2001-2010 Δέκα χρόνια αγώνες

Οι γενικές απεργίες στις 26 Απρίλη και 17 Μάη 2001 ανατρέπουν το “ασφαλιστικό Γιαννίτση” της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ -με πρωθυπουργό τον Σημίτη- και μένουν στην ιστορία του εργατικού κινήματος της Ελλάδας ως οι μεγαλύτερες μέχρι τότε της Μεταπολίτευσης. Η νικηφόρα εργατική αντίσταση έχει πάρει έμπνευση από το αντικαπιταλιστικό κίνημα καθώς παράλληλα ξεδιπλώνεται η καμπάνια για τη διεθνή διαδήλωση στη Γένοβα τον Ιούλη ενάντια στους G8. Ο πόλεμος του Μπους στο Αφγανιστάν οδηγεί χιλιάδες στους δρόμους ενάντια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Στο κέντρο του αντιπολεμικού κινήματος οι αντικαπιταλιστές που καθορίζουν ότι το κίνημα υιοθετεί την καθαρή τοποθέτηση “ο Μπους είναι ο πρώτος τρομοκράτης”.

Το 2002, η Λατινική Αμερική, η «πίσω αυλή» των ΗΠΑ παίρνει φωτιά. Η πρωτοχρονιά βρίσκει την εργατική τάξη στην Αργεντινή να γκρεμίζει τη μια κυβέρνηση μετά την άλλη, παλεύοντας ενάντια στην φτώχεια και τη διάλυση που έφερε η κατάρρευση της χώρας «μοντέλου» του νεοφιλελευθερισμού και του προγράμματος «εξυγίανσης» του ΔΝΤ που την ακολούθησε. Στη Βραζιλία ο Λούλα έρχεται στην εξουσία σαν αποτέλεσμα των αγώνων και της ριζοσπαστικοποίησης μιας ολόκληρης δεκαετίας, ενώ στη Βενεζουέλα, το εργατικό κίνημα ακυρώνει το πραξικόπημα των ΗΠΑ και των μυστικών υπηρεσιών ενάντια στον Τσάβες. Στη Φλωρεντία, γίνεται το 1ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ (ΕΚΦ), με ένα εκατομμύριο διαδηλωτές, που αποφασίζει τα αντιπολεμικά συλλαλητήρια για τις 15 Φλεβάρη του 2003.

Η κυβέρνηση Σημίτη προσφέρει τη βάση της Σούδας στον “πόλεμο κατά της τρομοκρατίας” του Μπους. Το αντιπολεμικό κίνημα συνεχίζει να αναδεικνύει τη συνενοχή της ελληνικής κυβέρνησης στις ιμπεριαλιστικές εκστρατείες των ΗΠΑ και συνδέει τα αιτήματα ενάντια στον πόλεμο με τις απεργίες που ξεσπούν ενάντια στη λιτότητα Σημίτη. Η ίδρυση της Συμμαχίας Σταματήστε το Πόλεμο με σήμα την απαγορευμένη βόμβα τον Οκτώβρη είναι η πιο επιτυχημένη προσπάθεια οργάνωσης της αντίστασης στον πόλεμο με χιλιάδες εργάτες και νεολαίους να γίνονται μέλη της μέσα στους επόμενους μήνες. Η πρώτη μεγάλη εμφάνιση της Συμμαχίας είναι στο 1ο ΕΚΦ της Φλωρεντίας.

Δεκάδες εκατομμύρια διαδηλώνουν σε όλο τον κόσμο στις 15 Φλεβάρη του 2003, δημιουργώντας αυτό που τα ΜΜΕ αποκάλεσαν «νέα υπερδύναμη». Ηταν η πρόβα τζενεράλε για τον παγκόσμιο ξεσηκωμό που ξεσπάει στις 20 Μάρτη, μέρα που ο Μπους επεκτείνει τον πόλεμο ενάντια στην «τρομοκρατία» με επίθεση στο Ιράκ. Το Μάιο η Γαλλία συγκλονίζεται από τη γενική απεργία ενάντια στο ασφαλιστικό και λίγο αργότερα, το Παρίσι φιλοξενεί το 2ο ΕΚΦ. Ο αέρας της αντίστασης φυσάει από το Εβιάν, ακόμα ένα σταθμό του αντικαπιταλιστικού κινήματος, μέχρι το Ιράκ, όπου ο «περίπατος» των ιμπεριαλιστών αρχίζει να εξελίσσεται σε τραγωδία.

Στις 15 Φλεβάρη, η πλατεία Συντάγματος αποδεικνύεται μικρή για να χωρέσει τον όγκο των εκατοντάδων χιλιάδων διαδηλωτών που κατεβαίνουν από κάθε γωνιά της Αθήνας και όλης της χώρας ενάντια στον επερχόμενο πόλεμο στο Ιράκ. Δεκάδες πανό και χιλιάδες πλακάτ της Συμμαχίας δίνουν τον τόνο στην πορεία. Η έναρξη του πολέμου στις 20 Μάρτη συνοδεύεται με αντιπολεμικές απεργίες από τα συνδικάτα και ξεσηκωμό σε σχολές και σχολεία. Η πορεία των 70 χιλιάδων ενάντια στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνη γίνεται ο σταθμός που συνδέει τις αντιπολεμικές μάχες με τις απεργίες των εργατών. Το φθινόπωρο που ακολουθεί είναι απεργιακό με σχολεία, δήμους, νοσοκομεία μαζικά στο δρόμο αλλά και με απεργίες διαρκείας: πανεπιστημιακοί - δύο μήνες απεργία, γεωτεχνικοί - ένας μήνας απεργία, εργαζόμενοι στην Στατιστική - εννιά εβδομάδες απεργία. Η χρονιά κλείνει με την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ να περνά τη μεγαλύτερη πολιτική κρίση της.

Το 2004, η ηρωική αντίσταση στη Φαλούτζα γίνεται η αρχή του τέλους για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Ο Μπους καταφέρνει να επανεκλεγεί, έχοντας πάρει λιγότερες ψήφους από τον αντίπαλό του στις προεδρικές εκλογές, αλλά είναι μια πύρρειος νίκη. Ιδια προβλήματα αντιμετωπίζει και η κυβέρνηση Μπλερ στη Βρετανία, όπου το αντιπολεμικό κίνημα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, με το Λονδίνο να φιλοξενεί το 3ο ΕΚΦ. Η χρονιά κλείνει με την τεράστια καταστροφή που προκαλεί η πολιτική της απόλυτης εξαθλίωσης που έχει επιβάλλει ο ιμπεριαλισμός στους πληθυσμούς του πλανήτη. Σε εκατοντάδες χιλιάδες μετριούνται οι νεκροί στην Ινδονησία, την Ταϋλάνδη και τις υπόλοιπες χώρες που πλήττει το τσουνάμι τον Δεκέμβρη του 2004.

Ο Σημίτης προκηρύσσει εκλογές και παραδίδει τη σκυτάλη στον Παπανδρέου. Οι πανηγυρισμοί της ΝΔ για την επικράτησή της στις εκλογές το Μάρτη του 2004 δεν φτουράν. Πολύ σύντομα το -προκλητικό για πολλούς- πρωτοσέλιδο της Εργατικής Αλληλεγγύης “Σύγκρουση με τη δεξιά από την πρώτη μέρα” αρχίζει να επιβεβαιώνεται. Το κίνημα των συμβασιούχων για μόνιμη και σταθερή δουλειά κάνει την αρχή. Η φιέστα των Ολυμπιακών 2004 δεν καταφέρνει να αλλάξει το κλίμα. Χιλιάδες διαδηλώνουν παραμονές της τελετής έναρξης αναδεικνύοντας το “μεγάλο φαγοπότι” των Αγώνων. Ενα ολόκληρο στάδιο γιουχάρει την αμερικανική αποστολή για τον πόλεμο στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, την Παλαιστίνη. Η πρωτοβουλία της Συμμαχίας Σταματήστε τον Πόλεμο για θερμή υποδοχή στον Αμερικανό υπουργό Αμυνας Πάουελ που ετοιμάζεται να παραβρεθεί στην τελετή λήξης των Αγώνων, πετυχαίνει την ματαίωση της επίσκεψης.

Η καταστροφή της Νέας Ορλεάνης, το 2005 θα αποδείξει ότι η αντίθεση ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους υπάρχει ακόμα και στις πλούσιες χώρες. Θα ξεμπροστιάσει τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό που μπορεί να οργανώνει εκστρατείες σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά δεν μπορεί να προσφέρει την παραμικρή βοήθεια στις στρατιές των φτωχών των ΗΠΑ. Στη Γαλλία, ξεσπά η εξέγερση στα προάστια του Παρισιού που διαρκεί μέρες και απλώνεται σε ολόκληρη τη χώρα. Σε δημοψηφίσματα στη Γαλλία και την Ολλανδία καίγεται το χαρτί του Ευρωσυντάγματος. Στις 18 Δεκεμβρίου του 2005, ο Μοράλες παίρνει την απόλυτη πλειοψηφία στις εκλογές στη Βολιβία και εκλέγεται, ο πρώτος ινδιάνος πρόεδρος, προσθέτοντας άλλο ένα αγκάθι στα πλευρά των ΗΠΑ.

Τα σκάνδαλα με πρωταγωνιστές την Εκκλησία και τη Δικαιοσύνη -των δύο “κορυφαίων θεσμών” του κράτους- δείχνουν τη βρωμιά του συστήματος. Το ίδιο τα σφιχταγκαλιάσματα των υπουργών της ΝΔ με την Αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις και η αποκάλυψη ότι η Ελλάδα συνεισφέρει 250 εκατομμύρια δολάρια ετησίως στον πόλεμο του Μπους. Τον Ιούνη ξεσπά η απεργία διαρκείας των τραπεζοϋπαλλήλων της ΟΤΟΕ ενάντια στο χτύπημα του ασφαλιστικό τους από τον τότε υπουργό Οικονομίας Αλογοσκούφη. “Εδώ θα γίνει της Γαλλίας” φωνάζουν οι απεργοί. Μέσα στο καλοκαίρι η κυβέρνηση οργανώνει τις απαγωγές των Πακιστανών. Το αεροπορικό δυστύχημα της εταιρίας «Ηλιος» φανερώνει τις τραγικές συνέπειες της απελευθέρωσης της αγοράς και των ιδιωτικοποιήσεων. Το πλακάτ της Εργατικής Αλληλεγγύης με τον απαγορευμένο Καραμανλή γίνεται ανάρπαστο στη διαδήλωση στη ΔΕΘ. Η πανεργατική στις 14 Δεκέμβρη που κλείνει τη χρονιά, γίνεται 48ωρη για τις ΔΕΚΟ ενάντια στο νόμο που σπάει τις ΣΣΕ.

Το 2006 είναι αποφασιστικής σημασίας χρονιά για τη Μέση Ανατολή. Η Χαμάς κερδίζει πανηγυρικά στην Παλαιστίνη τις εκλογές και 76 από τις 132 έδρες στη Βουλή, ξεγυμνώνοντας την πολιτική του Ισραήλ, των ΗΠΑ και της ΕΕ – με τις δύο τελευταίες να αφήνουν τις προκλήσεις του Ισραήλ (επιθέσεις, απαγωγές βουλευτών) στο απυρόβλητο. Την άνοιξη έρχεται η σειρά της Αθήνας για το 4ο ΕΚΦ, αμέσως μετά τη μαζική απεργία και τις φοιτητικές καταλήψεις που σταματάνε το νόμο για τις απολύσεις στη Γαλλία. Το καλοκαίρι η στρατιωτική μηχανή του Ισραήλ εξαπολύει μαζική επίθεση και βομβαρδισμούς στο Λίβανο, υπό τα όμματα ΗΠΑ και ΕΕ που παρακολουθούν απαθείς, αλλά τελικά κατατροπώνεται στρατιωτικά και πολιτικά από τους αγωνιστές της Χεζμπολά. Στη Βολιβία εθνικοποιούνται οι πετρελαιοπηγές. Στην Ιταλία, ο Μπερλουσκόνι χάνει τις εκλογές και στην κυβέρνηση έρχεται ο Πρόντι - και σε μια ολέθρια για το εργατικό κίνημα και την Αριστερά, επιλογή της, η Κομμουνιστική Επανίδρυση συμμετέχει στη νέα κυβέρνηση.

Το σκάνδαλο των απαγωγών των Πακιστανών αποκτά διεθνείς διαστάσεις και προκαλεί οργισμένες διαδηλώσεις. Πάνω από 100 χιλιάδες διαδηλώνουν αντιπολεμικά στα πλαίσια του 4ου ΕΚΦ που γίνεται το Μάη στην Αθήνα. Μία βδομάδα μετά, ξεκινά ο πρώτος γύρος των φοιτητικών καταλήψεων και των απεργιών διαρκείας της ΠΟΣΔΕΠ που οδηγούν το κίνημα στη νίκη με την αναβολή ψήφισης του νόμου πλαίσιο της Γιαννάκου. Ο αποκλεισμός της Παλαιστίνης στις αρχές καλοκαιριού και λίγο αργότερα ο πόλεμος στο Λίβανο οδηγεί σε ένα ακόμα μαζικό αντιπολεμικό ξέσπασμα. Χιλιάδες πολιορκούν την πρεσβεία του Ισραήλ και διεκδικούν να σταματήσει ο πόλεμος, να κλείσει η πρεσβεία των σιωνιστών, λευτεριά στην Παλαιστίνη. Το Σεπτέμβρη, οι δάσκαλοι παίρνουν τη σκυτάλη από το φοιτητικό κίνημα με την απεργία διαρκείας των έξι εβδομάδων.

Ο Πρόντι θα παραιτηθεί, έχοντας υποκύψει σε κάθε απαίτηση της άρχουσας τάξης είτε αφορούσε τις επιθέσεις στην εργατική τάξη, είτε τη συνέχιση της συμμετοχής της Ιταλίας στα σφαγεία των ιμπεριαλιστών. Η αριστερά καταρρέει μαζί του. Στην Αίγυπτο ξεσπάει μαζικό απεργιακό κύμα ενάντια στο καθεστώς Μουμπάρακ και διογκούμενο μαζικό κίνημα ενάντια στο καθεστώς του Μουσάραφ, στο Πακιστάν. Στις εκλογές στη Γαλλία ο Μπεζανσενό και η LCR παίρνουν 4,1% και 1.600.000 ψήφους και η αύξηση της επιρροής του αντικαπιταλιστικού κινήματος στην εργατική τάξη και τη νεολαία της Γαλλίας αρχίζει να αποκτά πολιτική έκφραση.

Ο Πρόντι θα παραιτηθεί, έχοντας υποκύψει σε κάθε απαίτηση της άρχουσας τάξης είτε αφορούσε τις επιθέσεις στην εργατική τάξη, είτε τη συνέχιση της συμμετοχής της Ιταλίας στα σφαγεία των ιμπεριαλιστών. Η αριστερά καταρρέει μαζί του. Στην Αίγυπτο ξεσπάει μαζικό απεργιακό κύμα ενάντια στο καθεστώς Μουμπάρακ και διογκούμενο μαζικό κίνημα ενάντια στο καθεστώς του Μουσάραφ, στο Πακιστάν. Στις εκλογές στη Γαλλία ο Μπεζανσενό και η LCR παίρνουν 4,1% και 1.600.000 ψήφους και η αύξηση της επιρροής του αντικαπιταλιστικού κινήματος στην εργατική τάξη και τη νεολαία της Γαλλίας αρχίζει να αποκτά πολιτική έκφραση.

Το 2008 είναι η χρονιά που γίνεται καθαρό ότι «το τέλος της ιστορίας» που ευαγγελίζονταν οι υπερασπιστές της αγοράς στα τέλη του εικοστού αιώνα απέχει από την πραγματικότητα. Η κατάρρευση οικονομικών κολοσσών, το σκάσιμο της φούσκας ανοίγει την πιο άγρια κρίση που έχει δοκιμάσει ο καπιταλισμός από την κρίση του 1929 – και συνεχίζεται αδιάκοπα, δύο χρόνια τώρα. Την κρίση συνοδεύει όξυνση των ανταγωνισμών ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία που παίρνει το χαρακτήρα πολέμου στη Γεωργία.

Ο αγώνας ενάντια στο ασφαλιστικό της Πετραλιά που παίρνει τη θέση του Μαγγίνα συνεχίζεται με απεργίες διαρκείας στη ΔΕΗ, στους δήμους, την Τράπεζα Ελλάδος. Στην τελευταία, οι απεργοί μπλοκάρουν το Χρηματιστήριο και όλες τις συναλλαγές του κράτους θυμίζοντας στην κυβέρνηση ποιος κρατά στα χέρια του τη λειτουργία ολόκληρης της κοινωνίας. Παρά το γεγονός ότι οι ηγεσίες των συνδικάτων κλείνουν τις απεργίες, η εμπειρία της μάχης αποδεικνύεται πολύ ισχυρή. Η δολοφονία του 15χρονου μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου τον Δεκέμβρη το βγάζει εκρηκτικά στην επιφάνεια. Εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές και φοιτητές ξεσηκώνονται και μαζί τους είναι ολόκληρη η εργατική τάξη. Το σύνθημα “Κάτω η κυβέρνηση των δολοφόνων” συνταράζει όλη τη χώρα. Ο νέος προϋπολογισμός της κυβέρνησησς χαρίζει 28 δις στους τραπεζίτες ξεκινώντας την προσπάθεια να φορτώσουν την κρίση στις πλάτες των εργατών και της νεολαίας.

Ο Ομπάμα συνεχίζει την πολιτική της στήριξης των τραπεζών και των μεγάλων πολυεθνικών, φοβούμενος νέα κατάρρευση και ταυτόχρονα αυξάνει το στρατό στο Αφγανιστάν, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια εκατομμυρίων αμερικανών. Το Ισραήλ χάνει ξανά το νέο του πόλεμο κατά της Παλαιστίνης, η Ταϋλάνδη βρίσκεται σε εξέγερση, σκληρές απεργίες ξεσπάνε στη Νότια Κορέα, ακόμα και στην Κίνα. Στην Ευρώπη, η ριζοσπαστικοποίηση δεν μετριέται μόνο στις απεργίες. Το 2009 είναι η χρονιά που η Αριστερά ανεβαίνει - το Die Linke καταφέρνει να πάρει 11,9% στις ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας και στην Πορτογαλία το Μπλόκο της Αριστεράς παίρνει 9.8% και σχεδόν 560.000 ψήφους.

Η δολοφονική επίθεση με βιτριόλι στην Κωνσταντίνα Κούνεβα ξεσηκώνει ένα μαζικό κίνημα για την τιμωρία των ενόχων. Χιλιάδες αγωνιστές πλημμυρίζουν το Σπόρτιγκ στα τέλη Γενάρη για να συμμετέχουν στη δημιουργία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του μετώπου της αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Η ρατσιστική υστερία της ΝΔ και του ΛΑΟΣ -σε μια προσπάθεια να αποπροσανατολίσουν το κίνημα από τους πραγματικούς ενόχους της κρίσης στοχοποιώντας τους μετανάστες- δεν περνά. Τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών τον Ιούνη δείχνουν την πολιτική κρίση της κυβέρνησης. Με πρωτοβουλία της αντικαπιταλιστικής αριστεράς δημιουργείται η Κίνηση “Ενωμένοι Ενάντια στο Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή” και βοηθά από το καλοκαίρι και μετά να ξεδιπλωθεί ένα μαζικό αντιρατσιστικό κίνημα που μπλοκάρει τη δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών και κοντράρει τις ρατσιστικές επιθέσεις των φασιστών της Χρυσής Αυγής που τότε εμφανίζονται στον Αγιο Παντελεήμονα. Οι πρόωρες εκλογές του Οκτώβρη οδηγούν την κυβέρνηση Καραμανλή στην ήττα. Με το καλημέρα, η νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου συναντά σκληρές αντιστάσεις. Απεργία διαρκείας στα λιμάνια, ανταρσία των συμβασιούχων και των εργαζόμενων stage. Στις 17 Δεκέμβρη, για πρώτη φορά, οργανώνεται πανεργατική απεργία από τα κάτω, χωρίς κάλεσμα των συνδικαλιστικών ηγεσιών.

Διανύοντας τις τελευταίες μέρες του 2010, αφήνουμε πίσω μια χρονιά που η κρίση συνεχίζει να απλώνεται με μεγάλη ταχύτητα: Από την χρεοκοπία της Ισλανδίας, στο «ελληνικό Μνημόνιο», το «ιρλανδικό μνημόνιο» - και έπεται συνέχεια – το σύστημα βυθίζεται σε κρίση καταστρέφοντας τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Πανεργατικές απεργίες, απεργίες διαρκείας, φοιτητικές καταλήψεις, διαδηλώσεις εκατομμυρίων ανθρώπων σάρωσαν τη χρονιά που μόλις μας πέρασε όλη την Ευρώπη από την Αθήνα και τη Ρώμη ως το Λονδίνο, το Δουβλίνο και το Ρεϋκιαβικ και από το Παρίσι και τη Λισσαβόνα ως τη Βουδαπέστη και το Βερολίνο.

Στο τέλος της δεκαετίας γίνεται η έκρηξη. Η απόφαση του Παπανδρέου να προσφύγει στο μηχανισμό στήριξης του ΔΝΤ και της ΕΕ και να υπογράψει το μνημόνιο ξεσηκώνει. Το πρώτο εξάμηνο του 2010 συγκλονίζεται από 7 γενικές απεργίες με κορυφαία την πανεργατική στις 5 Μάη. Το απεργιακό κίνημα γίνεται αντιπολεμικό στα τέλη Μάη όταν ο Στόλος της Ελευθερίας δέχεται δολοφονική επίθεση από τους σιωνιστές. Χιλιάδες πολιορκούν την πρεσβεία του Ισραήλ την ώρα που ο Παπανδρέου σφίγγει το χέρι του Νετανιάχου. Οι εργατικοί αγώνες συνεχίζονται επίμονα το Σεπτέμβρη παρά την άγρια καταστολή της κυβέρνησης και τη συναίνεση των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Οι εργαζόμενοι στον ΟΣΕ και σε όλες τις συγκοινωνίες, οι συμβασιούχοι του ΥΠΠΟ, οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ είναι στην πρώτη γραμμή. Οι τοπικές εκλογές της 7ης Νοέμβρη επιβεβαιώνουν την πολιτική κρίση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ και τη στροφή προς τα αριστερά με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ να σημειώνει τη μεγαλύτερη άνοδο και να εκλέγει συμβούλους σε δεκάδες περιφέρειες και δήμους σε όλη τη χώρα. Το απεργιακό κίνημα κλιμακώνει με απεργίες διαρκείας, πρώτα στους δήμους και τα λιμάνια και μετά, παραμονές Χριστουγέννων, στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Η Γενική Απεργία της 15 Δεκέμβρη καταγράφεται σαν μια από τις μεγαλύτερες απεργίες της Μεταπολίτευσης.

Όπως και στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, έτσι και τώρα, τα αδιέξοδα του καπιταλισμού και η ταξική πόλωση εγκυμονούν μεγάλες ανατροπές. Πρέπει να βρουν την Αριστερά της επανάστασης και της ανατροπής έτοιμη να τις αντιμετωπίσει.