Διεθνή

Η αύξηση του κύματος των προσφύγων που προσπαθούν να φτάσουν στη Βόρεια Ευρώπη συνδέεται άμεσα με την απερίγραπτη επιδείνωση της κατάστασης στα μέτωπα του πολέμου. Ο αριθμός των προσφύγων είναι πραγματικά πρωτοφανής και οι εξελίξεις στη Συρία δίνουν μεγάλο κομμάτι της απάντησης στο γιατί. Συνολικά στη Συρία από το 2011 όταν ο Άσαντ εξαπέλυσε κάθε τύπου βία για να καταστείλει την επανάσταση, 11,5 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Από αυτούς, τα 7,5 εκατομμύρια έχουν γίνει πρόσφυγες μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Τα υπόλοιπα τέσσερα εκατομμύρια πέρασαν τα σύνορα.

 

Αναλογικά με τον πληθυσμό τους, οι χώρες που έχουν δεχτεί περισσότερους πρόσφυγες είναι ο γειτονικός Λίβανος και η Ιορδανία. Ο Λίβανος με πληθυσμό λιγότερο από 6 εκ. φιλοξενεί τώρα πάνω από 1,1 εκατομμύρια Σύρους. Σε απόλυτα μεγέθη η Τουρκία έχει δεχτεί τους περισσότερους πρόσφυγες, σχεδόν 3 εκατομμύρια. Ο ρυθμός της εξόδου εκτοξεύθηκε από το 2013 και έπειτα, και συνεχίζει ραγδαίος. 

Τα στοιχεία αυτά είναι ένα κομμάτι του παζλ της εκτόξευσης του αριθμού των προσφύγων παγκοσμίως. Μετά τη Συρία σε αριθμό προσφύγων ακολουθεί το Αφγανιστάν και τρίτη είναι η Σομαλία. Μέσα στο 2014 πάνω από 14 εκ. άνθρωποι έγιναν εσωτερικοί ή εξωτερικοί πρόσφυγες, η μεγαλύτερη αλλαγή ιστορικά. Ο συνολικός αριθμός στον πλανήτη είναι 60 εκ. Πριν από μια δεκαετία ήταν 38. Σε όλα αυτά τα νούμερα αξίζει να θυμόμαστε ότι ένας στους δύο πρόσφυγες είναι παιδί.

 

Τα μέσα ενημέρωσης εστιάζουν αυτές τις μέρες στην κατάληψη των αρχαιολογικών χώρων της Παλμύρας από το “Ισλαμικό Κράτος” και τις καταστροφές των αρχαίων μνημείων. Όμως, ολόκληρη η Συρία μετατρέπεται κάθε μέρα σε ερείπια. Η οικονομία έχει καταρρεύσει, η ανεργία βρίσκεται μεταξύ 60 και 90% ανάλογα με την περιοχή και ο θάνατος είναι καθημερινή απειλή. 

 

Ο κόσμος έχει να αντιμετωπίσει τους βομβαρδισμούς του καθεστώτος, τις σφαγές και τη βία των ακραίων ισλαμιστικών ομάδων που ελέγχουν περιοχές της χώρας, αλλά και βομβαρδισμούς των δυτικών δυνάμεων (της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης) που “πολεμάνε το ‘Ισλαμικό Κράτος’”. 

 

Κοντά στη Δαμασκό, χτυπήθηκε η αγορά την ώρα αιχμής, ημέρα Κυριακή που είναι η πρώτη εργάσιμη της βδομάδας στη Συρία. Οι νεκροί υπολογίζονται κοντά στους 100. Το χτύπημα ήταν διπλό, η δεύτερη δόση ήρθε την ώρα που ο κόσμος ακόμη προσπαθούσε να περιθάλψει τους τραυματίες. Τη δεύτερη βδομάδα του Αυγούστου αμερικανικός βομβαρδισμός στα βορειοδυτικά της χώρας σκότωσε οχτώ αμάχους, ανάμεσά τους παιδιά. Έτσι βαδίζει η καθημερινότητα τα τελευταία χρόνια στη Συρία. Συνολικά οι νεκροί υπολογίζονται κοντά στους 300 χιλιάδες. Άγνωστο τι συμβαίνει με δεκάδες χιλιάδες αγνοούμενους.

 

Με την άνοδο του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία από το 2014 και έπειτα, η πίεση πάνω στους αμάχους έγινε αφόρητη. Όχι μόνο λόγω των εγκλημάτων του Ισλαμικού Κράτους, με τις μαζικές απαγωγές και δολοφονίες “άπιστων” πληθυσμών. Η αποσταθεροποίηση του Ιράκ και ο πανικός των ιμπεριαλιστών μετατράπηκε σε πράσινο φως για τον Άσαντ να προχωρήσει και απο τη μεριά του σε κλιμάκωση. Για να μην δώσει ζωτικό χώρο στους αντιπάλους του, το καθεστώς προτιμά να μετατρέπει ολόκληρες περιοχές σε έρημο. 

 

 

Η πρόσφατη επίθεση στην Ντούμα -η οποία ελέγχεται από μια ισλαμιστική οργάνωση- έγινε με το πρόσχημα της προστασίας του πληθυσμού δύο μικρών πόλεων που βρίσκονται υπό την πολιορκία των ισλαμιστών. Το καθεστώς δηλαδή ισχυρίζεται ότι σκοτώνοντας αδιάκριτα σε περιοχές που δεν ελέγχει, στέλνει μήνυμα στους ένοπλους ισλαμιστές να μην προχωρήσουν σε καινούργιες σφαγές. Η άλλη πλευρά με τη σειρά της όσο περισσότερο θάνατο σκορπίζει στέλνει μήνυμα για τη δύναμή της.

 

Οι άμαχοι πληρώνουν έναν πόλεμο όλων εναντίον όλων. O “στρατός του Ισλάμ” που ελέγχει την Ντούμα βρίσκεται σε ανοιχτή σύγκρουση με το “Ισλαμικό Κράτος”, έχοντας μάλιστα προχωρήσει σε αποκεφαλισμούς μελών του. Καταλήψεις και ανακαταλήψεις περιοχών από τις διάφορες φράξιες σημαίνουν ότι κάθε φορά οι περιοχές “εκκαθαρίζονται” και χιλιάδες άνθρωποι φεύγουν πρόσφυγες. Από τις πρόσφατες συγκρούσεις στην Παλμύρα, υπολογίζεται ότι θα μετακινηθούν συνολικά 200 χιλιάδες άνθρωποι. Και τριγύρω όλα τα γεράκια της περιοχής, από τη Σαουδική Αραβία ως την Τουρκία, τις Δυτικές δυνάμεις, αλλά και το Ιράν που επεμβαίνει αυτόνομα και μέσω της Χεζμπολάχ για να στηρίξει το καθεστώς, συνεχίζουν να ρίχνουν λάδι στη φωτιά.

 

Μια μελέτη του πανεπιστημίου LSE του Λονδίνου που δημοσιεύτηκε πριν από ένα μήνα, για την οικονομική και κοινωνική κατάσταση στη Συρία, έχοντας κέντρο τρεις περιοχές, τονίζει:

 

“Οι βασικές πηγές εισοδήματος και απασχόλησης πριν από τον πόλεμο (γεωργία, δημόσιος τομέας, μικρό εμπόριο και βιομηχανία, τουρισμός) έχουν συρρικνωθεί δραματικά. Οι νέες πηγές εισοδήματος συνδέονται άμεσα με τη βία, τη διαχείριση των εσωτερικών και εξωτερικών συνόρων, την εκμετάλλευση των ντόπιων πόρων (...) Στις νέες αυτές πηγές περιλαμβάνονται οι δωροδοκίες, οι εκβιασμοί, το πλιάτσικο (...), η εμπορία ανθρώπων, ανθρωπίνων οργάνων, καυσίμων, αρχαιοτήτων και η πλαστογράφηση εγγράφων.

 

Αυτό το νέο οικονομικό προφίλ συνδέεται με την ανάδειξη μιας νέας πλούσιας τάξης ηγετών ενόπλων ομάδων και επιχειρηματιών που σχετίζονται μ’αυτούς, μια φτωχοποιημένη μεσαία τάξη που εξαρτάται από τα εμβάσματα από το εξωτερικό, και μιας τάξης πληβείων, χωρίς καμιά πηγή διαβίωσης, που υφίσταται διαρκή βία κάθε είδους.”

 

Υπάρχει κανείς που δεν καταλαβαίνει γιατί έχουν δίκιο να φεύγουν οι άνθρωποι από τη Συρία;