Διεθνή

Με μαζικές διαδηλώσεις και αντιδιαδηλώσεις εντάθηκε η πολιτική κρίση στη Βραζιλία ενώ τα ποσοστά υποστήριξης προς την πρόεδρο Ντίλμα Ρουσέφ έχουν πέσει σε μονοψήφια. Το σκάνδαλο με τις μίζες του πετρελαϊκού γίγαντα Πετρομπράς βρίσκεται φαινομενικά στο επίκεντρο της αναταραχής, όμως στην πραγματικότητα η κρίση είναι ευρύτερη.

 

Από τις αρχές τις χρονιάς έχει αρχίσει να ξεσκεπάζεται ότι μεταξύ 2003 και 2010 ένα ποσό ίσως μέχρι 2 δισεκατομμύρια δολάρια διακινήθηκε προς πολιτικά πρόσωπα από την Πετρομπράς για να διασφαλιστούν εργολαβίες. Εκείνη την περίοδο πρόεδρος της Βραζιλίας ήταν ο Λούλα, πολιτικός πατέρας της Ρουσέφ, ενώ η ίδια η Ρουσέφ ήταν μέλος της διοίκησης της Πετρομπράς. Κανένας από τους δικαστές που διερευνούν την υπόθεση δεν έχει βρει ως τώρα κάτι εναντίον της ίδιας της Ρουσέφ, όμως η Δεξιά έχει εκμεταλλευτεί την κατάσταση για να οργανώσει ένα κίνημα που έχει σαν κύρια απαίτηση την αποπομπή της Ρουσέφ από την προεδρία και την ποινική της δίωξη. “Έξω η Ντίλμα” γράφουν τα περισσότερα πλακάτ στις διαδηλώσεις που ξεκίνησαν από τον περασμένο Μάρτη.

 

Οι διαδηλώσεις της Δεξιάς είναι προφανές ότι πατάνε σε ένα συνολικότερο αίσθημα αγανάκτησης απέναντι στην κυβέρνηση. Την Κυριακή 16 Αυγούστου συγκέντρωσαν εκατοντάδες χιλιάδες σε 200 πόλεις. Το Μάρτη ισχυρίζονται ότι είχαν συγκεντρώσει εκατομμύρια. Ωστόσο το ρυθμό τον δίνει η σκληρή δεξιά. Ένα κομμάτι κατεβαίνει διεκδικώντας στρατιωτικό πραξικόπημα κατά της Ρουσέφ, νοσταλγώντας τη χούντα του ‘64-’85. Μια ματιά στις φωτογραφίες δείχνει ότι τα πλήθη είναι αμιγώς λευκά, σε μια χώρα όπου ο μισός πληθυσμός έχει πιο σκούρο δέρμα.

 

Η κυβέρνηση ξέρει ότι η πλειοψηφία της εργατικής τάξης σιχαίνεται τους οργανωτές αυτών των διαδηλώσεων, όμως τα αντι-δεξιά αντανακλαστικά δεν είναι αρκετά για να τη γλιτώσουν. Ο λόγος είναι ότι η πολιτική αναταραχή εξελίσσεται την ώρα που το θαύμα της βραζιλιάνικης οικονομίας καταρρέει. Όπως και άλλες “ανερχόμενες” χώρες, η Βραζιλία μετά την κρίση του 2008-09 έζησαν τη στιγμή της μεγάλης αυταπάτης. Φαινομενικά η κρίση όχι μόνο δεν την άγγιζε, αλλά έβγαινε δυναμωμένη. Οι ρυθμοί ανάπτυξης το 2010 ξεπέρασαν τα σκορ όλης της προηγούμενης δεκαετίας. Μέχρι το 2014 η μεγέθυνση είχε μετατραπεί σε στασιμότητα και το 2015 έχει μπει στην ύφεση, η πρόβλεψη είναι για -2%. Οι τιμές στα ράφια ανεβαίνουν βδομάδα τη βδομάδα. Είναι η πρώτη χρονιά από το 2013, όταν κέρδισε τις εκλογές το PT (το “Κόμμα των Εργατών” του Λούλα και της Ρουσέφ) που η κατανάλωση πέφτει αντί να ανέβει. Οι μισθοί το 2015 πέφτουν, η ανεργία που είχε πέσει σε ιστορικά χαμηλά κοντά στο 4%, μέσα σε ενάμιση χρόνο έχει διπλασιαστεί.

 

 

Ο βραζιλιάνικος καπιταλισμός, τις μέρες που επικρατούσε ο μύθος των ‘BRICS’, νόμιζε πως οι εξαγωγές τού είχαν δώσει το μαγικό ραβδί απέναντι στην κρίση. Όμως η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και κύρια της Κίνας σήμανε πως αυτός ο δρόμος έκλεισε. Η κυβέρνηση από τις πολιτικές “υποστήριξης” της οικονομίας πέρασε στη λιτότητα με αυξήσεις στη φορολογία των μισθών και περικοπές. 

 

Η Ρουσέφ ανέβηκε στην προεδρία το 2010 με όλα τα προγνωστικά υπέρ της. Ο Λούλα της άνοιξε το δρόμο ακριβώς πάνω στην κορύφωση του οικονομικού μπουμ. Το PT, κόμμα που αναδείχθηκε μέσα από τους αγώνες της εργατικής τάξης στη διάρκεια και μετά τη δικτατορία, είχε να καυχηθεί ότι μέσα σε 7 χρόνια στην εξουσία από τη μια είχε δώσει ώθηση στο βραζιλιάνικο καπιταλισμό και από την άλλη είχε ανεβάσει το βιωτικό επίπεδο της πλειοψηφίας. Το κίνημα που ξέσπασε το 2013 με αφορμή την αύξηση στα εισιτήρια των λεωφορείων, αλλά και οι απεργίες στο Μουντιάλ του 2014 ήταν τα πρώτα σημάδια ότι το συμβόλαιο ανάμεσα στην εργατική τάξη και το PT μπορεί να σπάσει. Στις εκλογές του Οκτώβρη του ‘14 η Ρουσέφ ξανακέρδισε την προεδρία, με 3% διαφορά απέναντι στον υποψήφιο της δεξιάς.

 

Οι οργανώσεις που πήραν την πρωτοβουλία να οργανώσουν την Πέμπτη 20 Αυγούστου κινητοποιήσεις απέναντι στις διαδηλώσεις της δεξιάς, με πρώτο το Κόμμα για το Σοσιαλισμό και την Ελευθερία (PSOL), ξεκαθάρισαν ότι δεν διαδηλώνουν υπέρ της κυβέρνησης. Κατέβηκαν με συνθήματα αφενός απέναντι στους νοσταλγούς της χούντας, αλλά και ενάντια στις επιθέσεις της Ρουσέφ απέναντι στην εργατική τάξη. Ταυτόχρονα ζητούσαν την παραίτηση του προέδρου της βουλής Εντουάρντο Κούνια.

 

Ο Κούνια, που παρότι το κόμμα του στήριξε την Ρουσέφ στις προεδρικές, εκλέχθηκε πρόεδρος της Βουλής σε συμμαχία με τη Δεξιά, είναι γνωστός συντηρητικός, περιβόητος για τους “αγώνες” του ενάντια στα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων. Αποκαλύπτεται όμως ότι ήταν από τους βασικούς εμπλεκόμενους στα σκάνδαλα της Πετρομπράς. Ξέπλυνε μίζες 5 εκατομμυρίων δολαρίων μέσα από 100 διαφορετικές εταιρείες σε Ευρώπη και Αμερική -ανάμεσά τους μια από τις αγαπημένες του “εταιρείες”, η πεντηκοστιανή εκκλησία

“Σύναξη του Θεού”. Είναι λογικό η Δεξιά να μην κάνει καμιά αναφορά σε αυτόν τον αρχιμιζαδόρο.

 

Η περίπτωση Κούνια τονίζει δύο πράγματα. Αφενός ότι η διαφθορά στη διάρκεια της οικονομικής άνθησης και της φούσκας δεν ήταν αποκλειστικό προνόμιο του PT. Αφετέρου ότι η κρίση διασπά συμμαχίες και πολιτικές φιλίες που θεωρούνταν δεδομένες.

 

Το PSOL και oι οργανωτές της 20ης Αυγούστου δεν μπόρεσαν να αποφύγουν την προσπάθεια της κυβέρνησης να εναγκαλιστεί τις κινητοποιήσεις ως “υπέρ της Ντίλμα”. Τα συνδικάτα και οι κοινωνικές οργανώσεις που συνδέονται με το PT μπήκαν στην κινητοποίηση αλλά προσπαθώντας να παραμερίσουν τα αντικυβερνητικά συνθήματα. Οργανώσεις της επαναστατικής αριστεράς και συνδικάτα ετοιμάζονται να δώσουν συνέχεια με νέες κινητοποιήσεις στις 18 Σεπτέμβρη.