Από τις κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη τον Ιούλη στην Αθήνα
Την Κυριακή 31 Αυγούστου συνεδρίασε το Πανελλαδικό Συμβούλιο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (ΣΕΚ) με τη συμμετοχή αντιπροσώπων από τους τοπικούς πυρήνες πανελλαδικά. Ανάμεσα στα θέματα που συζητήθηκαν ήταν και η αντιμετώπιση της Αριστεράς απέναντι στις επεμβάσεις και τους πολέμους που προκαλούν οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί. Εδώ παρουσιάζουμε την εισήγηση που έκανε από τη μεριά της Κεντρικής Επιτροπής ο Πάνος Γκαργκάνας.
\r\n\r\n
Όλο το τελευταίο διάστημα έχει γίνει πολύ έντονο ότι η αριστερά έχει μπροστά της να αντιμετωπίσει αντιιμπεριαλιστικά καθήκοντα. Γίνεται φανερό ότι αυτό που λέμε κρίση του συστήματος έχει μέσα της και αυτή τη διάσταση, δηλαδή την όξυνση των ανταγωνισμών ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις που οδηγεί σε επεμβάσεις, συγκρούσεις, μέχρι πολέμους.
\r\n
\r\n
Ένα πρώτο κρατούμενο είναι η εξασθένιση της Αμερικάνικης ηγεμονίας. H Αμερική χάνει έδαφος στην οικονομική πρωτοκαθεδρία που έχει καθώς αναπτύσσονται άλλοι καπιταλισμοί με πιο γρήγορους ρυθμούς. Στην Ευρώπη η Γερμανία έχει αναδειχθεί σαν μια μεγάλη δύναμη που μπορεί να είναι σύμμαχος αλλά και ανταγωνιστής των ΗΠΑ. Αντίστοιχα, η Ρωσία και η Κίνα.
\r\n
\r\n
Αυτά ήτανε το υπόβαθρο γιατί πριν από 10-15 χρόνια, επί Μπους, είχαμε τη σειρά των επεμβάσεων υποτίθεται κατά της τρομοκρατίας. Στην πραγματικότητα ήταν μια εξόρμηση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού για να επιβεβαιώσει με τη στρατιωτική του δύναμη ότι είναι ηγεμονικός. Αυτό ήτανε το νόημα των πολέμων στο Αφγανιστάν αρχικά και στο Ιράκ στη συνέχεια, το 2003.
\r\n
Eνώ αυτή η εκστρατεία είχε τυπικά το μανδύα της επιτυχίας, γιατί μπήκανε στη Βαγδάτη και στην Καμπούλ, η συνέχεια εξελίχτηκε σαν αποτυχία. Το Αφγανιστάν εξακολουθεί να είναι μια χώρα, μετά από 13 χρόνια αμερικάνικης κατοχής, στην οποία δε μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση. Αντίστοιχα στο Ιράκ, οι εξελίξεις είναι πολύ πιο δραματικές.
\r\n
\r\n
Αδυναμία
\r\n
\r\n
Το ότι υπήρξε αποτυχία ήταν κάτι που φαινόταν το προηγούμενο διάστημα, αλλά μεγάλα τμήματα της αριστεράς αρνιόντουσαν να το δούνε. Θεωρούσαν ότι απλά συνεχίζεται η αμερικάνικη κατοχή, ενώ στο Ιράκ οι ΗΠΑ αναγκαστήκανε να αποσύρουνε τα στρατεύματα. Και λόγω των δυσκολιών του να διατηρείς έναν τεράστιο στρατό κατοχής και γιατί τις αδυναμίες της Αμερικής μπορούσαν να τις εκμεταλλεύονται τοπικές δυνάμεις.
\r\n
\r\n
Το Ιράν ουσιαστικά απέκτησε μεγάλες δυνατότητες να παίζει ρόλο μέσα στο ίδιο το Ιράκ. Και έτσι φτάσαμε στο σημείο όπου με την προεδρία Ομπάμα αποκηρύχθηκε η προηγούμενη τακτική του Μπους, και μπήκε μπροστά ότι εκτός από το hard power, το στρατό, υπάρχει και το soft power, η διπλωματία.
\r\n
\r\n
Σήμερα, φτάνουμε στο σημείο όπου και η αντιμετώπιση Ομπάμα έχει αποτύχει. Την αποτυχία ουσιαστικά την ομολόγησε ο ίδιος πριν από μερικές μέρες όταν δήλωσε ότι «δεν έχουμε στρατηγική». Και δεν είναι μόνο το αν θα μπουν δε θα μπουν στη Συρία, μια απειλή που κρέμεται από το περασμένο φθινόπωρο. Είναι το Ιράκ, όπου η κατάρρευση του καθεστώτος Μαλίκι, απειλεί με τριχοτόμηση. Το νότιο θα το πάρουνε οι Σιίτες, το δυτικό οι Σουνίτες με το Ισλαμικό κράτος και τον βορρά θα τον πάρουνε οι Κούρδοι. Το ίδιο χαοτική είναι η κατάσταση και σε άλλα σημεία, π.χ. στη Λιβύη.
\r\n
\r\n
Αυτή η εικόνα έχει να κάνει και με τις επιθέσεις του Ισραήλ. Το Ισραήλ είναι το παραδοσιακό μπουλντόγκ του ιμπεριαλισμού στη Μέση Ανατολή. Αλλά είμαστε στο σημείο όπου το Ισραήλ δεν έχει πια τη δύναμη να παίξει αυτό το ρόλο.
\r\n
Αρχίζουνε κινήσεις συμφιλίωσης μεταξύ των Αμερικάνων με το Ιράν για να μπορέσουνε να συνεργαστούνε για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού κράτους στο Ιράκ. Υπήρχε παραδοσιακή αντιπαλότητα της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν για τον έλεγχο του Περσικού Κόλπου. Η τελευταία εξέλιξη είναι ότι έχουν ανοίξει δίαυλοι επικοινωνίας για να συνεργαστεί και η Σαουδική Αραβία μαζί με το Ιράν και τους Αμερικάνους για τον έλεγχο του Ιράκ.
\r\n
\r\n
Όλα αυτά είναι μια ανησυχητική εξέλιξη για το Ισραήλ και οδήγησαν το Νετανιάχου να κάνει την προσπάθεια να ξαναχτυπήσει τη Γάζα. Αλλά έπαιξε ρόλο και ότι το Ισραήλ είχε την ελπίδα ότι η Χαμάς έχει απομονωθεί.
\r\n
\r\n
Γιατί είχε αυτή την ελπίδα; Πρέπει να ρίξουμε μια ματιά στο τί συνέβαινε στη Συρία. Η Χαμάς είχε συμμαχία με τη Χεσμπολάχ στο Λίβανο. Αλλά οι εξελίξεις στη Συρία σημάνανε ότι η Χεσμπολάχ έγινε σύμμαχος του Άσαντ και πολεμάει ενάντια στην επανάσταση. Αντίθετα η Χαμάς κράτησε συνεπή στάση, είναι αντίθετη με το καθεστώς Άσαντ και υποστηρίζει τον εξεγερμένο κόσμο στη Συρία. Αυτό σήμαινε απομόνωση της Χαμάς από παραδοσιακές της συμμαχίες. Αντίστοιχα, οι εξελίξεις στην Αίγυπτο. Η ανατροπή του Μούρσι από το στρατό, σήμανε ότι η Χαμάς που είχε καλές σχέσεις με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο, έχασε άλλον ένα σύμμαχο. Το Ισραήλ μπούκαρε λόγω των πιέσεων αλλά και της αίσθησης ότι η Χαμάς είναι απομονωμένη. Πέσανε έξω, η πραγματικότητα είναι ότι η Χαμάς κατάφερε να αντισταθεί και κέρδισε τη συμπάθεια σε όλο τον Αραβικό κόσμο.
\r\n
Εκτός ελέγχου
\r\n
Άρα η εικόνα στη Μέση Ανατολή είναι ότι οι Αμερικάνοι και όλοι οι σύμμαχοί τους βρίσκονται αντιμέτωποι με μια κατάσταση εκτός ελέγχου και αναζητούνε τρόπο για επεμβάσεις που ακόμα δεν έχουν ξεκαθαρίσει πώς θα τις κάνουν.
\r\n
\r\n
Παίζεται αυτές τις μέρες το αν θα αποφασίσουν να βομβαρδίσουν τη Συρία και αν αυτό θα γίνει σε συνεργασία με το καθεστώς Άσαντ. Ο Άσαντ πλασάρεται σαν αντιμπεριαλιστής και διάφορα κομμάτια της αριστεράς θεωρούν ότι αυτοί που ξεσηκωθήκανε είναι πράκτορες των Αμερικάνων γιατί το καθεστώς Άσαντ είναι αντιιμπεριαλιστικό. Παραμύθια. Αυτή τη στιγμή ο Άσαντ βγήκε ανοιχτά και είπε: Αμερικάνοι άμα θέλετε να πολεμήσουμε τους Ισλαμιστές, ελάτε να με στηρίξετε να τους πολεμήσουμε μαζί. Και συζητάνε αυτή τη συνεργασία οι Αμερικάνοι. Αντίστοιχα η κατάσταση στο Ιράκ είναι τέτοια που ο Ομπάμα έχει ξεκινήσει βομβαρδισμούς ξανά και παίζεται αν θα μπουν αμερικάνικα στρατεύματα για να συνεργαστούνε με τις νέες συμμαχίες τους.
\r\n
\r\n
Δίπλα στην εικόνα της Μέσης Ανατολής χρειάζεται να δούμε πως τα πράγματα δεν περιορίζονται εκεί. Έχουν ανοίξει μέτωπα και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, έχουν ανοίξει οι κόντρες με την Κίνα και τη Ρωσία.
\r\n
\r\n
Για την Κίνα, όλοι ξέρουμε ότι είναι ανερχόμενη δύναμη, αλλά αυτό σημαίνει ότι η Κίνα έχει γίνει μεγαλοεισαγωγέας πρώτων υλών από πολλά σημεία του πλανήτη. Εισάγει από την Αφρική, από τη Λατινική Αμερική. Και σε επίπεδο τροφίμων, και σε επίπεδο μεταλλευμάτων. Εισαγωγές οι οποίες γίνονται από τη θάλασσα. Ποιος ελέγχει τους θαλάσσιους διαδρόμους; Οι Αμερικάνοι που παραδοσιακά τους ελέγχουν μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου ή η Κίνα που είναι ανερχόμενη δύναμη και δε μπορεί να εξαρτιώνται οι εισαγωγές της από την καλή θέληση των Αμερικάνων;
\r\n
\r\n
Αυτό έχει ανοίξει αντιπαραθέσεις οι οποίες έχουν φτάσει σε πολύ οξυμένες καταστάσεις. Υπάρχουνε νησίδες που είναι αμφισβητούμενες ανάμεσα στην Ιαπωνία και την Κίνα. Η Κίνα προχώρησε στο να κηρύξει απαγόρευση των πτήσεων πάνω από αυτές τις νησίδες. Και δε μπορέσανε να κάνουνε τίποτα ούτε οι Γιαπωνέζοι ούτε οι Αμερικάνοι. Η Κίνα έχει διεκδικήσεις στην ΑΟΖ στη θάλασσα της νότιας Κίνας. Πετρέλαια, φυσικά αέρια κλπ. Υπάρχουν αντιπαραθέσεις με το Βιετνάμ οι οποίες φτάσανε μέχρι του σημείου κινέζικα πλοία να βυθίσουν βιετναμέζικα. Και να προκαλέσουν κύμα αντι-κινεζικών διαδηλώσεων μέσα στο Βιετνάμ. Μπορεί η κατάσταση να μην είναι σαν τη Μέση Ανατολή ή την Ουκρανία, όμως είναι το πιο έντονο θερμό σημείο διότι αφορά δυο τεράστιες δυνάμεις, τους Αμερικάνους και την Κίνα.
\r\n
\r\n
Αυτό βάζει τεράστιες πιέσεις στην Αμερική. Η στρατηγική Ομπάμα ότι θα ομαλοποιήσει το Μεσανατολικό με τη διπλωματία, είχε σαν συμπλήρωμα ότι στρατηγικά θα κάνει στροφή στον Ειρηνικό. Στροφή η οποία αυτή τη στιγμή είναι μετέωρη. Είναι τεράστιες οι πιέσεις γιατί η Κίνα δεν έχει κάνει πίσω, αλλά ταυτόχρονα ο Ομπάμα αντιμετωπίζει αδυναμία λόγω του ότι οι Αμερικάνοι χρειάζεται να επιστρέψουν στη Μέση Ανατολή. Κι έτσι δημιουργούνται ακόμα μεγαλύτερες αστάθειες.
\r\n
Τρίτο σημείο, η ανατολική Ευρώπη. Είναι ουσιαστικά η ρήξη των σχέσεων με τη Ρωσία, κάτι το οποίο δεν έγινε τώρα ξαφνικά. Είναι αποτέλεσμα της επιθετικότητας που έχει υπάρξει από τη μεριά της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και συνολικά της Δύσης για μεγάλο χρονικό διάστημα καθώς η Ρωσία ήτανε σε υποχώρηση. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, μέσα από τις θεραπείες σοκ, μπήκε σε μια διαδικασία διαρκούς υποχώρησης. Αυτό σήμαινε διεισδύσεις των Δυτικών στην παλιά Σοβιετική αυτοκρατορία. Μπήκανε χώρες στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ, όλη η ανατολική Ευρώπη στην πραγματικότητα, και συνεχιζόταν αυτή η προσπάθεια και στον Καύκασο.
\r\n
Σύγκρουση
\r\n
Το 2008, η Ρωσία πάτησε πόδι κάνοντας πόλεμο με τη Γεωργία, και τον κέρδισε. Και από εκείνη τη στιγμή και πέρα η Ρωσία έπαψε να είναι η υποχωρούσα υπερδύναμη και ξαναμπήκε χοντρά στο παιχνίδι. Προέκταση αυτής της εξέλιξης είναι ότι η σύγκρουση μεταφέρθηκε στην Ουκρανία: Αν θα είναι κάτω από την επιρροή του ΝΑΤΟ και της ΕΕ ή αν θα είναι κάτω από την επιρροή της Ρωσίας, που ήταν παραδοσιακά.
\r\n
\r\n
Αυτά είναι εικόνες που πρέπει να τις έχουμε στο μυαλό μας ακριβώς για να μπορούμε να μιλάμε στον κόσμο που έχει αντιπολεμικές διαθέσεις. Το 2003 ήταν το μεγαλύτερο αντιπολεμικό κίνημα της ιστορίας, με εκατομμύρια στους δρόμους ενάντια στην επέμβαση στο Ιράκ. Δεν εξαφανίστηκε αυτός ο κόσμος έστω κι αν έχουν περάσει 11 χρόνια. Το’ χει δείξει ξανά και ξανά. Όταν το περασμένο φθινόπωρο απειλούσαν με την επέμβαση στη Συρία, η βρετανική βουλή καταψήφισε την κυβέρνησή της μη δίνοντας την άδεια στη συμμετοχή της στον πόλεμο στη Συρία. Κανένας δε μπορεί να αγνοεί τον κόσμο. Ούτε ο Ομπάμα, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε ο Πούτιν.
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
Με αφετηρία την αλληλεγγύη στο πλευρό της Παλαιστίνης, μπορούμε να πάμε σε ένα συνολικότερο κίνημα. Ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και τους πολέμους μεταξύ των ιμπεριαλιστών. Είναι πραγματική δυνατότητα και μπορεί να προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση της γενίκευσης. Αλλά έχει και όλες τις πολιτικές δυσκολίες, ότι κομμάτια της αριστεράς δεν βλέπουνε αυτές τις συνδέσεις.
\r\n
\r\n
Πρώτα απ’ όλα, η αμφισβήτηση των αραβικών επαναστάσεων. Μεγάλο κομμάτι της αριστεράς ήτανε δύσπιστο απέναντι σε αυτές τις εξεγέρσεις και τώρα που η επανάσταση στην Αίγυπτο έχασε από τον Σίσι και στη Συρία γίνεται αυτός ο τριγωνικός εμφύλιος πόλεμος Άσαντ- Ισλαμικό κράτος- εξεγερμένοι, υπάρχει μπέρδεμα.
\r\n
\r\n
Χρειάζεται να είμαστε καθαροί, ότι είμαστε στο πλευρό των επαναστάσεων στον Αραβικό κόσμο. Μπορεί να είχαν πολιτικά προβλήματα στο πώς προχωράνε, σύμφωνοι. Κομμάτια της αριστεράς είχαν αυταπάτες για το στρατό στην Αίγυπτο και αυτό βοήθησε το Σίσι να πάρει την εξουσία. Και κατά κανόνα τα ίδια κομμάτια της αριστεράς, αυτοί που είχανε αυταπάτες για τον Άσαντ είναι οι ίδιοι που είχανε αυταπάτες για το στρατό στην Αίγυπτο. Προβλήματα, τα οποία χρειάζεται να τα αντιμετωπίσουμε.
\r\n
\r\n
Το ίδιο χρειάζεται αυτές τις μέρες να γίνει και με τους Κούρδους. Υπάρχει τεράστια συμπάθεια για τους Κούρδους. Είναι ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα με δεκαετίες αγώνων ενάντια σε όλα τα κράτη της περιοχής. Και στην Τουρκία και στη Συρία και στο Ιράκ και στο Ιράν. Αλλά όταν φτάνει στο ότι έχουνε ηγεσίες όπως η Κουρδο-ιρακινή, όπως ο Ταλαμπανί και ο Μπαρζανί, που στηρίζουν τους Αμερικάνους, σημαίνει προσπάθεια για να μην χαρίσουμε τους Κούρδους στο να γίνουνε το πεζικό του Ομπάμα.
\r\n
\r\n
Μπούσουλας
\r\n
\r\n
Οι σύντροφοί μας στον Αραβικό κόσμο έχουνε καθαρή στάση για τις αραβικές επαναστάσεις, στις καμπές που υπήρξανε. Η τελευταία τους διακήρυξη σε σχέση με το Ιράκ, είναι ένας μπούσουλας. Που λέει ότι πρώτα απ’ όλα είμαστε αντίθετοι με την επέμβαση των Αμερικάνων. Δεν πάνε να σώσουνε τους Κούρδους, ούτε τις μειονότητες. Είναι υπεύθυνοι για την κατάσταση, είμαστε αντίθετοι με την επιστροφή τους.
\r\n
\r\n
Αυτό δε σημαίνει ότι υποστηρίζουμε το Ισλαμικό κράτος. Είναι μια αντιδραστική δύναμη που αναδείχθηκε πολεμώντας τους επαναστάτες στη Συρία. Και αυτό δε μπορούμε να το ξεχνάμε. Η προέλασή τους στο Ιράκ δε σημαίνει ότι γίνεται για τον κόσμο, έστω κι αν ο κόσμος δείχνει ανοχή διότι αντιμετώπιζε την καταστολή του καθεστώτος Μαλίκι.
\r\n
\r\n
Με αυτές τις αφετηρίες έχουμε να συνεχίσουμε τα παρακάτω βήματα για να αναδείξουμε ότι δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Η νίκη των αραβικών επαναστάσεων είναι η δύναμη που μπορεί να ανοίξει τη διέξοδο για τους λαούς όλης της περιοχής, και στο Ιράκ. Η Παλαιστινιακή αντίσταση εμπνέοντας το «πεζοδρόμιο» σε όλο τον αραβικό κόσμο δείχνει πώς μπορεί να ξεπεραστούν οι σεχταριστικοί διχασμοί.
\r\n
\r\n
Και τέλος, συζήτηση πολιτική σε σχέση με τα μπερδέματα για την Ουκρανία. Ορισμένοι έχουν την τάση να αναδείξουν την ανατολική Ουκρανία σαν μια αντιμπεριαλιστική εξέγερση με «Λαϊκές Δημοκρατίες» στο Ντόνετσκ κλπ. Εξωραΐζουν το τι γίνεται εκεί και αγνοούν τη σύγκρουση ανάμεσα στη Δύση και στον Πούτιν για τον έλεγχο της Ουκρανίας. Είναι τεράστιο λάθος.
\r\n
\r\n
Την Ουκρανία την αποσταθεροποίησε αυτή η σύγκρουση. Οι προσπάθειες της ΕΕ να μπει στα χωράφια του Πούτιν στην αρχή κερδίσανε ένα γύρο. Άρχισε την αντεπίθεση ο Πούτιν, πήρε την Κριμαία ολόκληρη. Οι εργάτες της Ουκρανίας δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν παίρνοντας τη μεριά του ενός ή του άλλου. Δε μπορείς να κερδίσεις τους εργάτες της υπόλοιπης Ουκρανίας με τη σημαία της ανεξαρτησίας της «Νοβοροσίας». Η λύση δεν είναι η διχοτόμηση, δεν είναι η διάλυση, όπως στη Γιουγκοσλαβία. Αν πετύχουν την ανεξαρτησία θα είναι απλά προετοιμασία για το νέο γύρο ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης στο έδαφος της Ουκρανίας. Η λύση είναι στην αντίθετη κατεύθυνση. Να ενωθούν οι εργάτες στην ανατολική και τη δυτική Ουκρανία ενάντια στον πόλεμο και ενάντια στους ολιγάρχες που τους έχουν οδηγήσει εκεί. Κι αυτό δεν είναι ένα φανταστικό σενάριο. Είναι ρεαλιστικό γιατί ήδη υπάρχουν εργατικές αντιστάσεις απέναντι στην εξέλιξη του πολέμου. Έχουμε διαδηλώσεις μανάδων φαντάρων στο Κίεβο, ενάντια στους στρατηγούς του Κιέβου ότι πήρανε τα παιδιά τους και τα στείλανε σε ένα μέτωπο να σκοτώνονται.
\r\n
\r\n
Άρα όχι στα ΝΑΤΟϊκά σχέδια, όχι στον εμπορικό πόλεμο, όχι στις επεμβάσεις. Δεν έχουμε αυταπάτες για τις δήθεν συμφωνίες όπου κάθε βδομάδα μαζεύονται στο Βερολίνο ή στο Μινσκ και λένε Πούτιν-Ποροσένκο-Μέρκελ ότι είναι υπέρ της ειρηνικής λύσης. Και την επόμενη μέρα, οι μεν βομβαρδίζουνε το Ντόνετσκ, ο άλλος πάει να πάρει τη Μαριούπολη και η κατάσταση συνεχίζεται. Δε μπορούν να δώσουν οι ιμπεριαλιστές τη λύση. Μόνο η εργατική τάξη μπορεί να δώσει τη λύση. Από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή, μέχρι την Άπω Ανατολή.