Πολιτική
Μνημόνιο νούμερο 3, μνημόνιο στον κύβο
Η εκδίκηση των εκβιαστών
Ένα και μοναδικό στόχο έχει η συμφωνία που επέβαλε τα ξημερώματα της Δευτέρας το Eurogroup στην ελληνική κυβέρνηση: να τιμωρήσει τον ελληνικό λαό για το “θράσος” του να ψηφίσει την αριστερά στις εκλογές του Γενάρη. Και το ακόμα μεγαλύτερο θράσος του να πει μαζικά “όχι” στο δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής. Το νέο μνημόνιο που έρχεται είναι μια σαφής προειδοποίηση προς τους εργάτες και τους φτωχούς σε κάθε γωνιά της Ευρώπης: οι αντιρρήσεις δεν γίνονται δεκτές, οι ανταρσίες θα καταστέλλονται, οι στασιαστές θα τιμωρούνται παραδειγματικά.
Το επίσημο ανακοινωθέν του Eurogroup δεν προσπαθεί ούτε καν να κρατήσει τα προσχήματα: στο κείμενο οι λέξεις “ανάκαμψη”, “έξοδος από την κρίση”, “απασχόληση” λάμπουν δια της απουσίας τους. Σε ένα κείμενο επτά σελίδων υπάρχει μια και μοναδική παράγραφος που μιλάει για “δημιουργία θέσεων εργασίας” και “ανάπτυξη” - η τελευταία.
Αντίθετα το κείμενο φροντίζει να ξεκαθαρίσει με τον πιο σαφή τρόπο ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κανενός είδους κούρεμα του δημόσιου χρέους. “Η σύνοδος της Ευρωζώνης τονίζει ότι ονομαστικά κουρέματα χρέους δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν... Οι ελληνικές αρχές επαναλαμβάνουν την κατηγορηματική τους δέσμευση να τιμήσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές τους πλήρως και εγκαίρως....”.
Εξευτελισμός
Οι “θεσμοί” αντιμετώπισαν από την πρώτη κιόλας μέρα ανάληψης των καθηκόντων της, την κυβέρνηση του Τσίπρα με ανοιχτή εχθρότητα: ο στόχος τους ήταν από την αρχή είτε να την εξαναγκάσουν σε μια εξευτελιστική υπαναχώρηση είτε να την ανατρέψουν. Η συμφωνία της Δευτέρας δεν αφήνει στο ΣΥΡΙΖΑ ούτε ένα φύλλο συκής για να κρυφτεί. Πρόκειται για μια εξευτελιστική υποχώρηση.
"Η ελληνική κυβέρνηση”, διαβάζουμε στο ανακοινωθέν, “θα επανεξετάσει, με σκοπό την τροποποίηση, τις νομοθεσίες που εισήχθησαν σε αντίθεση με την συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου, αντιστρέφοντας προηγούμενες δεσμεύσεις ή αναγνωρίζοντας ξεκάθαρα ισοδύναμα για τα κεκτημένα δικαιώματα που δημιουργήθηκαν μετέπειτα”. Η κυβέρνηση δεν πρέπει μόνο να αλλάξει ρότα αλλά και να σβήσει κάθε ίχνος του πεντάμηνου που μας πέρασε από τον χάρτη.
Όπως γράφει η Καθημερινή, “στην πρόταση που παραδόθηκε ... αναφέρεται ρητώς ότι θα πρέπει να αρθούν όλες οι μονομερείς ενέργειες στις οποίες έχει προβεί η ελληνική κυβέρνηση. Στο πεδίο του Δημοσίου, η θέση αυτή συνεπάγεται την ανάκληση περίπου 9.000 επαναπροσλήψεων δημοσίων υπαλλήλων (συμπεριλαμβανομένων και αυτών από την επαναλειτουργία της ΕΡΤ), οι οποίες συγκαταλέγονταν στις βασικές εξαγγελίες της κυβέρνησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εν λόγω επαναπροσλήψεις (εκτός αυτών που αφορούν την επαναλειτουργία της ΕΡΤ) κοστολογούνται περί τα 23 εκατομμύρια ευρώ ετησίως...”
Τα μέτρα που φέρνει το νέο μνημόνιο δεν είναι απλά και μόνο σκληρά: είναι μέτρα που όλοι ξέρουν ότι είναι αδύνατο να υλοποιηθούν. Αυτό το παραδέχτηκε ανοιχτά ακόμα και ο Μπάμπης Παπαδημητρίου, ο ακραία νεοφιλελεύθερος και μνημονιακός συνεργάτης του Σκάι και της Καθημερινής.“Κανένα κράτος”, έγραφε το πρωί της Δευτέρας, “δεν έχει επιτύχει όλα όσα ζητούνται από την Ελλάδα. Εκτίθενται οι ηγέτες των 17 κρατών της Ζώνης, ζητώντας από την Αθήνα να πράξει εδώ και τώρα όσα οι ίδιοι κάνουν στα κρυφά, με πάμπολλες δόσεις, ατελείωτες φανερές και αφανείς συγκρούσεις και σε βάθος χρόνου”.
Αλλά αυτό δεν απασχολεί καθόλου ούτε την Μέρκελ, ούτε το Σόιμπλε, ούτε τη Λαγκάρντ. Η “επιτυχία” του προγράμματος δεν μετριέται με βάση τα οικονομικά αποτελέσματα που θα φέρει. Μετριέται με τον πόνο που θα προκαλέσει. Αυτός είναι ο στόχος, άλλωστε, κάθε “παραδειγματικής τιμωρίας”.
Προϋποθέσεις
Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε κατ’΄αρχήν με τη συμφωνία της Δευτέρας να ολοκληρώσει όλες τις “μεταρρυθμίσεις” που άφησαν, κάτω από την πίεση του κινήματος, στη μέση οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις -και μάλιστα σε λίγες μέρες. Όπως ορίζει ρητά το κείμενο του Eurogroup η ελληνική Βουλή θα πρέπει μέχρι τις 15 Ιούλη να έχει νομοθετήσει:
• Την αύξηση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης και στα νησιά
• Τις “μεταρρυθμίσεις” του συνταξιοδοτικού συστήματος (αύξηση ορίων ηλικίας και εισφορών, κατάργηση του ΕΚΑΣ κλπ)
• Τη μεταφορά, ουσιαστικά, της αρμοδιότητας της σύνταξης και υλοποίησης του προϋπολογισμού από το υπουργείο Οικονομικών σε ένα ανεξάρτητο, μη εκλεγόμενο τεχνοκρατικό “Δημοσιονομικό Συμβούλιο”
• Την ανεξαρτησία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής
Οι δανειστές έδωσαν στην κυβέρνηση ένα περιθώριο μερικών ημερών (μέχρι τις 22 Ιούλη) για την “υιοθέτηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας” που, όπως γράφει η ανακοίνωση, “είναι μια πολύ σημαντική αναθεώρηση των διαδικασιών και ρυθμίσεων για το σύστημα αστικής δικαιοσύνης και μπορεί να επιταχύνει σημαντικά τη δικαστική διαδικασία και τη μείωση του κόστους”. Στην ουσία οι “εταίροι” μας ζητάνε από τον Τσίπρα να ψηφίσει ένα νομοσχέδιο που είχε ετοιμάσει η κυβέρνηση του Σαμαρά αλλά δεν τόλμησε ποτέ να φέρει στη Βουλή από τη θύελλα των αντιδράσεων που είχε ξεσηκώσει. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των τραπεζιτών, ένα νομοσχέδιο που ανοίγει το δρόμο για γρήγορες και μαζικές κατασχέσεις κατοικιών αφού στα δικαστήρια δίνει προτεραιότητα στις τράπεζες σε βάρος των δανειοληπτών. Το Δεκέμβρη οι δικηγόροι αποφάσισαν, με ποσοστό 93%, να κατέβουν σε αποχή διαρκείας αν η κυβέρνηση τολμούσε να το κατεβάσει.
Τρίτο μνημόνιο; Κάνετε λάθος. Όλα αυτά τα μέτρα δεν είναι παρά οι προϋποθέσεις που θέτουν οι “θεσμοί” για να μπουν στον κόπο
να ανοίξουν τις διαπραγματεύσεις για το τρίτο μνημόνιο. Όπως προκλητικά γράφει η ανακοίνωση,
“Αμέσως, και μόνο μετά τη νομική υλοποίηση των πρώτων τεσσάρων προαναφερθέντων μέτρων και την έγκριση όλων των δεσμεύσεων που περιλαμβάνονται σε αυτό το έγγραφο από την ελληνική Βουλή, και μετά την επαλήθευση από τους Θεσμούς και το Eurogroup, θα μπορέσει να ληφθεί μια απόφαση που θα αναθέτει στους Θεσμούς να διαπραγματευτούν ένα Μνημόνιο Συνεργασίας”.
Χρέος
Η κυβέρνηση εκβιάστηκε, κάτω από την απειλή της χρεοκοπίας, της κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος και της αποπομπής από την Ευρωζώνη να βάλει την υπογραφή της κάτω από αυτό το επαίσχυντο κείμενο. Οι συνέπειές του, όμως, για την ελληνική οικονομία θα είναι δραματικές. Και θα κρατήσουν χρόνια -δεκαετίες ίσως.
Οι “θεσμοί” υπολόγισαν ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί ένα νέο δάνειο ύψους 82-86 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα στα επόμενα τρία χρόνια για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και να αποφύγει τη χρεοκοπία. Αυτό που ξέχασαν να πουν είναι ότι αυτά τα δισεκατομμύρια θα τα επιστρέψει αμέσως μόλις τα πάρει η Ελλάδα στους “θεσμούς” -που δεν είναι άλλοι από τους ίδιους μας τους δανειστές. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Με βάση τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών (τελευταίο δελτίο χρέους Μάρτης 2015), το ελληνικό δημόσιο πρέπει να εξοφλήσει μέσα στην περίοδο 2015-2018 χρέη συνολικής αξίας 79 δισεκατομμυρίων. Πρόκειται για ένα τεράστιο ποσό που ισοδυναμεί με το 40% περίπου του ΑΕΠ της Ελλάδας ή το 25% περίπου του συνολικού δημόσιου χρέους. Καμιά χώρα στον κόσμο δεν είναι σε θέση να εξοφλήσει ένα τέτοιο χρέος. Στην πραγματικότητα κανένα κράτος (ούτε καν η Γερμανία) δεν είναι σε θέση να ξεπληρώνει ούτε ένα πολύ μικρό ποσοστό των παλαιότερων δανείων της. Η πάγια τακτική όλων των κυβερνήσεων του κόσμου είναι να ανακυκλώνουν τα χρέη τους -πχ να εκδίδουν νέα ομόλογα και με τα χρήματα που συγκεντρώνουν από την πώλησή τους να εξοφλούν τα παλιά που ωριμάζουν. Η Γερμανία, για παράδειγμα, δανείζεται περίπου 160 δις κάθε χρόνο για να ανακυκλώνει το δημόσιο χρέος της. Φυσικά αυτό δεν απασχολεί την Bild και τις άλλες κιτρινοφυλλάδες, που βγάζουν ξανά αυτές τις μέρες αφρούς ενάντια στους “τεμπέληδες Έλληνες”.
Η έλλειψη οποιασδήποτε αναφοράς στην “ανάπτυξη” δεν είναι τυχαία. Τα μέτρα θα οξύνουν ακόμα περισσότερο την ύφεση στην Ελλάδα. Η ανεργία και η φτώχεια θα πάρουν ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Τα χρέη θα γίνουν ακόμα πιο δυσβάσταχτα και η εξάρτηση της Ελλάδας από αυτή τη “βοήθεια” των “εταίρων μας” θα μονιμοποιηθεί.
Υπάρχει διέξοδος;
Ο Τσίπρας εκβιάστηκε να υπογράψει τη συμφωνία και να αποδεχτεί ένα ακόμα μνημόνιο -για αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία. Το ερώτημα είναι, υπήρχε άλλος δρόμος; Ήταν η μάχη άνιση; Ήταν ο συμβιβασμός μονόδρομος; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι. Η κυβέρνηση οδηγήθηκε στην ήττα και τη συνθηκολόγηση γιατί είχε αποκλείσει από την αρχή τη ρήξη. Ναι, αν αποκλείσει κανείς τη σύγκρουση, την ανταρσία, τότε δε μένει τίποτα άλλο πέρα από τον εξευτελιστικό συμβιβασμό.
Ο ελληνικός λαός θα υπέφερε, λένε οι απολογητές της συμφωνίας, πολύ άγρια από μια ρήξη. Οι ίδιοι οι θεσμοί καλλιεργούσαν όλες τις προηγούμενες μέρες αυτή την κινδυνολογία με τις αναφορές στην “επερχόμενη ανθρωπιστική κρίση” στην Ελλάδα.
Σίγουρα η σύγκρουση δεν είναι εύκολη υπόθεση. Καμιά μάχη δεν είναι περίπατος – οι απεργοί το ξέρουν πολύ καλά αυτό. Αλλά ο φόβος των “αντιποίνων” του αφεντικού δεν τρομάζει τους απεργούς. Τους απεργοσπάστες τρομάζει.
Ο Τσίπρας δεν μας έσωσε με τη συμφωνία από τα χειρότερα. Απλά πέρασε στο στρατόπεδο των απεργοσπαστών.