Πολιτισμός
Κινηματογράφος: Late Night Tale/Εβίτα/Francofonia
Ένα μνημειακό σε μέγεθος, δυστοπικό και απόκοσμο κόμικ τοίχου έχει στήσει στη γκαλερί Σαρρή 12 στου Ψυρρή, ο Μπαλινέζος Wild Drawing (WD), ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες δρόμου της Αθήνας.
“Late night tale” είναι ο τίτλος της εντυπωσιακής τοιχογραφίας που καλύπτει, στην κυριολεξία, όλα τα επίπεδα του χώρου. Η επίθεση στο περιβάλλον, η υπερεκμετάλλευση, η πλύση εγκεφάλου, η υπερκατανάλωση, οι πλούσιοι, οι μαφιόζοι και οι κυβερνήσεις αυτού του κόσμου, τα προσφυγικά κύματα και η αλλοτρίωση συμπλέκονται δημιουργώντας μια ενιαία ιστορία στην εντυπωσιακή ασπρόμαυρη εγκατάσταση με ξεκάθαρα αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα.
Από τον Άσπρο Κούνελο με το λιωμένο ρολόι του Νταλί στο χέρι, μέχρι τον Θείο Σαμ ως Τρελο-Καπελά, την Μέρκελ ως Ντάμα Κούπα μπροστά στο είσοδο ενός σύγχρονου Άουσβιτς, και τους δίδυμους αδερφούς Τσιριμπίμ Τσιριμπόμ με κοκα-κόλες και junk food στα χέρια, ο WD έχει δημιουργήσει ένα τρισδιάστατο εικαστικό έργο, που ξεκινάει από την μια άκρη της αίθουσας μέχρι την άλλη και από το πάτωμα μέχρι το ταβάνι.
Με τον γνωστό του τρόπο, την ενσωμάτωση κάθε αρχιτεκτονικού ή οικοδομικού στοιχείου του χώρου στο έργο του, πραγματώνει ένα δυσοίωνο ταξίδι στην “Χώρα των τραυμάτων”, με τον καθένα από τους επισκέπτες στον ρόλο της Αλίκης.
Η όλη τοιχογραφία έκανε 14 μέρες να ολοκληρωθεί. Σε αντίθεση με την εντυπωσιακή χρήση χρωμάτων που μας έχει συνηθίσει στις εξωτερικές δουλειές του, σε αυτό το εσώκλειστο έργο κυριαρχεί το μαύρο. Όπως όμως και στα υπόλοιπα γκραφίτι του έτσι και εδώ ο WD δεν αφήνει κανένα σημείο στην τύχη. Ο θεατής εξ' αρχής μπαίνει σε ένα παιχνίδι αντίληψης του χώρου. Σαν να ψάχνει να βρει τα μικρά εκείνα στοιχεία που θα του δώσουν την συνολική εξήγηση του τι συμβαίνει. Όπως σε όλα τα έργα του WD, η ζωγραφική, δεν είναι απλά διακοσμητική αλλά δημιουργεί χώρο και ιστορίες.
“Ο λόγος που μπήκα στην γκαλερί, όπως και κάθε φορά που το κάνω, είναι βιοποριστικός (όπως είδες υπάρχουν πίνακες ως μέρος της όλης τοιχογραφίας). Αυτή είναι η μόνη δουλειά μου, οπότε θα πρέπει και να ζήσω μέσα από αυτή, αλλά επίσης κάτι πολύ σημαντικό για μένα, να στηρίξω και τη δράση μου στο δρόμο μέσα από αυτήν, αφού οι δουλειές μου είναι non sponsored projects”, τονίζει μιλώντας στην ΕΑ ο WD θέλοντας να εξηγήσει την παρουσία του, όχι στους τοίχους και τους δρόμους της Αθήνας, αλλά
εντός ενός ιδιωτικού χώρου.
Το έργο έχει πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα και πήρε παράταση μέχρι τις 24 Απρίλη από Τετάρτη μέχρι Κυριακή 12μεσ. με 7μμ.
Εβίτα
Όταν η λαοφιλής «πρώτη κυρία» της Αργεντινής, Εβίτα Περόν πέθανε το 1952, μόλις 33 χρονών, το σώμα της ταριχεύτηκε με σκοπό να εκτεθεί σε ένα ειδικό μνημείο. Όμως το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1955 έριξε τον πρόεδρο και σύζυγό της Χουάν Περόν και εξαφάνισε τη σορό της, τα ίχνη της οποίας αγνοούνταν έως το 1971, όταν βρέθηκε θαμμένη στο Μιλάνο. Η ταινία του Πάμπλο Αγκουέρο χρησιμοποιεί τις περιπέτειες για τη σορό σαν αλληγορία για την αιματοβαμμένη νεώτερη ιστορία του κινήματος στην Αργεντινή.
Τρεις ιστορίες, του ταριχευτή του σώματος, του αξιωματικού που φυγαδεύει τη σορό και του πραξικοπηματία συνταγματάρχη Αραμπούρου που απαγάγουν οι αντάρτες Μοντονέρος μπλέκονται με αρχειακό υλικό, πανόραμα του εργατικού κινήματος και της αριστεράς. Ένας αφηγητής στρατιωτικός εξηγεί γιατί οι χούντες που ρήμαξαν την Αργεντινή τα έβαλαν με το λαϊκό σύμβολο της Εβίτας Περόν.
Στο πρόσωπό της εκδικήθηκαν τις κοινωνικές δυνάμεις που έτρεμαν πιο πολύ, αυτούς που ήθελε να καταστείλει η αστική τάξη με τις χούντες και τα πραξικοπήματα: Τους εργάτες, ιθαγενείς, αγρότες, τους "Decamisados" (αυτούς που δεν φορούν πουκάμισα) και τις αγωνίστριες «μητέρες της πλατείας ντε Μάγιο».
Έτσι ένα «παραλειπόμενο της ιστορίας» γίνεται αφορμή για βαθύ σχολιασμό της πολιτικής ιστορίας, της διαφθοράς, της θρησκείας, του λαϊκισμού και για την είσοδο στο προσκήνιο του πραγματικού υποκειμένου, της ταξικής πάλης και των κοινωνκών αγώνων.
Δήμητρα Κυρίλλου
Francofonia
Η νέα ταινία «Francofonia» που αποδόθηκε ως «Η Κιβωτός των Ανθρώπων» του Αλεξάντρ Σοκούροφ και προβλήθηκε πέρσι στις «Ειδικές Προβολές» του 56ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, έχοντας πραγματοποιήσει την παγκόσμια πρεμιέρα της στο διαγωνιστικό τμήμα του 72ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας, βγήκε στις αίθουσες την περασμένη Πέμπτη.
Μετά την επιτυχία της ταινίας «Ρωσική Κιβωτός» του 2002 γυρισμένη με ένα μόνο πλάνο -το μεγαλύτερο στην έως τώρα κινηματογραφική ιστορία- στο μουσείο Ερμιτάζ (τα πάλαι ποτέ Χειμερινά Ανάκτορα στην Αγ. Πετρούπολη), ακολούθησε η ανάθεση από την διοίκηση του μουσείου του Λούβρου, της δημιουργίας από το ρώσο σκηνοθέτη μιας νέας ταινίας, που να αφηγείται την πραγματική ιστορία που έλαβε χώρα στο συγκεκριμένο μουσείο κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πρόκειται για τη συνεργασία του διευθυντή του μουσείου του Λούβρου Ζακ Ζοζάρ και του γερμανού αξιωματικού Κόμη Φραντς Βολφ Μέττερνιχ, υπεύθυνου της γερμανικής επιτροπής για την προστασία των έργων τέχνης της Βέρμαχτ, με στόχο τη διάσωση των θησαυρών του μουσείου από τους ναζί.
Ή για να το πούμε καλύτερα, είναι μια κινηματογραφική δημιουργία με στοιχεία μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, που με όχημα δύο παράλληλες αφηγήσεις, θέτει τα ερωτήματά της για την τέχνη, την εξουσία και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Η πρώτη, αφορά την συνεργασία των δύο αξιωματούχων, σχετική με την τύχη των εκθεμάτων του μουσείου που έχουν «κρυφτεί» σε διάφορα κάστρα της Γαλλίας.
Η δεύτερη, την επικοινωνία μέσω skype, του ίδιου του σκηνοθέτη με τον φίλο του, καπετάνιο σε εμπορικό πλοίο που έχει φορτωμένα κοντέινερ με έργα τέχνης και θαλασσοδέρνεται καταμεσής του ωκεανού.
Στην πρώτη, οι συζητήσεις των πρωταγωνιστών, συμπληρώνονται από τον ρόλο του καλλιτέχνη (φωνή off), που σχολιάζει όλα όσα διαδραματίζονται, με υλικό αρχείου που μας παρουσιάζεται, νοήματα, καθώς και φανταστικές παρεμβολές της Μαριάννας και του Βοναπάρτη σε ρόλο… υποστηρικτικό.
Και ενώ θα έλεγε κανείς πως όλα αυτά τα ετερόκλητα στοιχεία μαζί, το λιγότερο που θα δημιουργούσαν, θα ήταν ένα ακατανόητο και δύσκολο στην παρακολούθησή του αποτέλεσμα, τελικά, ο καλλιτέχνης, καταφέρνει να τα τιθασεύσει, δημιουργώντας μια αφήγηση πλήρως κατανοητή ως προς τα ζητήματα που επιλέγει να θίξει.
Πόσα χρωστάει ο ευρωπαϊκός πολιτισμός στην επαφή του με τους άλλους πολιτισμούς;
Το πρόβλημα στην «Francofonia» ξεκινάει από το ότι η «παραγγελιά» τελικά, οδηγεί εν μέρει σε …παραφωνία. Γιατί πέραν των φιλοσοφικών ερωτημάτων και της πραγματικής ανάγκης να προστατευθούν από τον πόλεμο τα έργα τέχνης (όπως έγινε και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο το 1940 από τον προσωρινό διευθυντή του Αναστάσιο Ορλάνδο), η συνεχής ύμνηση της Ευρώπης, του ευρωπαϊκού πολιτισμού και άρα και της Γαλλίας ως κοιτίδας του διαφωτισμού, μοιάζει σήμερα, σαν μια ταινία που παραγγέλθηκε για να διαφημίσει ένα προϊόν, που όμως δεν υπάρχει πια στο ράφι. Αν υπήρξε και ποτέ.
Πάνος Κατσαχνιάς