Σεραφείμ Ρίζος: Η διαχρονική αποτυχία της “αξιολόγησης”

Πάνω από διακόσιοι εκπαιδευτικοί συμμετείχαν στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν ο Σύλλογος δασκάλων και νηπιαγωγών Ν. Χανίων και η ΕΛΜΕ Χανίων, το Σάββατο 6 Απρίλη με θέμα «Ο ρόλος της αξιολόγησης στο σχολείο της αγοράς και η απάντηση του εκπαιδευτικού κόσμου». Καλεσμένος και κύριος ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης, Γιώργος Γρόλλιος.

Ξεκίνησε την ομιλία του κάνοντας μια ιστορική αναδρομή στην πρώτη εφαρμογή της αξιολόγησης το 1860 στη Βρετανία. Τότε η εφαρμογή της είχε συγκεκριμένες συνέπειες τις απολύσεις των εκπαιδευτικών, την αύξηση των αντιγραφών, την αύξηση των τιμωριών, την παραποίηση μητρώων, το ότι οι άρρωστοι μαθητές αναγκάζονταν να παρακολουθούν το μάθημα κλπ.

Η αξιολόγηση επανήλθε στη δεκαετία του 1980 με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφαρμόστηκαν σε Βρετανία και ΗΠΑ και συνοδεύτηκε από τη δραστική μείωση των δημόσιων δαπανών για την παιδεία και το λεγόμενο δικαίωμα της «γονικής επιλογής» την αναγνώριση δηλαδή του προνομίου όσων γονιών μπορούσαν οικονομικά να μετακινούν τα παιδιά τους και να πηγαίνουν σε κάποιο άλλο «καλό» σχολείο μακριά από τον τόπο κατοικίας τους με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό παιδιών φτωχών, μεταναστών ή παιδιών που έχρηζαν ειδικής αγωγής. Σε αντίθεση με όσα υποστήριζαν οι νεοφιλελεύθεροι οδήγησε όχι σε πλουραλισμό των παιδαγωγικών πρακτικών αλλά σε ακραία τυποποίησή τους με στόχο τη βαθμολογία στις εξετάσεις.

Η αξιολόγηση στοχοποιεί τους εκπαιδευτικούς απομονώνοντας τον εκπαιδευτικό από όλους τους υπόλοιπους παράγοντες της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το ΠΔ για την αξιολόγηση, δίνει αποκλειστικά τιμωρητικό χαρακτήρα στην αξιολόγηση είναι το μέσο που θα οδηγήσει σε απολύσεις. Ο Γ. Γρόλλιος, όμως, τόνισε ότι δεν είναι δυνατό να υπάρξει μια «δίκαιη» αξιολόγηση αφού οι εκπαιδευτικοί δουλεύουν σε διαφορετικά κοινωνικά και μορφωτικά περιβάλλοντα. Δεν είναι δυνατό, είπε, να μπορέσεις να ποσοστικοποιήσεις και να μετρήσεις μεγέθη όπως η σχέση μαθητή – εκπαιδευτικού, η φαντασία των παιδιών, η δημιουργικότητα τους κλπ.

Τέλος, απέναντι στην αξιολόγηση υπεραμύνθηκε του συλλογικού ελέγχου των εκπαιδευτικών στη λειτουργία του σχολείου. Ακολούθησαν ερωτήσεις και τοποθετήσεις που τόνισαν την καθολική αντίθεση του εκπαιδευτικού κόσμου στην εφαρμογή αυτών των πολιτικών.