Η «Ξενία» κλέβει τον τίτλο της από την αναφορά στην αρχαία ελληνική λέξη για τη φιλοξενία και ειρωνικά εκτυλίσσεται στη σημερινή Ελλάδα: των μνημονίων, της Ευρώπης – φρούριο, των ρατσιστικών πογκρόμ. Ο Οδυσσέας και ο Ντάνι είναι παιδιά μιας Αλβανίδας τραγουδίστριας και του Έλληνα «προστάτη» της που τους εγκατέλειψε όταν ήταν παιδιά. Η μητέρα πεθαίνει και τα 2 αγόρια προορίζονται με την ενηλικίωσή τους να ανακηρυχθούν «λαθρομετανάστες», σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και να απελαθούν.

 

Ο εσωστρεφής Οδυσσέας με φοβερό ταλέντο (της μάνας) στο τραγούδι και ο αυθόρμητος και ανοιχτά γκέι Ντάνι ξεκινούν ένα ταξίδι σε αναζήτηση του «ακατονόμαστου» πατέρα τους, που όπως πληροφορούνται έκανε περιουσία με τις μπίζνες της νύχτας, σκέφτεται μάλιστα να κατέβει στις εκλογές (φυσικά) με την ακροδεξιά. Στόχος τους να του αποσπάσουν τη γονική αναγνώριση κι έτσι να αποκτήσουν «χαρτιά».

 

Από το Ν. Ηράκλειο στην Αθήνα των πογκρόμ, στην Λάρισα του σκυλάδικου κι από κει στη Θεσσαλονίκη, με αναγκαστική στάση σε ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο «Ξενία», απομεινάρι καλύτερων εποχών του Ελληνικού τουρισμού που τους σώζει από τους διώκτες τους, οι ήρωες διατρέχουν τη χώρα και αντιμετωπίζουν τον σεξισμό, τη φτώχεια, αναζητούν την ελπίδα άλλοτε σε έναν φαντασιακό κόσμο και άλλοτε μέσα από τα μουσικά σόου για το νέο «Greek star».

 

Μια σχετικά απλή ιστορία, στα χέρια του Κούτρα γίνεται όχημα για να ανοίξει το μεταναστευτικό ζήτημα και τον θεσμοθετημένο και μη ρατσισμό που μετατρέπει τους μετανάστες δεύτερης γενιάς σε ξένους μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Σε μια σκηνή, ο Ντάνι πέφτει σε μια «σκούπα» στο κέντρο της Αθήνας, γυρισμένη με τον ρεαλισμό της καθημερινότητας της πόλης: Μπάτσοι και χρυσαυγίτες την πέφτουν οργανωμένα σε γειτονιά Αράβων.

\r\n

Χαρτιά

\r\n

Οι ναζί σπάνε τα μικρομάγαζα, ένας από αυτούς σέρνει μια γυναίκα ουρλιάζοντάς της «να πάει στη χώρα της για να φοράει μαντήλα», οι μπάτσοι σαρώνουν την περιοχή ξυλοφορτώνοντας και συλλαμβάνοντας τους μετανάστες. Ο Ντάνι, προκειμένου να υπερασπιστεί τον Άραβα φίλο του καταλήγει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Είναι το σημείο που συνειδητοποιούν ότι πρέπει με κάθε τρόπο να αποκτήσουν «χαρτιά». Τα χαρτιά είναι αναγκαία, δεν είναι όμως πανάκεια απέναντι στον αποκλεισμό ούτε σε αυτό που σε κάνει «ξένο».

 

Η λειτουργία της αποξένωσης εκφράζεται και με πιο εσωτερικευμένο τρόπο: Ο Ντάνι παρά την εξωστρέφεια και την απόλυτη αυτοπεποίθηση στον σεξουαλικό του προσανατολισμό, έχει «κρατούμενα» με το παρελθόν και την άτακτη φυγή του πατέρα του. Συνομιλεί με έναν κούνελο, άλλοτε πραγματικό και άλλοτε λούτρινο, ενίοτε τεραστίων διαστάσεων, και ονειρεύεται ότι αποκοιμιέται στο στήθος ενός άντρα (εδώ θυμόμαστε τις ταινίες του Αλμοδόβαρ).

 

Ο Οδυσσέας εκφράζεται με το τραγούδι. Και οι δύο είναι τρελαμένοι με την Πάτυ Πράβο, την Ιταλίδα ποπ σταρ που λάτρευε η μητέρα τους. Η ταινία χρησιμοποιεί τον μαγικό ρεαλισμό μέσα από τον οποίο τα χάλια της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας συνυπάρχουν με έναν άλλο κόσμο, ίσως μάλιστα να κυοφορούν αυτό τον άλλο κόσμο.

 

Η «Ξενία» εκφράζει με μοναδικό τρόπο την εποχή που ζούμε και είναι σαφώς η πιο ολοκληρωμένη και μεστή ταινία του Κούτρα και να σκεφτεί κανείς ότι με δυσκολία ολοκληρώθηκε, καθώς το κλείσιμο της ΕΡΤ άφησε τη χρηματοδότηση ακάλυπτη, με ερασιτέχνες τους δυο βασικούς πρωταγωνιστές που είναι Αλβανοί δεύτερης γενιάς και παίζουν πολύ καλά.

Ο Πάνος Χ. Κούτρας συνεχίζει την εξαιρετική οπτική του πάνω στα στραβά της ελληνικής κοινωνίας. Δεν έκρυψε αυτή την οπτική ποτέ. Τον θυμόμαστε προσκεκλημένο στο Athens pride, να δράττεται της ευκαιρίας για να καταγγείλει τα ρατσιστικά πογκρόμ, εκεί που θα μπορούσε κάλλιστα να βολευτεί με γενικές προσφωνήσεις περί αγάπης και ανεκτικότητας. Δεν διστάζει να δηλώνει στον τύπο «Φτύνω πάνω στην ελληνική οικογένεια και τη θρησκεία».

 

Δεν περιορίζεται όμως σε προνομιακά θέματα που αφορούν την σεξουαλικότητα. Θίγει τον σεξισμό και την ομοφοβία με τον πιο γνήσιο τρόπο, προφανώς γιατί τα βιώνει. Παράλληλα τα εντάσσει στο γενικότερο φόντο, στην κοινωνική πραγματικότητα. Η Στρέλλα στην προηγούμενη ταινία του, ο Ντάνι τώρα, δεν είναι πλάσματα από άλλο πλανήτη, ζουν ανάμεσά μας και αντιμετωπίζουν ό,τι και οι υπόλοιποι από μας, συν τις σεξιστικές διακρίσεις. H γήινη και όχι εξιδανικευμένη απεικόνιση των χαρακτήρων του είναι μοναδική. Έχουν τις δικές τους προκαταλήψεις, ακούνε Τόλη Βοσκόπουλο, ψάχνουν την ευκαιρία στα τηλε-σόου για ταλέντα. Γι’ αυτό το σινεμά του Πάνου Χ. Κούτρα είναι και «δικό μας».

 

 Δεν θα μάθουμε αν ο άνθρωπος που έψαχναν ήταν τελικά ο πατέρας τους, ούτε αν ο Οδυσσέας κέρδισε στο διαγωνισμό τραγουδιού, όμως υποβόσκει η αισιοδοξία. Κατηφορίζοντας από το Πανόραμα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, από το φιμέ παράθυρο μιας λιμουζίνας, η «θεά» Πάτυ Πράβο τους χαιρετά και τους κλείνει το μάτι.