Οι άρχουσες τάξεις της Κύπρου: “Ενδοτικά γεράκια”

Ο Αναστασιάδης, είναι αλήθεια, προσέρχεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έτοιμος να παραχωρήσει τα πάντα -όχι όμως στον Έρογλου και την Τουρκία αλλά στην ελληνοκυπριακή άρχουσα τάξη και τους "υψηλούς" της συμμάχους στην Αθήνα, τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον.

Οι σημερινές διαπραγματεύσεις, κατ' αρχήν, στηρίζονται πάνω σε αυτά που είχαν συμφωνήσει πριν μερικά χρόνια ο ίδιος ο Χριστόφιας με τον τότε Τουρκοκύπριο ομόλογό του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ (ο Έρογλου διαδέχτηκε τον Ταλάτ το 2010, ο Αναστασιάδης τον Χριστόφια πέρσυ). Οι συνομιλίες εκείνες δεν κατέληξαν πουθενά, με τους δυο προέδρους να ρίχνουν τις ευθύνες ο ένας στον άλλο για την αποτυχία. Η Κύπρος, έλεγε τότε ο Ταλάτ, έχασε χάρη στην αναποφασιστικότητα και την αμφιθυμία του Χριστόφια μια "χρυσή ευκαιρία". Η "χρυσή ευκαιρία" ήταν η αστάθεια που κυριαρχούσε στη Μέση Ανατολή, που έδινε τη δυνατότητα να αναβαθμιστεί η στρατηγική σημασία της Κύπρου.

Αστάθεια

Η κυπριακή οικονομία είχε επωφεληθεί τα προηγούμενα χρόνια χοντρά από την αστάθεια που κυριαρχούσε στη γειτονιά της. Η αφετηρία που έδωσε στις κυπριακές τράπεζες τη δυνατότητα να μετατραπούν σε ένα παγκόσμιο κέντρο κερδοσκοπίας (αυτό που τόσο ακριβά πλήρωσαν οι εργάτες και οι φτωχοί στην Κύπρο με την ένταξη στο μνημόνιο την περασμένη χρονιά) ήταν ο εμφύλιος πόλεμος που είχε ξεσπάσει στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα στο Λίβανο. Η Βηρυτός, η "Ζυρίχη της Μέσης Ανατολής", μετατράπηκε σε σωρό ερειπίων, οι νεκροί μετρούνταν σε χιλιάδες και η χώρα βυθίστηκε για 15 ολόκληρα χρόνια στο χάος -αλλά για την Κύπρο ήταν μια πρώτη "χρυσή ευκαιρία" αφού τα κεφάλαια έτρεξαν να ζητήσουν προστασία στο γειτονικό τους "αβύθιστο αεροπλανοφόρο".

Αυτό που σπρώχνει σήμερα τον Αναστασιάδη και τον Έρογλου ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι η νέα όξυνση της κρίσης στη Μέση Ανατολή -ο πόλεμος στη Συρία, οι απειλές ενάντια στο Ιράν, η αβέβαιη καταστολή της επανάστασης στην Αίγυπτο, η κρίση στο Ισραήλ κλπ.

Η αφετηρία για τις διαπραγματεύσεις, γράφουν οι εφημερίδες, είναι οι "τέσσερις ελευθερίες". Το πλήρες τους όνομα είναι οι "τέσσερις ελευθερίες του Μάαστριχτ" -η βάση πάνω στην οποία έχει χτιστεί η νεοφιλελεύθερη Ευρωπαϊκή Ένωση: η ελευθερία του εμπορίου (χωρίς δασμούς), η ελευθερία μετακίνησης των κεφαλαίων, η ελευθερία παροχής υπηρεσιών και η ελευθερία μετακίνησης των προσώπων. Αυτή η τελευταία -η μόνη που θα μπορούσε να ενδιαφέρει τους εργάτες και τους φτωχούς- θα ενεργοποιηθεί (σύμφωνα με τον Χριστόφια) μετά από μια "σύντομη μεταβατική περίοδο". Δηλαδή αν και όταν αποφασίσουν τα αφεντικά ότι χρειάζονται περισσότερα εργατικά χέρια στη μια ή την άλλη πλευρά της "πράσινης γραμμής".

Οι άρχουσες τάξεις βιάζονται. Στις δηλώσεις του στις τουρκικές εφημερίδες ο Έρογλου δηλώνει "αισιόδοξος" ότι θα μπορούσε να βρεθεί λύση μέσα σε μερικούς μήνες. Και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας διαμηνύει ότι αυτή είναι η "τελευταία ευκαιρία" -αν δεν λυθεί τώρα το Κυπριακό, δηλώνει, δεν θα απομένει καμιά άλλα λύση πέρα από τη διχοτόμηση. Και οι Μεγάλες Δυνάμεις πιέζουν: την περασμένη βδομάδα, λίγες μέρες πριν την συνάντηση με τον Έρογλου, ο Αναστασιάδης συναντήθηκε με την Βικτόρια Νούλαντ, την αναπληρώτρια υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Αλλά οι πιθανότητες να καταφέρουν να καταλήξουν σε μια λύση που θα είναι αποδεκτή από όλες τις πλευρές είναι στην πραγματικότητα ελάχιστες: οι συμμορίες, άλλωστε, τα "χαλάνε" σχεδόν πάντα όταν έρχεται η ώρα της μοιρασιάς της λείας.