Πολιτική
Δεν υπάρχει συμβιβασμός με την κόλαση των “θεσμών”

Ακόμα και τα κομφετί των ακτιβιστριών τρέμουν τα “κοράκια” της ΕΚΤ

Όσο πιο υποχωρητική γίνεται η ελληνική κυβέρνηση, τόσο πιο αδιάλλακτοι, επιθετικοί -ακόμα και προσβλητικοί- γίνονται οι “θεσμοί” -οι εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) δηλαδή.
 
Η Ελλάδα έχει προθεσμία μέχρι τα μέσα Μάη για να “συμφωνήσει” (να αποδεχτεί με άλλα λόγια) το “πακέτο των μεταρρυθμίσεων” δηλώνει τώρα ο Πιερ Μοσκοβισί, ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ. Αλλιώς θα χρεοκοπήσει. Το “πακέτο των μεταρρυθμίσεων” δεν είναι τίποτα άλλο από το διαβόητο μέιλ του Χαρδούβελη -νέες περικοπές στις συντάξεις, αυξήσεις στη φορολογία, κατάργηση κάθε εργασιακού δικαιώματος, απελευθέρωση των κατασχέσεων και μαζικές ιδιωτικοποιήσεις. 
 
Η Ελλάδα πρέπει να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις, διαμηνύει από την πλευρά της η Κριστίν Λαγκάρντ, η διευθύντρια του ΔΝΤ στον Γιάνη Βαρουφάκη. Η υπομονή των “θεσμών” απέναντι στη νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει εξαντληθεί, λέει. Το άτυπο αίτημα της Αθήνας να παραταθεί για λίγο η αποπληρωμή των ελληνικών δανείων προς το ΔΝΤ απορρίφθηκε την περασμένη εβδομάδα χωρίς δεύτερη συζήτηση: “Καμιά παράταση δεν έχει δοθεί από το συμβούλιο των διευθυντών του ΔΝΤ εδώ και 30 χρόνια”, απαντάει η Λαγκάρντ. 
 
Από φορείς του δημοσίου
 
Η Ελλάδα έχει ξεπληρώσει ήδη δυο δόσεις μέσα στις προηγούμενες μέρες. Το υπουργείο Οικονομικών “δανείστηκε” αυτά τα λεφτά από τους φορείς του δημοσίου.
 
Εξακόσια περίπου εκατομμύρια προήλθαν από το “πάγωμα” της εξόφλησης των προμηθευτών του δημοσίου. Άλλα 550 εκατομμύρια από τις προμήθειες των ελληνικών τραπεζών προς το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. 200 εκατομμύρια από το ταμείο των αγροτικών αποζημιώσεων. 400 εκατομμύρια από το Μετρό της Αθήνας. Ακόμα και στα αποθεματικά του ΟΑΕΔ έβαλε χέρι η κυβέρνηση για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στο ΔΝΤ. “Η Ελλάδα ξύνει τον πάτο του καζανιού” έγραφε την προηγούμενη εβδομάδα το πρακτορείο Ρόιτερς, “κυνηγώντας τα μετρητά που θα της επιτρέψουν να μείνει στον αφρό”. Τη Δευτέρα η κυβέρνηση προχώρησε, με μια ξαφνική πράξη νομοθετικού περιεχομένου, στην υποχρεωτική δέσμευση των διαθεσίμων όλων των φορέων του δημοσίου.
 
Η Ελλάδα πρέπει να επιστρέψει μέχρι τα μέσα Μάη δυο δόσεις στο ΔΝΤ, ύψους σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου. Τον Ιούνη ενάμιση ακόμα δισεκατομμύριο. Συνολικά το ελληνικό δημόσιο υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί φέτος σχεδόν 25 δις για τόκους και χρεολύσια. Χωρίς τα 7.2 δις της τελευταίας δόσης από το δεύτερο μνημόνιο -και τα οποία θα αποδεσμευτούν αν και όταν η κυβέρνηση αποδεχτεί το πακέτο των σκληρών μέτρων- οι «θεσμοί» απειλούν με χρεοκοπία. 
 
Για να υπάρξει οποιαδήποτε βοήθεια η κυβέρνηση θα πρέπει πρώτα να τους προσφέρει κυριολεκτικά “γη και ύδωρ”: να ξεχάσει όχι μόνο τις προεκλογικές της δεσμεύσεις αλλά και να βάλει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα λιτότητας που ούτε ο Σαμαράς δεν τόλμησε να προωθήσει. Η Ευρώπη είναι σήμερα πολύ καλύτερα προετοιμασμένη από ότι το 2010 να αντιμετωπίσει μια ελληνική χρεοκοπία, δηλώνει ο Μάριο Ντράγκι, ο διοικητής της ΕΚΤ. Η Ευρώπη θα μείνει ανεπηρέαστη από μια έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, λέει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας.
 
Συνέπειες
 
Πολλοί σπεύδουν να ερμηνεύσουν αυτές τις απειλές σαν μια απλή μπλόφα. “Ο Σόιμπλε παίζει απλά το ρόλο του κακού μπάτσου” λέει ο Χένρικ Έντερλαιν, ένας καθηγητής από το πανεπιστήμιο του Βερολίνου. “Η Ελλάδα πρέπει να κάνει ένα πρώτο βήμα αλλά μετά ο συμβιβασμός θα είναι εφικτός -ακόμα και με τον Σόιμπλε”. Οι εκτιμήσεις ότι η Ευρώπη είναι πλέον θωρακισμένη απέναντι σε μια ελληνική χρεοκοπία είναι λάθος, λένε πολλοί οικονομολόγοι. Οι συνέπειες όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά και για ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία μπορεί να είναι δραματικές -ασύγκριτα χειρότερες από τις συνέπειες της κατάρρευσης της Λήμαν Μπράδερς το 2008.
 
Στην πραγματικότητα κανένας δεν μπορεί να εκτιμήσει με ακρίβεια της επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένα ελληνικό “ατύχημα”. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι απειλές είναι απλά και μόνο μπλόφες: το 2001 το ΔΝΤ άφησε την Αργεντινή να χρεοκοπήσει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο -αρνούμενο να εκταμιεύσει  μια δόση της βοήθειας, επειδή η κυβέρνηση του Μπουένος Άιρες δεν αποδεχόταν τους όρους.
 
Ο Πολ Κρούγκμαν, ο νομπελίστας οικονομολόγος, προέτρεψε σε ένα πρόσφατο άρθρο του την κυβέρνηση να αποδεχτεί έναν “έντιμο συμβιβασμό” με τους δανειστές. Μια χρεοκοπία και έξοδος από το Ευρώ, λέει, θα είναι “κόλαση για την Ελλάδα”.  Η κυβέρνηση, όμως, έχει πληρώσει ήδη πολύ ακριβά τις αυταπάτες της για έναν “έντιμο συμβιβασμό”: αντί να κερδίσει χρόνο από τη συμφωνία-γέφυρα της 20 Φλεβάρη έχασε και τα τελευταία της αποθέματα σε Ευρώ και ένα μεγάλο κομμάτι της αξιοπιστίας της στα μάτια του κόσμου που την είχε ψηφίσει στις 25 Γενάρη. Και τώρα ξεμένει και από χρόνο.
 
Η αποδοχή των όρων των θεσμών δεν είναι “έντιμος συμβιβασμός”: είναι ο ορισμός της κόλασης. Όπως γράφει ο Βόλγκανγκ Μύνχαου στην  Financial Times, “είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα καταφέρει η Ελλάδα να συνεχίσει να εξυπηρετεί τα χρέη της όπως έχει συμφωνήσει... Εξυπηρέτηση στο ακέραιο θα απαιτούσε τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα... Θα άφηνε την Ελλάδα παγιδευμένη σε μια βαθιά ύφεση χρέους για πολλά χρόνια. Το προγραμματισμένο πρωτογενές πλεόνασμα για το 2016 είναι 4.5% του ΑΕΠ, ένα νούμερο που αγγίζει την παράνοια”.  
 
Η αντικαπιταλιστική αριστερά στην Ελλάδα προτείνει σταθερά από την αρχή της κρίσης τη μονομερή διαγραφή του δημόσιου χρέους και την έξοδο από το Ευρώ. Ο στόχος όμως του αντικαπιταλιστικού προγράμματος δεν είναι η αναζωογόνηση του ελληνικού καπιταλισμού -μια χίμαιρα έτσι και αλλιώς μέσα στις σημερινές συνθήκες της παγκόσμιας κρίσης. Η πρόταση μας δεν απευθύνεται σε “όλους του Έλληνες”. Απευθύνεται στους εργάτες. Απευθύνεται στους φτωχούς. Απευθύνεται στους καταπιεσμένους. 
 
Οι καπιταλιστές θα προσπαθήσουν να φορτώσουν και πάλι, στην περίπτωση μιας χρεοκοπίας, τα σπασμένα στην υπόλοιπη κοινωνία. Θα προσπαθήσουν να κάνουν πράγματι την Ελλάδα “κόλαση” για τους απλούς ανθρώπους. Το αν θα το καταφέρουν ή όχι θα εξαρτηθεί αποκλειστικά και μόνο από ένα: από τον συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στις τάξεις. 
Το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα δεν είναι ένα άθροισμα από “έξυπνα” μέτρα. Είναι μια πρόσκληση σε ρήξη -και με τα αφεντικά στην Ελλάδα και με τους συμμάχους/ανταγωνιστές τους στις πρωτεύουσες της Ευρώπης.