εμπειρία της Ανατολικης Γερμανίας που ενσωματώθηκε πριν δέκα χρόνια στη Δυτική και απέκτησε σαν νόμισμα το πανίσχυρο μάρκο. Το αποτέλεσμα ήταν η εκτίναξη της ανεργίας καθώς οι πιο πολλές επιχειρήσεις δεν άντεξαν το σοκ.

Στην Ελλάδα πολλές μεγάλες επιχειρήσεις είναι φορτωμένες με δάνεια, τα οποία υπολόγιζαν ότι θα ξεπληρώσουν εύκολα είτε μέσα από την κερδοσκοπία του Χρηματιστήριου, είτε γιατί υπολόγιζαν ότι η οικονομία θα τρέχει με ρυθμούς ανάπτυξης 4-5% πηγαίνοντας προς το 2004. Σήμερα το Χρηματιστήριο είναι νεκροταφείο και οι ρυθμοί ανάπτυξης αναθεωρούνται καθημερινά προς τα κάτω. Είναι ζήτημα χρόνου ν' αρχίσουμε να ακούμε “κανόνια” αντί για φελούς της σαμπάνιας που συνοδεύουν το ευρώ.

Αυτή την απειλή δεν μπορεί να την πολεμήσει καμιά πολεμική εκστρατεία του Μπους, καμιά συμμετοχή στον ευρωστρατό και στο εκστρατευτικό σώμα του Αφγανιστάν. Το 2001 ταυτόχρονα με τα οικονομικά “κανόνια” βρόντηκαν οι βάρβαροι βομβαρδισμοί των ΗΠΑ στην Κεντρική Ασία. Την ίδια στιγμή που “ανατέλει” το ευρώ, δυο πυρηνικές δυνάμεις, η Ινδία και το Πακιστάν, βρίσκονται με το δάχτυλο στη σκανδάλη πάνω από το Κασμίρ. Αυτός είναι ο αληθινός κόσμος του σύγχρονου καπιταλισμού και δεν εξωραΐζεται όσες φιέστες κι αν στηθούν.

Γι' αυτό, με το ξεκίνημα του νέου χρόνου τα μάτια μας δεν είναι στραμένα στο ευρώ, αλλά στην Αργεντινή. Η ελπίδα των εργατών σ' αυτό το “θαυμαστό” κόσμο του ευρώ είναι η πάλη, είναι η εξέγερση, είναι οι εργάτες που ξεχύνονται στους δρόμους και ανατρέπουν κυβερνήσεις. Το 2001 με το μαζικό αντικαπιταλιστικό και αντιπολεμικό κίνημά του, με τις Γένοβες και τις Βρυξέλες του, μας άφησε πολλές υποσχέσεις ότι οι εργάτες μπορούν, και στην Αργεντινή και παντού. Η ευχή μας και η απόφασή μας για το 2002 είναι να κάνουμε αυτές τις υποσχέσεις πράξη.