Διεθνή
Η κρίση στη Δημοκρατία της Μακεδονίας

Η γειτονική Δημοκρατία της Μακεδονίας βρίσκεται στο μέσο μιας μεγάλης πολιτικής κρίσης. Aφορμή είναι η αποκάλυψη ενός τεράστιου σκάνδαλου. Αφενός, η κυβέρνηση του Γκρούεσφκι αφενός είχε οργανώσει ένα δίκτυο τηλεφωνικών παρακολουθήσεων στο οποίο παγιδεύτηκαν μέχρι και 20 χιλιάδες πολιτικά πρόσωπα. Αφετέρου, μια σειρά στοιχεία δείχνουν ότι εφαρμόστηκε εκτεταμένη νοθεία τόσο στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2011 και του 2014 όσο και στις τοπικές του 2013.
 
Εδώ όμως είναι Βαλκάνια. Και μια φαινομενικά εσωτερική κρίση μετατρέπεται σε αποσταθεροποίηση της περιοχής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και άλλοι διεθνείς προστάτες έχουν αναλάβει να συντονίσουν το διάλογο μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ανοίγοντας το δρόμο για πρόωρες εκλογές που υποτίθεται να λύσουν το ζήτημα. Η Βουλγαρία συγκεντρώνει στρατεύματα στα σύνορα, η Σερβία κατεβάζει προς το νότο επίλεκτες δυνάμεις αστυνομίας και στρατού.
 
Δίπλα σε όλα αυτά, στις 9 Μάη, ξέσπασε μια σύγκρουση στο Κουμάνοβο, 40 χιλιόμετρα από τα Σκόπια, ανάμεσα σε δυνάμεις ασφαλείας και ένοπλους Αλβανούς, με απολογισμό 18 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Οι μνήμες του πολέμου του 2001 είναι πικρές και ο κόσμος δεν θέλει να ξαναδεί ούτε το αίμα ούτε το δηλητηρίασμα των σχέσεων ανάμεσα σε Αλβανούς και Μακεδόνες.
 
Οι θεωρίες συνωμοσίας δίνουν και παίρνουν. Από τη μια μεριά σενάρια ότι οι ένοπλοι Αλβανοί ήταν πιόνια του ίδιου του Γκρούεφσκι για να αποπροσανατολίσει από τα σκάνδαλα. Από την άλλη σενάρια ότι η Δύση θέλει να επιταχύνει την πτώση του Γκρούεφσκι γιατί ο ίδιος έχει αρχίσει να στρέφεται προς τη Ρωσία. Αν δεν ήταν επικίνδυνα όλα αυτά, θα επισημαίναμε πόσο αστείο είναι ότι οι σοβινιστικές φωνές στην Ελλάδα που μέχρι πρόσφατα έβλεπαν τον Γκρούεφσκι ως φερέφωνο των Αμερικάνων τώρα βλέπουν αμερικάνικο δάκτυλο πίσω από την κρίση του.
 
Αυτό που συμβαίνει όντως είναι αυτό που πολλές φορές κάνουν οι άρχουσες τάξεις στα Βαλκάνια, παίζουν το χαρτί του εθνικισμού για να σώσουν το τομάρι τους. Για τον Γκρούεφσκι είναι ευκολότερο να παρουσιάσει την αποσταθεροποίηση της κυβέρνησής του ως αλβανικό σχέδιο. Στην πραγματικότητα, οι διαδηλώσεις που έχουν ξεσπάσει από τη στιγμή πο βγήκαν στη φόρα τα σκάνδαλα δεν είναι διαδηλώσεις εθνοτικές, συμμετέχουν από κοινού Αλβανοί και Μακεδόνες. Εξάλλου η ίδια η κυβέρνηση και τα σκάνδαλα της είναι μεικτά. Ο Γκρούεσφκι συγκυβερνά με το κόμμα του Αλί Αχμέτι ο οποίος το 2001 ήταν ηγέτης του αλβανικού αντάρτικου στρατού.
 
Ακριβώς γι’αυτούς τους λόγους, το χαρτί του εθνικισμού είναι πολύ πιο δύσκολο να παιχτεί και μπορεί να γυρίσει εναντίον των πολεμοκάπηλων. Στο Κουμάνοβο ο κόσμος βγήκε στο δρόμο μετά τις συγκρούσεις, Αλβανοί και Μακεδόνες μαζί, δηλώνοντας ότι δεν θα αφήσουν καμιά προβοκάτσια να τους διχάσει. Αλβανοί και Μακεδόνες ζουν σε μια χώρα με 30% ανεργία η οποία υποτίθεται βιώνει οικονομική άνθηση. Από το 2001 και ύστερα βλέπουν την ίδια ελίτ να κυβερνάει σχεδόν αδιάκοπα με βασικό επιχείρημα ότι έσωσε τη χώρα από την καταστροφή. Ο Γκρούεφσκι έγινε Υπουργός Οικονομικών στα 29 του, πρωθυπουργός στα 36 του και κλείνει σχεδόν 9 χρόνια στην εξουσία. Οι ίδιοι άνθρωποι τώρα ξανασπείρουν το μίσος, για να παρουσιαστούν ως εγγυητές της σταθερότητας.
 
Η συμφωνία της Οχρίδας με την οποία τερματίστηκε η σύγκρουση του 2001 έκανε ό,τι έκαναν κατά καιρούς όλες οι αντίστοιχες συμφωνίες στα Βαλκάνια. “Τακτοποίησε” το ζήτημα μιας καταπιεσμένη μειονότητας (οι Αλβανοί είναι πάνω από το ¼25% του πληθυσμού της Δημοκρατίας της Μακεδονίας) μεταφέροντας τις εντάσεις προσωρινά από τα χαρακώματα στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Τα κόμματα που “εκπροσωπούν” τους Αλβανούς και τος Μακεδόνες λειτουργούν ως πάτρονες και μοιράζονται την πίτα της εξουσίας ανάλογα με το κουμάντο που μπορούν να επιβάλουν πάνω στους λαούς τους.
 
Τα σκάνδαλα είναι φυσική συνέχεια αυτού του βρόμικου παιχνιδιού.
 
Ο ρόλος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής ήταν πάντα αρνητικός στη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η Ελλάδα ως ισχυρός παίχτης στην περιοχή κρατούσε σε μεγάλο βαθμό τη στρόφιγγα των επενδύσεων στη Μακεδονία, αλλά και τα κλειδιά για την ένταξη της χώρας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ο εκβιασμός του ονόματος της Μακεδονίας ήταν και είναι ο πολιορκητικός κριός, ενώ ακόμη και σήμερα 20% της τραπεζικής δραστηριότητας στη Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει να κάνει με ελληνικές τράπεζες. Ο Κοτζιάς σήμερα ως Υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να παίζει παρόμοιο παιχνίδι. Ο περιβόητος “σταθεροποιητικός” ρόλος που μπορεί να προσφέρει η Ελλάδα στα πλαίσια της διαπραγμάτευσης με την Τρόικα είναι ρόλος ενάντια στα συμφέροντα των απλών ανθρώπων, Αλβανών και Μακεδόνων στη γειτονική χώρα. Ο καθηγητής του Παντείου, Συρίγος, εκφράζει την πολεμοκάπηλη αυτή γραμμή με τα πιο καθαρά λόγια, γράφοντας στην Καθημερινή: “Η πρόκληση είναι να εμφανίσουμε την άποψή μας ως την πλέον συμφέρουσα για τα δυτικά συμφέροντα. Επιπλέον, χρειάζεται να δείξουμε ότι είμαστε ο κύριος παράγοντας πολιτικής σταθερότητας στην περιοχή και ότι έχουμε τη δυνατότητα να ασκούμε επιρροή πέραν των συνόρων μας. Αυτό σημαίνει σε απλά ελληνικά ότι πρέπει να παρακολουθούμε τις εξελίξεις και να θεωρούμε αυτονόητο ότι σε τυχόν στρατιωτική ή αστυνομική επιχείρηση για τη διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή, κυρίαρχη θέση πρέπει να έχουν οι ελληνικές δυνάμεις.”
 
Τη σταθερότητα και την ειρήνη δεν θα τη φέρουν ούτε νέες επεμβάσεις, ούτε νέες βάσεις όπως ονειρεύεται ο Καμμένος. Τη λύση την κρατάνε στα χέρια τους οι εργάτες της Μακεδονίας, και ο αγώνας τους ενάντια στην κυβέρνηση Γκρούεφσκι μπορεί να γίνει ένα ακόμη βήμα για τη συγκρότηση της ενότητας ανάμεσα στις εθνότητες.