Να δέχεσαι επίσκεψη από αξιωματούχο της Κίνας είναι μεγάλη υπόθεση στις μέρες μας. Η Κίνα, δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο πλέον, μέχρι στιγμής κατάφερε να αντιμετωπίσει την παγκόσμια ύφεση πολύ καλύτερα από τις ΗΠΑ ή την ΕΕ.
Όμως, από πολλές απόψεις, η πιο ενδιαφέρουσα επίσκεψη ήταν αυτή που έκανε στο Πεκίνο την περασμένη βδομάδα, ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Γκέιτς. Το ταξίδι του καθυστέρησε διότι ο Χου, τον περασμένο Ιούνη, δήλωσε πως ο Γκέιτς δεν θα ήταν καλοδεχούμενος στην Κίνα.
Εκείνο το περιστατικό είχε να κάνει με τις εντάσεις για τις πωλήσεις αμερικάνικων όπλων στην Ταϊβάν, την οποία η Κίνα θεωρεί τμήμα της επικράτειάς της. Όμως υπάρχουν βαθύτερες στρατιωτικές εντάσεις που αναπτύσσονται.
Η Κίνα, λόγω της ορμητικής οικονομικής της ανάπτυξης, έχει φτάσει να εξαρτάται ιδιαίτερα από τις θαλάσσιες οδούς μέσω των οποίων τροφοδοτείται με πρώτες ύλες και εξαρτήματα αλλά και τροφοδοτεί τον υπόλοιπο κόσμο με τις εξαγωγές της. Όμως, οι ασιατικές ακτές κυριαρχούνται από τον αμερικάνικο Ατλαντικό Στόλο από τότε που η Ιαπωνία συντρίφτηκε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Νιώθωντας όλο και περισσότερο ευάλωτη σ’αυτόν τον τομέα, η Κίνα προωθεί μια στροφή στο ναυτικό της δόγμα. Μέχρι πρόσφατα, το Ναυτικό του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού επικέντρωνε στις «κοντινές θάλασσες» γύρω από τις κινέζικες ακτές. Είναι μια περιοχή, σύμφωνα με δύο πανεπιστημιακούς του Κολέγιου Ναυτικού Πολέμου των ΗΠΑ, «που περιλαμβάνει το χώρο ανάμεσα και λίγο έξω από την ‘πρώτη αλυσίδα νησιών’, η οποία εκτείνεται από τις Κουρίλες Νήσους, περνάει από τα κύρια νησιά της Ιαπωνίας, το αρχιπέλαγος Ριουκίου, την Ταϊβάν και τις Φιλιππίνες ως το Βόρνεο».
Τώρα, όμως, λένε πως το κινέζικο ναυτικό φαίνεται πως επιδιώκει «να επεκτείνει το επιχειρησιακό του πεδίο από τις κοντινές θάλασσες στις ‘μεσαίες και τις μακρινές θάλασσες’, δηλαδή το χώρο μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης νησιωτικής αλυσίδας. Η δεύτερη αλυσίδα εκτείνεται από τη βόρεια Ιαπωνία στις Μαριάνες νήσους, το Γκουάμ, πιο νότια και ακόμη παραπέρα».
Πρόκειται για άμεση πρόκληση για τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν ένα δίκτυο στρατιωτικών βάσεων που απλώνονται ανατολικά, από τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία σε ολόκληρο τον Ατλαντικό. Εν τω μεταξύ, το κινέζικο ναυτικό αρχίζει να αποκτά τις απαραίτητες υποδομές.
Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, δημοσιοποιήθηκε ότι η Κίνα σχεδιάζει να κατασκευάσει αεροπλανοφόρα. Λίγες μέρες αργότερα, ο Ναύαρχος Ρόμπερτ Γουΐλαρντ, Αρχηγός της Αμερικανικής Διοίκησης Ατλαντικού, ανακοίνωσε πως η Κίνα αναπτύσσει στην ξηρά, αντι-ναυτικούς πυραύλους που έχουν δυνατότητα να εντοπίζουν και να στοχεύουν αεροπλανοφόρα.
Αυτό σημαίνει πως οι μεγάλες ομάδες αεροπλανοφόρων που αποτελούν βασικά εργαλεία για την παγκόσμια παράταξη της ισχύος της Ουάσινγκτον γίνονται τώρα ευάλωτες. Ήδη, πριν από μερικούς μήνες, ο Γκέιτς είχε εκφράσει την ανησυχία του: «αν οι Κινέζοι ή οποιοσδήποτε άλλος έχει στην κατοχή του αντιναυτικούς πυραύλους, είτε βαλλιστικούς είτε χαμηλής τροχιάς (Κρουζ), που μπορούν να χτυπήσουν αεροπλανοφόρο σε ακτίνα εκατοντάδων μιλίων, θα σήμαινε πως στην Ασία επιστρέφουμε έξω από τη δεύτερη νησιωτική αλυσίδα».
Λίγο πριν την επίσκεψη του Γκέιτς στο Πεκίνο, οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, επεσήμαιναν την ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή που έχουν τα γεράκια στον κινέζικο στρατό: «Ο συνταγματάρχης Λιού Μινγκφού, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο που καλεί την Κίνα να ετοιμάζεται ‘για μια μάχη με τις ΗΠΑ με σκοπό την παγκόσμια κυριαρχία στον 21ο αιώνα’. Ο συνταγματάρχης Ντάι Ξου, στρατηγικός αναλυτής στην αεροπορία, κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι προσπαθούν να υποτάξουν την Κίνα μέσω της περικύκλωσης, χτίζοντας στενότερους δεσμούς με τους γείτονές της, από τη Νότια Κορέα ως την Ινδία».
Η επιρροή αυτών των γερακιών φαίνεται να επιβαιώθηκε όταν, ενόσω ο Γκέιτς βρισκόταν στο Πεκίνο, η Κίνα δοκίμασε το καινούργιο μαχητικό αεροσκάφος της τύπου Στελθ, το J-20. Οι Τάιμς της Νέας Υόρκης έγραψαν: «Όταν ο κ. Γκέιτς ζήτησε από τον κ. Χου να συζητήσουν το θέμα αυτής της δοκιμής, ήταν φανερό στους Αμερικανούς ότι ο κινέζος ηγέτης και οι κορυφαίοι σύμβουλοί του ξαφνιάστηκαν από την ερώτηση και ήταν απροετοίμαστοι για να δώσουν κάποια απάντηση». «‘Η πολιτική ηγεσία έμοιαζε έκπληκτη για τη δοκιμή’, είπε ο κ. Γκέιτς στους δημοσιογράφους». Ο Στρατηγός Λιανγκ Γκουανγκλιέ, Υπουργός Άμυνας της Κίνας, επίσης αρνήθηκε να αποδεχθεί την αμερικάνικη πρόταση για βαθιές στρατηγικές συζητήσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως οι ΗΠΑ και η Κίνα βρίσκονται πρό των πυλών του πολέμου. Όμως, είναι ξεκάθαρο πως οι οικονομικές τριβές μεταξύ των δύο δυνάμεων σε σχέση με το εμπόριο και τα νομίσματα συνοδεύονται από αυξανόμενους ελιγμούς με στόχο τη γεωοπολιτική επιρροή. Φυσικά, αυτό ξεκινάει στην Ασία, όμως καθώς η Κίνα δυναμώνει, ο ανταγωνισμός της με τον αμερικάνο ηγεμόνα θα γίνει αισθητός παγκόσμια.