Κλιματική αλλαγή: Οι Φιλιππίνες είναι τραγική προειδοποίηση

Ο Φιλιππινέζος ακτιβιστής -και βουλευτής- Γουόλντεν Μπέλο, σε μια πρόσφατη παρέμβασή του, αποκάλεσε τον τυφώνα “Αγγελιοφόρο”. “Το μήνυμα που η Φύση έστειλε μέσω του Χαϊγιάν -ο οποίος συγκέντρωσε ανέμους ισχυρότερους από την υπερ-καταιγίδα Σάντι που χτύπησε το Νιου Τζέρσεϊ και τη Νέα Υόρκη πέρσι τον Οκτώβρη, και τον κυκλώνα Κατρίνα, που ισοπέδωσε τη Νέα Ορλεάνη το 2005- είχε σαν ιδιαίτερους παραλήπτες τις κυβερνήσεις του κόσμου που συγκεντρώνονταν στη Βαρσοβία για τις ετήσιες διαπραγματεύσεις που ξεκινούσαν στις 11 Νοέμβρη”.

Αντίθετα με ό,τι προπαγάνδιζαν οι λεγόμενοι “σκεπτικιστές”, δηλαδή οι αρνητές του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, η έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύτηκε στις αρχές του μήνα έδειξε πως ο στόχος να περιοριστεί η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε 2 βαθμούς Κελσίου, αντί να έρθει πιο κοντά, έχει γίνει περισσότερο άπιαστος. Ο ΟΗΕ ξανακάνει έκκληση στις κυβερνήσεις να δεσμευτούν εθελοντικά ώστε να μειώσουν την εκπομπή αερίων που ανεβάζουν τη θερμοκρασία του πλανήτη.

Η φάρσα της Βαρσοβίας συμπληρώθηκε με την ανακοίνωση της Ιαπωνίας, ενώ οι “διαπραγματεύσεις” συνεχίζονταν, πως παίρνει πίσω ακόμη και τις εθελοντικές δεσμεύσεις που είχε κάνει σε προηγούμενες συνδιασκέψεις. Πριν από μερικά χρόνια η Ιαπωνία είχε δεσμευτεί πως ως το 2020 θα έχει μειώσει την εκπομπή αερίων κατά 25% σε σχέση με την εκπομπή του 1990. Τώρα λέει πως δεσμεύεται μόνο ότι το 2020 θα εκπέμπει 3,8% λιγότερα σε σχέση με το 2005. Αυτό πρακτικά σημαίνει αύξηση εκπομπής αερίως σε σχέση με το 1990 αντί για μείωση! Οι εγκέφαλοι της ενεργειακής πολιτικής της Ιαπωνίας επικαλούνται την καταστροφή της Φουκουσίμα. Αφού δεν έχουν πυρηνική ενέργεια, η “λύση” είναι να αυξηθεί η καύση υδρογονανθράκων που οδηγεί στην κλιματική αλλαγή.

Όταν μια πλούσια χώρα κάνει μια τέτοια δήλωση, στις κυβερνήσεις των φτωχών χωρών απομένουν άλλοι τρόποι να πάρουν μέρος στη φάρσα. Ο εκπρόσωπος των Φιλιππίνων αποφάσισε να κάνει απεργία πείνας στη διάρκεια των συνομιλιών και το παράδειγμά του το ακολούθησαν και άλλοι.

Οι χώρες που έχουν τη μικρότερη ευθύνη για την κλιματική αλλαγή είναι αυτές που πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα. Χώρες όπως το μικροσκοπικό Ναουρού, αλλά και η Αιθιοπία και η Τανζανία έστειλαν στη Βαρσοβία τους προέδρους των κυβερνήσεών τους, για να τονίσουν τη σημασία της κλιματικής αλλαγής. Τα μικρά νησιά του Ειρηνικού και του Ινδικού κινδυνεύουν να αφανιστούν. Ενώ στην Ανατολική Αφρική οι τυφώνες που δυναμώνουν καταστρέφουν τις σοδειές, αναγκάζουν κόσμο να ξεριζωθεί, αλλά και σκοτώνουν. Σχεδόν ταυτόχρονα με τους μαζικούς θανάτους στις Φιλιππίνες, 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Σομαλία από έναν άλλο τυφώνα. Οι πλούσιες χώρες έστειλαν κατά κανόνα στη Βαρσοβία μόνο ορισμένους γραφειοκράτες. Κανένας, μέσα σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης, δεν θέλει να δεσμευτεί ότι θα κάνει κινήσεις που πιθανώς θα μειώσουν τη δραστηριότητα της βιομηχανίας του.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ωστόσο, δεν σημαίνει αναγκαστικά περιορισμό της βιομηχανικής παραγωγής. Αντίθετα, η στροφή προς μορφές ενέργειας που δεν ανεβάζουν την παγκόσμια θερμοκρασία, απαιτεί επενδύσεις και μπορεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας για εκατομμύρια ανθρώπους. Αλλά όλα αυτά για τους καπιταλιστές είναι πολύ μακροπρόθεσμα και δεν εξασφαλίζουν σίγουρο κέρδος.

Στην περσινή αντίστοιχη συνδιάσκεψη ο εκπρόσωπος των Φιλιππίνων είχε δακρύσει, προκαλώντας τη “συγκίνηση” όλων. Είναι προφανές ότι ούτε τα κλάματα, ούτε οι απεργίες πείνας 10 ημερών, ούτε η συγκίνηση θα σταματήσει την κλιματική αλλαγή. Η εκτίμηση των επιστημόνων είναι ότι για να περιοριστεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε 2 βαθμούς, η παγκόσμια εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να φτάσει τους 44 γιγατόνους το 2020 σε μια πορεία μείωσης ως τους 22 γιγατόνους ως το 2050. Απέναντι σε αυτές τις υποθέσεις, το 2010 η μέτρηση έδειξε 50 γιγατόνους και αν τα πράγματα αφεθούν στην τύχη τους θα φτάσουν τα 59 γιγατόνους το 2020.

Το κράτος με τη μεγαλύτερη ευθύνη για την κλιματική αλλαγή είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Βρίσκονται στη 2η θέση της παγκόσμιας εκπομπής αερίων θερμοκηπίου. Περισσότερα αέρια αντιστοιχούν μόνο στην Κίνα, όμως λόγω του πολύ μεγαλύτερου πληθυσμού της, η Κίνα βρίσκεται στην 63η θέση κατά κεφαλήν εκπομπής.

Όμως η κυβέρνηση Ακίνο στις Φιλιππίνες έχει επιλέξει τον ρόλο του τοπικού χωροφύλακα για τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Παραχωρεί βάσεις και εξοπλίζεται, ανοίγοντας κόντρες με την Κίνα για τον έλεγχο της θάλασσας. Ενώ ο κόσμος δεν έχει εντοπίσει ακόμα τους νεκρούς του, η κυβέρνηση εξαπέλυσε μια εκστρατεία για να πείσει ότι το νούμερο των 10 χιλιάδων που αρχικά διέρρευσε είναι υπερβολικό, λέγοντας πως οι νεκροί θα είναι τελικά 2.000 – 2.500. Η αλήθεια είναι ότι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές οι νεκροί έχουν επίσημα ξεπεράσει τους 4.000, ενώ υπάρχουν χιλιάδες αγνοούμενοι και σε ορισμένες περιοχές δεν έχουν φτάσει ακόμη συνεργεία.

Ούτως ή άλλως, η κλιματική αλλαγή δεν προκαλεί το θάνατο από μόνη της. Οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους ήταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία φτωχοί, με κακής ποιότητας σπίτια, ενώ πολλοί σκοτώθηκαν μέσα στα κτίρια που είχαν δεσμευτεί από τις τοπικές αρχές, καθώς η κατασκευή τους αποδείχθηκε ανεπαρκής. Τώρα δεκάδες χιλιάδες οικογένειες είναι αντιμέτωπες με τις ασθένειες, με τον καιρό, με το θάνατο, επειδή δεν έχουν χρήματα, στέγη και τρόφιμα. Οι πλούσιοι έχουν ήδη εξασφαλίσει να φύγουν από την επικίνδυνη ζώνη.

Ο τυφώνας Χαϊγιάν είναι όντως ο αγγελιοφόρος ενός μηνύματος. Οι παραλήπτες του όμως δεν είναι οι υπουργοί που είναι συγκεντρωμένοι στη Βαρσοβία, αλλά οι εργάτες και οι φτωχοί σε όλο τον κόσμο. Η ανατροπή του καπιταλισμού που θα βάλει τέλος στο κυνήγι του κέρδους είναι ο μόνος δρόμος για να σώσουμε τον πλανήτη από την καταστροφή.