Γράμματα και σχόλια

Πέθανε στις 24 Μάρτη ένας από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών, από τους καλύτερους που έχουν εμφανιστεί μέχρι σήμερα στη Ευρώπη, και σίγουρα κάποιος που άλλαξε το ποδόσφαιρο από πολλές απόψεις. Ο Ολλανδός Γιόχαν Κρόιφ έχασε τη μάχη με τον καρκίνο στα 68 του χρόνια στην πόλη που αγάπησε ο ίδιος και λατρεύτηκε από τους ντόπιους, στη Βαρκελώνη. 

Συνέδεσε το όνομα του με τον Άγιαξ και την Μπαρτσελόνα αφού υπηρέτησε και τις δύο ομάδες τόσο ως ποδοσφαιριστής όσο και ως προπονητής, όπως και με την περίφημη Εθνική Ολλανδίας της δεκαετίας του ‘70. 

 

Ο Κρόιφ γεννήθηκε το 1947 δίπλα στο γήπεδο του Άγιαξ. Δέκα χρόνια μετά γράφτηκε στις περίφημες ακαδημίες της ολλανδικής ομάδας και το 1959 η μητέρα του προσλήφθηκε ως καθαρίστρια των αποδυτηρίων αφού ο πατέρας του πέθανε από καρδιά. Ξεκίνησε να παίζει στην ανδρική ομάδα το 1964, ενώ την επόμενη χρονιά προπονητής ανέλαβε ο Ρίνους Μίχελς. 

 

Ο ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης σε κείμενο του στην Αυγή το 1984 έγραψε: «Ό,τι υπήρξε πριν από τον Άγιαξ -το συνειδητοποιήσαμε ξαφνικά- υπήρξε η προϊστορία του ποδοσφαίρου. Μετά τον Άγιαξ φάνηκε πως υποχρεωτικά πια άνοιγε η ιστορία».

 

Και αλήθεια έτσι ήταν. Το «Ολοκληρωτικό Ποδόσφαιρο» του Άγιαξ ήταν πραγματικά επαναστατικό. Ήρθε να αντικαταστήσει το «κατενάτσιο», το ποδόσφαιρο που στηριζόταν στην άμυνα και το κυνήγι του αποτελέσματος με κάθε τρόπο, ακόμα και κακοποιώντας το παιχνίδι. 

 

Οι παίκτες του Άγιαξ και μετέπειτα της Εθνικής Ολλανδίας (ειδικά στο Μουντιάλ του 1974) επιτίθονταν και αμύνονταν όλοι μαζί, άλλαζαν θέσεις μέσα στο γήπεδο και αξιοποιούσαν τις διαστάσεις του γηπέδου. Όταν επιτίθονταν ανοίγονταν στο γήπεδο για «μεγαλώσουν» την έκτασή του κι όταν αμύνονταν πίεζαν ασφυκτικά την αντίπαλη ομάδα για να μειώσουν το χώρο που είχε στη διάθεσή της για να επιτεθεί. 

 

Ο Κρόιφ μέσα σε αυτό το σύστημα ήταν ένας «Πυθαγόρας με ποδοσφαιρικά παπούτσια», όπως τον χαρακτήρισε ο Άγγλος δημοσιογράφος Ντέιβιντ Μίλερ. 

 

Το 1973 ο Κρόιφ έφυγε για την Μπαρτσελόνα, σπάζοντας το ρεκόρ μεταγραφής για εκείνη την εποχή. Από την πρώτη του χρονιά λατρεύτηκε από τους οπαδούς της αφού οδήγησε την ομάδα στην κατάκτηση του πρωταθλήματος μετά από 13 ολόκληρα χρόνια που έβλεπε την πλάτη της Ρεάλ Μαδρίτης. 

 

Ο Κρόιφ ήταν μοναδικός ποδοσφαιριστής. Είμαστε τυχεροί που μπορούμε να δούμε μέσα από το youtube στιγμιότυπα από τις μαγικές του στιγμές. Ενδεικτικά, δείτε τις εικόνες από το περίφημο «ματς της ομίχλης» του 1966 όπου ο Άγιαξ συνέτριψε τη Λίβερπουλ και ο Κρόιφ θεωρούσε ως το αγαπημένο του. Δείτε το «γκολ-φάντασμα» κατά της Ατλέτικο Μαδρίτης που του χάρισε το παρατσούκλι «Ιπτάμενος Ολλανδός». Δείτε την ντρίπλα που πήρε το όνομα του, τη «στροφή του Κρόιφ» ή τον αιρετικό τρόπο εκτέλεσης πέναλτι με πάσα το 1983. 

 

Ως προπονητής συνέχισε την παράδοση του Ρίνους Μίχελς. Από το 1985 έως το ’88 ήταν προπονητής του Άγιαξ και από το 1988 ως το ‘96 προπονητής της Μπαρτσελόνα, της φουρνιάς που πήρε το παρατσούκλι «Dream Team». Το ποδόσφαιρο που παίζει η Μπαρτσελόνα τα τελευταία χρόνια έχει τις βάσεις του στις ακαδημίες της «Μασία» που αναδιοργανώθηκαν με πρωτοβουλία του Κρόιφ στα πρότυπα των ακαδημιών του Άγιαξ.  Όμως, ο Κρόιφ δεν ξεχώρισε μόνο μέσα στο γήπεδο. Στην ιστορία έχουν μείνει οι θρυλικές ατάκες του και η συνολικότερη στάση του.

 

Επέλεξε να πάει στη Μπαρτσελόνα αντί για την αγαπημένη του Φράνκο, Ρεάλ Μαδρίτης. Δεν συμμετείχε στο Μουντιάλ του 1978 στην Αργεντινή αφού ήταν αντίθετος με τη Χούντα του Βιντέλα και φοβόταν για απαγωγή του ίδιου ή της οικογένειάς του. Αναρωτιόταν πως μπορεί να παιχτεί ποδόσφαιρο όταν «σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων υπάρχουν τόποι βασανιστηρίων;». 

 

Για τη θρησκεία έλεγε: «Δεν είμαι θρησκευόμενος. Στην Ισπανία και οι 22 παίκτες κάνουν το σταυρό τους πριν το ματς. Αν δούλευε αυτό, όλα τα ματς θα έπρεπε να τελειώνουν ισόπαλα».    

 

Σε σχέση με τα χρήματα και τις ομάδες: «Γιατί να μην μπορείς να νικήσεις μια πιο πλούσια ομάδα; Δεν έχω δει ποτέ ένα τσουβάλι με λεφτά να βάζει γκολ».

 

Γενικά για το ποδόσφαιρο: «Η ποιότητα χωρίς αποτελέσματα είναι ανούσια, τα αποτελέσματα χωρίς ποιότητα είναι βαρετά». 

Ακόμα και για τον εθισμό του στο τσιγάρο που τον σκότωσε: «Το ποδόσφαιρο μου έδωσε τα πάντα στη ζωή, το κάπνισμα μου τα πήρε σχεδόν όλα πίσω». 

 

Ο γιος της καθαρίστριας των αποδυτηρίων του Άγιαξ μπορεί να πέθανε, αλλά η αέρινη μορφή με το νούμερο 14 θα μείνει στη μνήμη όσων (τυχερών) μεγαλύτερων τον πρόλαβαν για πάντα, όπως και η κληρονομιά που άφησε συνολικά στο ποδόσφαιρο.