\"Μπορούμε να φανταστούμε\", γράφει ο Πολ Φρέλιχ στην βιογραφία της, \"πόσο αυτή η ζωή στην φυλακή την εβάραινε. Με πόση ανυπομονησία έσερνε τις αλυσίδες της\". Ο πόλεμος είχε ήδη εξελιχθεί σε ένα τεράστιο σφαγείο. Την ίδια ώρα οι \"θυσίες\" που επέβαλε στα μετόπισθεν το καθεστώς του Κάιζερ στο όνομα της \"εθνικής προσπάθειας\" έσπρωχναν εκατοντάδες χιλιάδες στη φτώχεια, την πείνα και την απόγνωση. Η επίσημη προπαγάνδα μιλούσε συνεχώς για \"νίκες\" -αλλά το τέλος του πολέμου δεν φαινόταν πουθενά στον ορίζοντα.

 

Η ηγεσία της αριστεράς, του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD), είχε συμβιβαστεί από την πρώτη κιόλας μέρα του πολέμου με τον Κάιζερ και το καθεστώς του. Αυτή η προδοσία των παλιών του διεθνιστικών διακηρύξεων -ανάμεσα στους ιδρυτές του SPD ήταν και ο Φρίντριχ Ένγκελς, ο αχώριστος σύντροφος του Μαρξ- ήταν ένα τεράστιο σοκ για τους επαναστάτες της εποχής. \"Η επίσημη διεύθυνση του κόμματος\", γράφει ο Φρέλιχ, \"είχε από καιρό αφήσει κάθε επιφύλαξη και ο εθνικισμός έκανε θραύση μέσα στις γραμμές της σοσιαλδημοκρατίας. Ήδη τρεφόταν με τις ελπίδες των κατακτήσεων...\".

 

Από την πρώτη κιόλας μέρα της κήρυξης του πολέμου, η Ρόζα, που ήταν μέλος μέχρι τότε του SPD, αποφάσισε να κοντράρει τον κατήφορο αυτόν της ηγεσίας. Να σημειώσουμε ότι η λέξη \"σοσιαλδημοκρατία\" δεν είχε την εποχή εκείνη την έννοια που έχει σήμερα. Οι επαναστάτες αυτονομάζονταν \"σοσιαλδημοκράτες\". Το πλήρες όνομα του κόμματος του Λένιν, για παράδειγμα, ήταν Ρώσικο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα - Μπολσεβίκοι.

\r\n

Αντιπολεμική δράση

\r\n

\"Την ίδια μέρα, στις 4 Αυγούστου, που οι ηγέτες της σοσιαλδημοκρατίας κλείνανε μια συμμαχία με τον αυτοκράτορα... ένας μικρός αριθμός αγωνιστών συγκεντρώθηκε στο διαμέρισμα της Ρόζας Λούξεμπουργκ και απεφάσισε να αναλάβει δράση εναντίον του πολέμου και εναντίον της πολεμικής πολιτικής του κόμματός τους\".

 

Μόλις βρέθηκε στη φυλακή η Ρόζα άρχισε να γράφει μια μπροσούρα για την \"κρίση της σοσιαλδημοκρατίας\". Η μπροσούρα τυπώθηκε και κυκλοφόρησε παράνομα ένα χρόνο αργότερα. Η Ρόζα, για να αποφύγει μια ακόμα δίωξη (είχε αφεθεί - εντελώς προσωρινά όπως αποδείχτηκε- ελεύθερη όταν η μπροσούρα πήγε στο τυπογραφείο), την \"υπέγραψε\" με το ψευδώνυμο \"Γιούνιους\".

 

Η μπροσούρα είναι, πρώτα απ\' όλα μια φοβερή καταγγελία του ιμπεριαλιστικού πολέμου. \"Οι πόλεις μετατρέπονται σε σωρούς από ερείπια, τα χωριά σε νεκροταφεία, επαρχίες ερημώνονται, εκκλησίες γίνονται στάβλοι.... Η αστική κοινωνία παρουσιάζεται τώρα βιασμένη, ατιμασμένη, βουτηγμένη στο αίμα. Αυτή είναι, έτσι είναι στην πραγματικότητα. Καμιά σχέση με τις ηθικολογίες με πρόσχημα την κουλτούρα, τη φιλοσοφία, τη δεοντολογία... αλλά ως άγριο κτήνος, ως αναρχική σύναξη μαγισσών, ως μάστιγα του πολιτισμού και της ανθρωπότητας, έτσι αποκαλύπτει η ίδια τον αληθινό εαυτό της, γυμνό\".

 

Ο πόλεμος δεν γινόταν για να μην \"πέσει η Γερμανία στα χέρια των Κοζάκων\", όπως έγραφαν ακόμα και οι εφημερίδες του SPD. Ήταν ένας ιμπεριαλιστικός πόλεμος, ένας πόλεμος με πρωταγωνιστές τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής για το μοίρασμα του κόσμου.

\"Η Τουρκία έγινε το σημαντικότερο επιχειρησιακό πεδίο του Γερμανικού ιμπεριαλισμού... Το 1899 η Γερμανική Τράπεζα έλαβε την άδεια για την κατασκευή και την αποκλειστική εκμετάλλευση ενός λιμανιού μαζί με τις εγκαταστάσεις του στο Χαϊντάρ Πασά... Το 1901, η τουρκική κυβέρνηση παρείχε στη Γερμανική Τράπεζα την άδεια για το μεγάλο σιδηρόδρομο της Βαγδάτης προς τον Περσικό Κόλπο, το 1907 για την αποξήρανση της λίμνης του Καραβιράν και την άρδευση της πεδιάδας του Ικονίου... Το κόστος αυτών των κολοσσιαίων επιχειρήσεων προπληρώνεται φυσικά από την Γερμανική Τράπεζα με την εγγύηση ενός εκτεταμένου συστήματος δημοσίων χρεών. Το τουρκικό κράτος κατέστη για τον αιώνα τον άπαντα οφειλέτης των κυρίων Ζίμενς, Γκβίννερ, Χέλφφεριχ και άλλων, όπως όταν παλιά του αγγλικού, γαλλικού και αυστριακού κεφάλαιου...\". Η \"πατρίδα\", για την οποία ο Κάιζερ είχε ρίξει τον ανθό της γερμανικής νεολαίας στον πόλεμο δεν ήταν παρά ένα συνώνυμο για τα συμφέροντα της Deutsche Bank, της Siemens και του Krupp. 

 

Το SPD, αντί να κοντράρει τις εξορμήσεις του γερμανικού ιμπεριαλισμού, που μετέτρεπαν τους εργάτες σε κρέας για τα κανόνια του πολέμου, αναπαρήγαγε όλους τους αντιδραστικούς μύθους για την \"υπεράσπιση της πατρίδας\" - πασπαλισμένα κατά κανόνα με \"αριστερή\" κινδυνολογία. Η εφημερίδα Königsberger Zeitung έγραφε, για παράδειγμα, στις 3 Αυγούστου του 1914: \"Κανείς μας δεν μπορεί να αμφιβάλει... ότι πρέπει να κάνει τα πάντα προκειμένου αυτοί οι βάνδαλοι (οι Ρώσοι δηλαδή) να κρατηθούν μακριά από τα σύνορά μας... Γιατί αν νικήσουν, χιλιάδες από τους συντρόφους μας θα καταδικαστούν σε τρομερές ποινές φυλάκισης. Κάτω από το ρωσικό σκήπτρο δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως η αυτο-έκφραση του λαού... σοσιαλδημοκρατικός Τύπος ... σοσιαλδημοκρατικές συγκεντρώσεις... Ενώ υποστηρίζουμε ακόμη την αντίθεσή μας στον πόλεμο, θα εργαστούμε όλοι μαζί για να προστατέψουμε τους εαυτούς μας ενάντια στους βάνδαλους που κυβερνούν το ρώσικο έθνος\".

 

Στις 4 Αυγούστου η κοινοβουλευτική ομάδα του SPD ανακοίνωσε την επίσημη υιοθέτηση ενός προγράμματος \"κοινωνικής ειρήνης\". \"Οι συνδικαλιστές ηγέτες σταμάτησαν αμέσως όλους τους οικονομικούς αγώνες και το γνωστοποίησαν στους βιομήχανους... Ο αγώνας ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση εγκαταλείφθηκε εθελοντικά για τη διάρκεια του πολέμου...\"

\r\n

Κακουχίες

\r\n

Οι φοβερές συνθήκες του δυτικού μετώπου, οι τρομαχτικές απώλειες και οι κακουχίες στα μετόπισθεν εξανέμισαν πολύ γρήγορα τον ενθουσιασμό που είχε καταλάβει τα πλήθη τον Αύγουστο του 1914.

 

\"Η ευφορία εξατμίστηκε\", γράφει η Ρόζα στην μπροσούρα Γιούνιους. \"Εξατμίστηκε ο πατριωτικός πυρετός από τους δρόμους, το κυνηγητό πίσω από το χρυσοστολισμένο αυτοκίνητο, τα ψεύτικα τηλεγραφήματα που κατέφθαναν το ένα μετά το άλλο... το αμόκ του δημόσιου κυνηγητού των κατασκόπων...  τα πηγάδια που δηλητηριάστηκαν από τη χολέρα, οι Ρώσοι φοιτητές που έριχναν βόμβες σε κάθε σιδηροδρομική γέφυρα του Βερολίνου... Το θέαμα τελείωσε...\".

 

Στην αρχή του πολέμου μόνο ένας βουλευτής του SPD, ο Καρλ Λίμπκνεχτ είχε αρνηθεί να ψηφίσει τις πολεμικές δαπάνες στο κοινοβούλιο. Τον Δεκέμβρη του 1915 είκοσι βουλευτές ακολούθησαν το παράδειγμά του. Την Πρωτομαγιά του 1916 ο Λίμπκνεχτ απευθύνθηκε με έναν οργισμένο λόγο στους εργάτες: \"Κάτω ο πόλεμος. Κάτω η κυβέρνηση\". Η αστυνομία τον συνέλαβε αμέσως και τον έκλεισε στη φυλακή. Την ημέρα που άρχισε η δίκη του η βιομηχανία εξοπλισμών παρέλυσε από μια τεράστια απεργία συμπαράστασης στον \"προδότη\".

 

\"Η τρέλα\", γράφει στις τελευταίες γραμμές της μπροσούρας η Ρόζα, \"θα σταματήσει και οι αιματοβαμμένοι δαίμονες της κόλασης θα εξαφανιστούν μόνο όταν οι εργάτες στη Γερμανία και τη Γαλλία, στην Αγγλία και τη Ρωσία θα ξυπνήσουν από τον λήθαργό τους, τείνουν ο ένας στον άλλο ένα αδελφικό χέρι, πετάξουν έξω την κτηνώδη χορωδία των ιμπεριαλιστών πολεμοκάπηλων και καλύψουν τη στριγκιά φωνή των καπιταλιστικών υαινών με την παλιά και δυνατή πολεμική κραυγή των εργατών: Προλετάριοι όλου του κόσμου ενωθείτε!\".

 

Ένα χρόνο μετά την δημοσίευση της μπροσούρας Γιούνιους η Ρωσία του Τσάρου είχε παραδοθεί στις φλόγες της επανάστασης. Και η σειρά του Κάιζερ δεν θα αργούσε.