Ιστορία
Αφιέρωμα ΕΡΤ: Έλληνες πρόσφυγες στη Μ. Ανατολή
Ένα ειδικό αφιέρωμα στην άγνωστη ιστορία των χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων του Β'ΠΠ και της κατοχής προσφέρει από την Παρασκευή 2/9 μέχρι την Τρίτη 6/9 το ψηφιακό τμήμα της ΕΡΤ στον ιστότοπο www.ert.gr .
Η προσφυγιά των Ελλήνων κατά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, είναι μία σχετικά άγνωστη πτυχή της σύγχρονης ιστορίας. Στις μαύρες μέρες της κατοχής ειδικά από το 1942 και μετά χιλιάδες αντιστασιακοί αλλά και οικογένειες ολόκληρες κάτω από το φάσμα της πείνας και του κατατρεγμού πήραν το δρόμο της προσφυγιάς προς την Τουρκία και από εκεί στη Μ. Ανατολή.
Χιλιάδες μπήκαν σε βάρκες-καρυδότσουφλα και με κίνδυνο της ζωής τους ακολουθώντας τη διαδρομή από τα παράλια της Ανατολικής Ελλάδας, τη Ραφήνα, την Εύβοια, την Κατερίνη και την Πελοπόννησο έφταναν στην Σάμο, τη Χίο, την Ικαρία, τη Λέσβο, τη Λήμνο, την Κάλυμνο ή την Κω και από εκεί πέρναγαν στα παράλια της Τουρκίας.
Συγκλονιστικές ήταν οι διηγήσεις επιζώντων εκείνης της περιόδου όπως παρουσιάστηκαν στην σημαντική εκδήλωση τιμής και μνήμης που οργανώθηκε στις 17 Αυγούστου στο πολιτιστικό κέντρο του Μαράθου της Ικαρίας με θέμα “Η προσφυγιά των Ικάριων στη Μέση Ανατολή 1942-1946” με αφορμή τα 70 χρόνια από την επιστροφή όσων από τους πρόσφυγες κατάφεραν να επιβιώσουν.
“Η πρώτη ταυτότητα στη ζωή μου ήταν η ταυτότητα του πολιτικού πρόσφυγα σε ηλικία 4 ετών”, διηγήθηκε ο πανεπιστημιακός Μάκης Καβουριάρης, ο οποίος θύμισε τα διάσπαρτα στρατόπεδα συγκέντρωσης στο Χαλέπι, στην Ιερουσαλήμ και σε όλη την Παλαιστίνη ακόμα και στην μακρινή Αντίς Αμπέμπα, τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, την πείνα, τη ζέστη, τις αρρώστιες και το θάνατο, δηλαδή όλα όσα μαστίζουν τους πρόσφυγες διαχρονικά. “Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ξεχαστεί μια από τις σημαντικότερες σελίδες της νεώτερης ιστορίας της χώρας. Οι μνήμες αυτές είναι φάρος για εμάς και τις νεώτερες γενιές για το ποια θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση των προσφύγων και σήμερα”, τόνισε ο Μ. Καβουριάρης θυμίζοντας την άθλια αντιμετώπιση που επιφύλασσαν οι “σύμμαχοι” Άγγλοι αλλά και την σημαντική αυτοοργάνωση που κατάφεραν να δημιουργήσουν οι Έλληνες πρόσφυγες με μαγειρεία, σχολεία και ιατρεία.
Στην εκδήλωση μίλησαν δίνοντας το παρών και ο γιατρός Χρήστος Σταυρινάδης θυμίζοντας τα δύσκολα παιδικά του χρόνια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Παλαιστίνης αλλά και η Σώσα Πλακίδα που κατασυγκινημένη μίλησε για το μικρό αδερφό της που δεν κατάφερε να αντεπεξέλθει στις κακουχίες του ταξιδιού ενώ τόνισε πως σήμερα είμαστε υποχρεωμένοι να στηρίξουμε τους ανθρώπους που φεύγουν ως πρόσφυγες για τους ίδιους ακριβώς λόγους, τον πόλεμο και την φτώχεια.
Στην εκδήλωση, που είχε έντονο αντιρατσιστικό χαρακτήρα και οργανώθηκε από τον Κύκλο Τέχνης και Πολιτισμού της Ικαρίας και την εκκλησιαστική επιτροπή Μαράθου, προβλήθηκαν αποσπάσματα από βιντεοσκοπημένες μαρτυρίες Ικαριωτών προσφύγων ενώ παρουσιάστηκε ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του δημοσιογράφου Νάσου Μπράτσου ο οποίος επιμελείται και το αφιέρωμα της ιντερνετικής ΕΡΤ.