Το τρελοκομείο της κρίσης - Ευρωπαϊκή “λύση” χειρότερη από το πρόβλημα

Οι εφημερίδες είναι γεμάτες αυτές τις μέρες με άρθρα και αναλύσεις για την "αναδιάρθρωση μέσω επαναγοράς τίτλων στη δευτερογενή αγορά", την ενίσχυση του "Ευρωπϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας", την "μείωση των επιτοκίων της Τρόικα" για την Ελλάδα και πολλά άλλα  -όλα με νούμερα, πίνακες, δηλώσεις επισήμων και διαγράμματα.

Το μήνυμα είναι απλό και καθαρό: η οριστική λύση βρίσκεται προ των πυλών. Το έχει δηλώσει άλλωστε και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών: "αναμένουμε", έλεγε πριν από δυο βδομάδες μιλώντας στο αμερικανικό κανάλι CBS, "μια μείζονα απόφαση το επόμενο δίμηνο, η οποία θα ξεκαθαρίσει μία και διά παντός το ζήτημα της διατηρησιμότητας του χρέους στην Ευρωζώνη".

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης βρίσκονται πραγματικά σε πυρετώδεις διαπραγματεύσεις για να βρούνε κάποια λύση. Ακόμα και αν καταφέρουν, όμως, να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και να καταλήξουν σε κάποια κοινά αποδεκτή πρόταση, η "λύση" τους ούτε "οριστική και μεγάλη" θα είναι, ούτε το "ζήτημα της διατηρησιμότητας του χρέους" πρόκειται να λύσει. Το τελευταίο πράγμα που ενδιαφέρει τους ηγέτες της Ευρώπης -από την Μέρκελ και τον Σαρκοζί μέχρι τον Σόκρατες (τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας) και τον Παπανδρέου- είναι να απαλλάξουν τους λαούς τους από το βάρος του δημόσιου χρέους. Τις τράπεζες θέλουν (για μια ακόμα φορά) να σώσουν, όχι εμάς.

Χρέος

Ακόμα και με τα πιο ευφάνταστα σενάρια τα μέτρα της "μεγάλης συμφωνίας" θα καταφέρουν -μέσα από την επαναγορά των ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά- να απαλλάξουν την Ελλάδα, την Ιρλανδία και τις άλλες υπερχρεωμένες χώρες το πολύ πολύ από το 10-15% του δημόσιου χρέους τους.

Με βάση τα επίσημα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα πριν από ένα περίπου μήνα η Κομισιόν το ελληνικό χρέος αναμένεται να φτάσει στο 150.2% του ΑΕΠ στο τέλος του 2011. Ενα "κούρεμα" ακόμα και κατά 15% θα το αφήσει λίγο ψηλότερα από το 126.8% -στο ύψος του το 2009 που μας έσπρωξε πέρσι στο Μνημόνιο.

Οι εφημερίδες και τα κανάλια αναλώνονται στις συζητήσεις για το ψαλίδισμα του χρέους, αλλά αυτό που απασχολεί πραγματικά τους ηγέτες της Ευρώπης είναι ένα άλλο ψαλίδισμα: το ακόμα μεγαλύτερο ψαλίδισμα των μισθών, των συντάξεων και των κοινωνικών παροχών όχι μόνο στις αποτυχημένες και υπερχρεωμένες χώρες του "νότου", αλλά και στις ίδιες τις μεγάλες, πετυχημενες και πλούσιες χώρες σαν τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Η Μέρκελ πιέζει έτσι ώστε, κομμάτι της "μεγάλης συμφωνίας" να είναι και ο μηδενισμός των ελλειμμάτων -που θα πρέπει, κατά το Γερμανικό πρότυπο, να είναι και συνταγματικά επιβεβλημένος. Με απλά λόγια καμιά κυβέρνηση και κανένα κοινοβούλιο δεν θα μπορεί να αποφασίσει να αυξήσει τα κονδύλια για την υγεία ή την παιδεία -ακόμα και αν έχει την υποστήριξη (ή την πίεση) της συντριπτικής πλειοψηφίας- αφού τα δικαστήρια θα μπορούν αμέσως να ακυρώνουν αυτές τις αποφάσεις σαν "αντισυνταγματικές".

Και η Μέρκελ δεν είναι μόνη της. Κάθε άλλο: στο Νταβός ο Τρισέ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατηγόρησε τις κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας της εποχής του 2004-2005 γιατί "αποπειράθηκαν να τινάξουν στον αέρα το Σύμφωνο Σταθερότητας της Ευρωζώνης" που απαγορεύει ελλείμματα πάνω από το 3% του ΑΕΠ. Ανάμεσα στις ιδέες που συζητιούνται είναι και η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού "υπερυπουργείου" οικονομικών που θα εποπτεύει τα ελλείμματα από τις Βρυξέλες, μακριά από τους διαδηλωτές στην Πλατεία Συντάγματος ή την Πύλη του Βραδεμβούργου.

Τα δημόσια χρέη του "νότου" έχουν μετατραπεί σε θηλιά για την Ευρωζώνη και ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση. Παρόλα αυτά, όμως, το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι το χρέος: το χρέος είναι το σύμπτωμα και όχι η αιτία της σημερινής κρίσης. Ούτε είναι η κρίση "ευρωπαϊκή". Το σύστημα ολόκληρο είναι βαθιά άρρωστο. Ο Παπανδρέου, η Μέρκελ, ο Σαρκοζί και οι φίλοι τους ελπίζουν ότι θα τα καταφέρουν να ξεφύγουν από την κρίση αυτή, βυθίζοντας την εργατική τάξη στη φτώχεια και την εξαθλίωση -με μια "επανάσταση" σαν αυτή που επέβαλλε η Θάτσερ τη δεκαετία του 1980 αλλά ακόμα πιο ξετσίπωτη και άγρια.