Διεθνή
Απω Ανατολή - Ειρηνικός Ωκεανός: Επιστροφή των στρατιωτικών ανταγωνισμών
Μπορεί η λέξη “θερμό μέτωπο” να μας φέρνει στο μυαλό περισσότερο τη Μέση Ανατολή. Όμως στην πραγματικότητα, ο Ειρηνικός Ωκεανός είναι το σημείο του πλανήτη όπου συσσωρεύονται τα τελευταία χρόνια οι μεγαλύτεροι στρατιωτικοί και γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί. 70 χρόνια μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, οι κινήσεις της κυβέρνησης Άμπε στην Ιαπωνία, μέσα στο καλοκαίρι, είναι υπενθύμιση για την επικίνδυνη ένταση που επικρατεί στην Άπω Ανατολή.
Μετά το τέλος του πολέμου της Κορέας το 1953, ο Ειρηνικός δεν βρέθηκε υπό αμφισβήτηση. Οι ΗΠΑ, με το κατοχικό καθεστώς που έστησαν επέβαλαν πως η Ιαπωνία δεν θα μπορούσε να ξανασηκώσει στρατιωτικά κεφάλι. Το Ιαπωνικό Σύνταγμα γράφτηκε από τους Αμερικανούς και σε μια αυστηρή ανάγνωση δεν επέτρεπε καν να υπάρξει ιαπωνικός στρατός, ναυτικό ή αεροπορία. Σιγά σιγά, και πάλι με την καθοδήγηση των ΗΠΑ, η Ιαπωνία ξέφυγε λίγο από αυτά τα αυστηρά δεσμά, αλλά σε καμία περίπτωση οι ιαπωνικές ένοπλες δυνάμεις δεν μπορούσαν να έχουν δράση στο εξωτερικό, μιας και το Σύνταγμα τις δεσμεύει σε μη εμπλοκή σε πολεμικές διαμάχες.
Η κυβέρνηση Άμπε με τους νόμους που πέρασε τον Ιούλη από το Κοινοβούλιο, θέλει να βάλει τέρμα σε αυτή την παράδοση. Με προκάλυμμα την “συλλογική” άμυνα, δίνει “αμυντικό” χαρακτήρα σε οποιαδήποτε συμμετοχή του ιαπωνικού στρατού στο εξωτερικό, στο πλευρό κάποιου συμμάχου.
Η αλλαγή γίνεται με την ενθάρρυνση των ΗΠΑ. Η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων που ξεδιπλώνεται στην περιοχή, με την ανάδυση της Κίνας, οδηγεί σε αυτή την ιστορική αλλαγή και αύξηση των εντάσεων. Η σύγκρουση για τις βραχονησίδες Ντιαογιού / Σενκάκου που εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια είναι μόνο μια μικρή ένδειξη του τι συμβαίνει. Η Κίνα κάνει βήματα για να εκφράσει και σε στρατιωτικό επίπεδο την οικονομική της εκτόξευση. Δεν είναι πλέον η φτωχή και αγροτική Κίνα που βγήκε από τον Β’ Παγκόσμιο. Είναι η 2η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Μια σειρά χώρες της περιοχής βλέπουν με ενόχληση αυτή την αλλαγή.
Διαμάχη
Στη διαμάχη των νησιών Σπράτλι, στη νότια κινέζικη θάλασσα, συγκεντρώνονται όλες αυτές οι αντιμαχίες: διεκδικήσεις έχει η Κίνα, η Ταϊβάν, η Μαλαισία, οι Φιλιππίνες και το Βιετνάμ. Η Ινδία έχει επίσης ανοιχτούς λογαριασμούς με την Κίνα. Στις διαμάχες στην άλλη άκρη της χώρας εμπλέκεται η Νότια Κορέα, ενώ τα πυρηνικά που διαθέτει η Βόρεια Κορέα κάνουν την όλη ισορροπία ακόμη πιο ευαίσθητη.
Η Κίνα βρίσκεται πολύ μακριά από το να μπορεί να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ στρατιωτικά. Όμως, για πρώτη φορά η ασφάλεια του εμπορίου μεταξύ της Άπω Ανατολής και του υπόλοιπου κόσμου, ένα εμπόριο που έχει πολλαπλασιαστεί ειδικά χάρη στην Κίνα, δεν εξαρτάται μόνο από την αμερικανική ισχύ, αλλά και από την κινέζικη. Ο Ομπάμα προσπάθησε να κλείσει το μέτωπο του Ιράν με την πρόσφατη συμφωνία (χωρίς φυσικά να μπορεί να κλείσει το μέτωπο της Μέσης Ανατολής συνολικά) για να μπορέσει να επιταχύνει τη “στροφή προς τον Ειρηνικό”. Την ίδια στιγμή η Κίνα κατασκευάζει νησίδες στη θάλασσα αλλά και αεροπλανοφόρα. Ενώ ετοιμάζει για τις αρχές Σεπτέμβρη την πιο μεγάλη στρατιωτική παρέλαση για να “τιμήσει” τα 70 χρόνια της συνθηκολόγησης της Ιαπωνίας.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως ο Άμπε έχει πράσινο φως για να κάνει τη στροφή που θέλει προς τον μιλιταρισμό. Ήδη το αντιπολεμικό κίνημα βγήκε στους δρόμους με καθημερινές διαδηλώσεις τον Ιούλη. Οι αρνητικές κρίσεις για τον Άμπε ξεπέρασαν τις θετικές, ενώ το ίδιο το πολιτικό κατεστημένο δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι ο Άμπε θα καταφέρει να υλοποιήσει τη στροφή χωρίς να πέσει η κυβέρνηση. Παράλληλα, τεσσεράμισι χρόνια μετά την καταστροφή στη Φουκουσίμα, ο Άμπε θέλει να βάλει μπρος ξανά τους αντιδραστήρες, για να σηματοδοτήσει την επιστροφή στην “ομαλότητα” των “ειρηνικών” πυρηνικών.
Οι φιλοδοξίες των ΗΠΑ μπορεί να αποδειχθούν ολέθριες για τον Άμπε, ο οποίος έχει υπό την καθοδήγησή του και τη μεγαλύτερη εδώ και δεκαετίες στροφή στην οικονομική πολιτική της χώρας. Το σίγουρο είναι ότι ο ιμπεριαλισμός, με την πιο κλασική του έννοια, των ανταγωνισμών που από το πεδίο της οικονομίας μεταφέρονται στους εξοπλισμούς, μετατρέπει την Άπω Ανατολή σε ένα από τα πιο επικίνδυνα πεδία.