Πολιτισμός
Κινηματογράφος: «Νοσταλγώντας το φως» του Πατρίσιο Γκουσμάν

Ο Πατρίσιο Γκουσμάν έγινε γνωστός με το ντοκιμαντέρ «Σαλβαδόρ Αλιέντε», για τον ηγέτη της Χιλής που βρήκε τραγικό τέλος στο πραξικόπημα του 1973. Έχει στο ενεργητικό του ένα πλούσιο έργο αποκλειστικά σε ταινίες τεκμηρίωσης με κεντρικό θέμα τη Χιλή και την ιστορία της. Η τριλογία «Η μάχη της Χιλής» γύρω από τον τελευταίο χρόνο της κυβέρνησης Αλιέντε ήταν ο λόγος που τη νύχτα του πραξικοπήματος βρέθηκε μαζί με χιλιάδες συλληφθέντες στο Εθνικό στάδιο της Χιλής. Κατάφερε να φύγει στο εξωτερικό και να ολοκληρώσει την ταινία και επιστρέφοντας μετά την πτώση της χούντας, δεν σταμάτησε να «σκαλίζει» το παρελθόν και να εμπνέεται από την ιστορία.

Η έρημος Ατακάμα βρίσκεται σε υψόμετρο χιλίων μέτρων και διαθέτει τόσο διαφανή ουρανό, που αποτελεί ιδανική θέση για την παρατήρηση των άστρων. Εκεί συγκεντρώνονται αστρονόμοι από όλο τον κόσμο για να κάνουν παρατηρήσεις. Κι ενώ οι αστρονόμοι εξετάζουν τους πιο μακρινούς γαλαξίες σε αναζήτηση εξωγήινης ζωής, ελάχιστα πιο κάτω από τα παρατηρητήρια γυναίκες σκάβουν μες στην έρημο σε αναζήτηση αγνοούμενων συγγενών τους. Εκεί κατέληγαν σοροί αγωνιστών που εξόντωσε και «εξαφάνισε» η χούντα του Πινοσέτ. 

Το ντοκιμαντέρ εμπλέκει ανθρώπους από διαφορετικές αφετηρίες, που συνδέονται μέσω της ερήμου. Η Βικτωρία και η Βιολέτα αναζητούν αγαπημένα τους πρόσωπα που εξόντωσε  η χούντα και έθαψε τα σώματά τους κάτω από την άμμο της ερήμου. Τις βοηθά ο έμπειρος αρχαιολόγος Λοτάρο. Ξέρει την έρημο και τα μάτια του μπορούν να μαντέψουν τι είναι κρυμμένο κάτω από την άμμο. Τις έχει μάθει πώς να ξεχωρίζουν τον κόκκο άμμου που από κάτω του βρίσκεται ένας δολοφονημένος. 

Για έναν αστρονόμο, ο μόνος πραγματικός χρόνος είναι αυτός που έρχεται από το παρελθόν, καθώς το φως των αστεριών κάνει εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια για να φτάσει στη γη. Έτσι οι αστρολόγοι επεξεργάζονται στοιχεία από ουράνια σώματα που δεν υπάρχουν πια, κάτι που τους συνδέει με τους ιστορικούς, τους αρχαιολόγους, τους γεωλόγους, τους παλαιοντολόγους και τις γυναίκες που ψάχνουν τους αγνοούμενους συγγενείς τους. Όλοι τους καταλήγουν στο ίδιο. Ψάχνουν το παρελθόν ώστε να είναι σε θέση να κατανοήσουν καλύτερα το παρόν και το μέλλον. Γιατί όσο τραγική κι αν είναι η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, η απώλεια της μνήμης είναι χειρότερη.