Πολιτισμός
Κινηματογράφος: «Σέλμα» - 50 χρόνια μετά τις πορείες στην Αλαμπάμα

Αλαμπάμα, ΗΠΑ, 1965. Πορεία ενάντια στις ρατσιστικές διακρίσεις

Το «Σέλμα» βρίσκεται στις αίθουσες από τις 5 Φλεβάρη κι είναι μια πολύ δυνατή ταινία σχετικά με τους αγώνες για τα δικαιώματα των μαύρων στις ΗΠΑ. Μετά από το προπέρσινο «The help» (2012) και το περυσινό «Ο Μπάτλερ», είναι φανερό ότι η κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλιγουντ επιχειρεί να πολιτικολογίσει πάνω στο ζήτημα.

Η ταινία επικεντρώνει στα φοβερά γεγονότα του 1965 που κορυφώθηκαν στις πορείες από τη Σέλμα στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα. Στις πρώτες σκηνές ο θεατής  βλέπει τον Μάρτιν Λούθερ Κιγκ να παραλαμβάνει το βραβείο Νόμπελ. Την ίδια στιγμή όμως η Άννι Λι Κούπερ κάνει αίτηση για εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους της Σέλμα και «κόβεται» επιδεικτικά μόνο και μόνο επειδή είναι μαύρη. 
 
Αυτή ήταν η κατάσταση στον Αμερικανικό νότο όπου η ισότητα έμεινε στα χαρτιά και οι διακρίσεις ήταν πραγματικότητα με τη συνεργεία του κράτους και της αστυνομίας. Ο Μ.Λ.Κιγκ πιέζει τον πρόεδρο Τζόνσον να παραχωρήσει καθολικό δικαίωμα ψήφου στη μαύρη κοινότητα, όμως αυτός δεν έχει καμιά διάθεση να συγκρουστεί με το κατεστημένο του Νότου και υπεκφεύγει προτάσσοντας τον αγώνα κατά της φτώχειας! Ο Κιγκ και η οργάνωσή του, η SCLC πηγαίνουν στη Σέλμα της Αλαμπάμα. Εγκαθιστούν το αρχηγείο τους και οργανώνουν πολιτικές συγκεντρώσεις και μη βίαιες παραστάσεις διαμαρτυρίας για τα εκλογικά δικαιώματα με στόχο την κορύφωση με πορεία 50 μιλίων από τη Σέλμα στο Μοντγκόμερι.
 
Η Αφροαμερικανίδα σκηνοθέτις Άβα Ντε Βερνεϊ διηγείται με συναρπαστικό τρόπο την πολιτική κατάσταση και το παρασκήνιο πίσω από αυτήν. Η Σέλμα επιλέχθηκε από τον Μ.Λούθερ Κιγκ γιατί εκεί υπήρχε πυρήνας αγωνιστών για να οργανώσουν διαδηλώσεις και να τραβήξουν τα φώτα της δημοσιότητας, ώστε να βάλουν πίεση στην κυβέρνηση. 

Τελική ευθεία

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις διάφορες οργανώσεις (SCLC του Κιγκ, τη φοιτητική SNCC, την οργάνωση του Μάλκολμ Χ) είναι το λιγότερο σημαντικό κομμάτι της ιστορίας. Το πιο σπουδαίο είναι ότι στην τελική ευθεία ενεργοποίησαν ένα μεγάλο κομμάτι μαύρων ακτιβιστών που επιχείρησε την πρώτη πορεία στις 7 Μάρτη 1965 που έμεινε γνωστή σαν η «Ματωμένη Κυριακή» του μαύρου κινήματος. Στη γέφυρα «Έντμουντ Πέττους» τους επιτέθηκε η ομοσπονδιακή αστυνομία με δακρυγόνα, γκλομπς και έφιππες δυνάμεις και τους διέλυσε τραυματίζοντας και καταδιώκοντας εκατοντάδες κάτω από τις επευφημίες λευκών ρατσιστών. Η σκηνοθέτις δανείζεται από την μαγεία του Σεργκέι Αϊζενστάιν στην αναπαράσταση της επιθεσης.
 
Λίγο αργότερα ο Τζόνσον παραχώρησε το γενικό εκλογικό δικαίωμα με τη γνωστή φράση «We shall overcome- Θα το ξεπεράσουμε». Στην πραγματικότητα αυτό που πρέπει να ξεπεραστεί είναι η πολιτική που εξυπηρετούσε ο ίδιος και συνεχίζουν οι διάδοχοί του, ανεξάρτητα από το ποιό από τα δυο κόμματα τους εκλέγει και ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματός τους. Πενήντα χρόνια μετά τις πορείες της Σέλμα και λίγους μήνες μετά την εξέγερση στο Φέργκιουσον, η κατάσταση για τους απλούς μαύρους πολίτες ουσιαστικά δεν έχει γίνει καλύτερη. Η ταινία «Σέλμα» αξίζει όχι σαν δικαίωση φωτισμένων ηγετών αλλά σαν φόρος τιμής στους χιλιάδες ακτιβιστές που πάλεψαν τον ρατσισμό και εμπνέουν αυτούς που συνεχίζουν σήμερα.
 
Δήμητρα Κυρίλλου