Διεθνή
Η Κίνα και ο Σόρος - Ποιος φοβάται ποιόν;

Τον “πόλεμο” στον διαβόητο μεγαλοκερδοσκόπο Τζορτζ Σόρος κήρυξαν την περασμένη εβδομάδα οι εφημερίδες της Κίνας. 
Ο Σόρος έγινε γνωστός το 1992, όταν με μια κερδοσκοπική επίθεση σε βάρος της Στερλίνας “γονάτισε” την ίδια την Τράπεζα της Αγγλίας, αναγκάζοντάς την στο τέλος να βγάλει το βρετανικό νόμισμα από τον κοινό μηχανισμό με τα άλλα ευρωπαϊκά νομίσματα (τον πρόδρομο του ευρώ) -αφού είχε δαπανήσει πρώτα σχεδόν όλα της τα συναλλαγματικά αποθέματα. Από την υποτίμηση που ακολούθησε ο Σόρος βγήκε τουλάχιστον κατά ένα δισεκατομμύριο δολάρια πλουσιότερος. Τώρα το Πεκίνο τον κατηγορεί ότι προσπαθεί να παίξει το ίδιο παιχνίδι σε βάρος του νομίσματος της Κίνας.
 
Το ρενμίμπι, το Κινεζικό νόμισμα βρίσκεται από τον περασμένο Αύγουστο σε διαρκή πτώση. Η υποτίμηση αυτή (έχει χάσει πάνω από 4% της αξίας του σε σχέση με το δολάριο) δεν είναι ηθελημένη -δεν οφείλεται σε κάποια απόπειρα του Πεκίνου να κάνει τα κινεζικά προϊόντα φτηνότερα στις διεθνείς αγορές. Η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας έχει δαπανήσει μέσα στους τελευταίους 18 μήνες πάνω από 700 δισεκατομμύρια δολάρια από τα συναλλαγματικά της αποθέματα σε “παρεμβάσεις” στις χρηματαγορές (για να αγοράζει ρενμίμπι δηλαδή) και να φρενάρει την υποτίμηση. Αλλά είναι τουλάχιστον γελοίο να θεωρεί τους κερδοσκόπους υπεύθυνους για αυτή την κατρακύλα. Πρώτα απ’΄όλα γιατί η ίδια τους άνοιξε την πόρτα με την απελευθέρωση των αγορών.
 
Η σταδιακή υποτίμηση του κινεζικού νομίσματος οφείλεται στην κρίση που έχει αρχίσει να χτυπάει πια για τα καλά την κινεζική οικονομία. Το χρηματιστήριο της Σανγκάης έχει ζήσει δυο κραχ μέσα στους τελευταίους έξι μήνες -ένα τον Ιούλη και ένα δεύτερο τα Χριστούγεννα. Οι ρυθμοί ανάπτυξης έχουν πέσει και συνεχίζουν τα πέφτουν.
 
Αυτό που προκάλεσε την οργή του Πεκίνου ήταν οι δηλώσεις του Σόρος από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός της Ελβετίας για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Ο Σόρος υποστήριξε ότι η κινεζική οικονομία οδεύει προς μια “ανώμαλη προσγείωση”. Το 6.5% που δίνει σαν ρυθμό ανάπτυξης το Πεκίνο, είπε, είναι πλασματικό: στην πραγματικότητα η κινεζική οικονομία αναπτύσσεται με ρυθμούς κοντά στο 3.5% -ένα νούμερο που ισοδυναμεί με χοντρή κρίση για μια χώρα εθισμένη σε διψήφια ποσοστά ανάπτυξης. Και πρόβλεψε ότι οι αδυναμίες αυτές θα επηρεάσουν άμεσα πολύ περισσότερο τις χώρες που είναι εξαρτημένες από αυτήν -πχ τις χώρες που εξάγουν πρώτες ύλες- παρά την ίδια την Κίνα, που έχει αποθέματα ικανά να την προστατεύσουν για κάποια χρόνια ακόμα. 
 
“Κήρυξη πολέμου”
Την περασμένη εβδομάδα ο Σόρος αποκάλυψε στην τηλεόραση του πρακτορείου Bloomberg ότι έχει “στοιχηματίσει” ενάντια σε κάποια ασιατικά νομίσματα και χώρες που είναι εξαρτημένες από τις πρώτες ύλες. Αυτές οι δηλώσεις προκάλεσαν την οργή των εφημερίδων της Κίνας, που έτρεξαν να μιλήσουν για “κήρυξη πολέμου”. 
 
“Ο πόλεμος του Σόρος ενάντια στο ρενμίμπι και το δολάριο του Χονγκ Κονγκ δεν έχει καμιά πιθανότητα να πετύχει -για αυτό δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία”, έγραφε στο πρωτοσέλιδο άρθρο της η “Ημερησία του Λαού” (μια εφημερίδα που ελέγχεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας). Ο τίτλος του άρθρου: “Κήρυξη πολέμου στο νόμισμα της Κίνας; Ας γελάσουμε”.
 
Στην πραγματικότητα, για τον κόσμο των επενδυτών, των επιχειρήσεων, των τραπεζιτών και των κάθε λογής κερδοσκόπων οι εξελίξεις στην Κίνα μόνο για γέλια δεν προσφέρονται. Η Κίνα χτυπήθηκε όπως και οι άλλες οικονομίες του πλανήτη σκληρά από την κρίση του 2007-8. Οι κινεζικές αρχές, όμως, έτρεξαν αμέσως να καλύψουν το κενό που άφηνε στην παραγωγή η πτώση των εξαγωγών με ένα φιλόδοξο πρόγραμμα επενδύσεων -που θα έβρισκε θεωρητικά τη χώρα σε πολύ καλύτερη κατάσταση από τους διεθνείς ανταγωνιστές της μετά από τέσσερα-πέντε χρόνια που θα κρατούσε η ύφεση. Η δυνατότητα ήταν υπαρκτή και χειροπιαστή: τα θησαυροφυλάκια των τραπεζών ήταν γεμάτα από τα κέρδη των προηγούμενων χρόνων. 
 
Η ύφεση, όμως, δεν κράτησε τέσσερα-πέντε χρόνια: βρισκόμαστε ήδη στον όγδοο -και δεν υπάρχει ακόμα κανένα σημάδι ανάκαμψης στον ορίζοντα. Στο μεταξύ οι πόλεις της Κίνας έχουν γεμίσει από διαμερίσματα που παραμένουν άδεια, οι βιομηχανικές περιοχές είναι γεμάτες από εργοστάσια που περιμένουν έναν πακτωλό παραγγελιών που ακυρώνονται, ενώ μεγάλα έργα υποδομών παραμένουν σκοτεινά και κλειδωμένα. Τώρα ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι αναγνωρίζουν ότι το “θαύμα” που έχτισαν τα προηγούμενα χρόνια δεν είναι παρά μια φούσκα: μια φούσκα που έχει γεμίσει τα βιβλία των τραπεζών με ένα βουνό από “κόκκινα δάνεια” που δεν πρόκειται ποτέ να ξεπληρωθούν.
 
Η επίθεση στον Σόρος δεν έχει στην πραγματικότητα στο στόχαστρο τον ίδιο τον (86χρονο σήμερα) κερδοσκόπο: έχει στο στόχαστρο τα εκατομμύρια των ανώνυμων Κινέζων που τρέχουν αυτές τις μέρες να αλλάξουν στη μαύρη αγορά τις οικονομίες τους με δολάρια. Έχει στο στόχαστρο τους εργάτες που διαδηλώνουν και απεργούν ενάντια στις άθλιες συνθήκες δουλειάς, τα εξοντωτικά ωράρια, τους πενιχρούς μισθούς. Έχει στο στόχαστρο τους “επαρχιώτες”, τους εσωτερικούς μετανάστες που διαμαρτύρονται ενάντια στο ρατσιστικό σύστημα των εσωτερικών διαβατηρίων που τους μετατρέπει σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Είναι κομμάτι του πολέμου των πλούσιων ενάντια στους φτωχούς, της προσπάθειας να φορτωθούν τα βάρη της κρίσης που έρχεται για μια ακόμα φορά στους εργάτες.