Μπορεί το απεργιακό κίνημα να νικήσει; Τα διδάγματα του 2008

Κι όμως, όταν η εργατική τάξη μπήκε σε κίνηση, δεν χρειάστηκαν παρά λίγοι μήνες για να φανεί πόσο αδύναμη ήταν πραγματικά εκείνη η κυβέρνηση. Με αιχμή το νομοσχέδιο του Μαγγίνα για το ασφαλιστικό (και όχι μόνο), το φθινόπωρο του 2007 ξέσπασε ένα κύμα αγώνων που επί 4 μήνες την ταρακούνησε συθέμελα και αποτέλεσε και μια από τις βασικές αιτίες της αλλαγής των πολιτικών συσχετισμών.

Το φθινόπωρο του 2007, οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, οι νοσοκομειακοί γιατροί, οι μηχανικοί προχώρησαν σε δυνατές απεργίες από τα κάτω που οδήγησαν στην 1η πανεργατική απεργία-σεισμό στις 12/12/07. Το 2008 ξεκίνησε με τους λιμενεργάτες, τους εργαζόμενους στα ΕΛΤΑ και τη ΔΕΗ να μπαίνουν στο χορό των απεργιών με επαναλαμβανόμενες απεργίες και καταλήψεις, που οδήγησαν στη 2η πανεργατική στις 13 Φλεβάρη. Ακολουθούν οι απεργίες διαρκείας στη ΔΕΗ, τους Δήμους, την Τράπεζα Ελλάδος - απεργία που κλείνει το Χρηματιστήριο - κορυφαίες στιγμές ενός απεργιακού κύματος που συμπαρέσυρε όλους τους χώρους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Ανταρσία

Oι πρώτοι τέσσερις μήνες της διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ θυμίζουν την εργατική ανταρσία εκείνων των μηνών. Η κυβέρνηση Παπανδρέου προσπαθεί και αυτή να χρησιμοποιήσει την πρόσφατη «λαϊκή εντολή» - αλλά και τη συναίνεση των συνδικαλιστικών ηγεσιών - για να σταματήσει την αντίσταση του εργατικού κινήματος.

Παρόλα αυτά, με το καλημέρα, βρέθηκε αντιμέτωπη με την απεργία στο λιμάνι και την έκρηξη των εργαζόμενων στα stage. Όταν το Δεκέμβρη η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ απέφυγαν να καλέσουν οποιαδήποτε κινητοποίηση για τον προϋπολογισμό, με πρωτοβουλία της βάσης, έγινε η απεργία της 17 Δεκέμβρη που κινητοποίησε μια σειρά κλάδους. Η ΑΔΕΔΥ αναγκάστηκε να καλέσει την απεργία στις 10 Φλεβάρη που εξελίχθηκε στην πιο επιτυχημένη των τελευταίων χρόνων. Ετσι φτάσαμε στην πανεργατική απεργία στις 24 Φλεβάρη και στην αποτυχία της ηγεσίας της ΓΣΕΕ να ταπώσει την οργή απέναντι στο Σταθεροποιητικό Πρόγραμμα της κυβέρνησης.

Το ερώτημα είναι πως συνεχίζουμε παρακάτω, μπορεί αυτό το κίνημα να ξεπερνάει τα εμπόδια, τι μπορούμε να διδαχτούμε από το κύμα του 2008;

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να αποφύγουμε είναι ένα κλείσιμο των αγώνων, ανάλογο με εκείνο που έγινε με το ασφαλιστικό του Μαγγίνα. Το απεργιακό κύμα το 2008, έληξε με αναστολή των απεργιών από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες και κάποιου τύπου «συμβιβασμό» με την κυβέρνηση και τα αφεντικά: την αποπομπή Μαγγίνα, την προσωρινή απόσυρση του ασφαλιστικού, την υπογραφή της διετούς συλλογικής σύμβασης από τη ΓΣΕΕ.

Η αναστολή των αγώνων είχε - πέρα από συνδικαλιστική - και πολιτική έκφραση. Το Μάρτη του 2008, την ώρα που η αντίσταση κλιμακωνόταν και γενικεύονταν υπήρξαν μια σειρά από «θεσμικές» πρωτοβουλίες: Ο τότε πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Α. Αλαβάνος πρότεινε την τέλεση «δημοψηφίσματος» σαν διέξοδο από την κρίση. Ο Γ. Παπανδρέου έκανε ρελάνς με «πρόταση μομφής» στο κοινοβούλιο για το ασφαλιστικό. Το μήνυμα που έστειλε ήταν ξεκάθαρο: λύση δεν είναι οι απεργίες αλλά οι εκλογές.

Εκείνη η συλλογιστική αποδείχθηκε λάθος. Ο Καραμανλής επιβίωσε αφού σταμάτησε το απεργιακό κύμα, η Πετραλιά ψήφισε το Ασφαλιστικό, το δημοψήφισμα το ξέχασε ακόμα και ο ΣΥΡΙΖΑ. Βέβαια, η οργή δεν εξαφανίστηκε από τους εργάτες και τη νεολαία, έστω και αν οι ηγεσίες συμβιβάστηκαν. Την απεργιακή έκρηξη για το ασφαλιστικό (ήταν η δεύτερη μεγάλη σύγκρουση με τη ΝΔ μετά τις καταλήψεις και τις απεργίες στην εκπαίδευση που προηγήθηκαν) διαδέχτηκε η έκρηξη του Δεκέμβρη του 2008, για να αποδειχθεί ότι η κυβέρνηση Καραμανλή δεν μπορούσε να συνεχίσει. Λίγους μήνες αργότερα, η οργή εκφράστηκε στις κάλπες με τη συντριβή της ΝΔ. Αλλά δεν έλυσε το πρόβλημα.

Η πιο σκληρή

Σήμερα, η πολλά «κοινωνικά υποσχόμενη» κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, ενώπιον της κρίσης, έχει ήδη πάρει θέση, έχει ήδη διαλέξει πλευρά. Εχει κάνει, μαζί με τους τραπεζίτες και τους φίλους της στην ΕΕ, μια ξεκάθαρη ταξική επιλογή: Την κρίση του καπιταλισμού, που δημιούργησαν ο ανταγωνισμός και η απληστία των τραπεζιτών να την πληρώσουν οι εργαζόμενοι, οι εργάτες και οι φτωχοί αυτής της χώρας. Αυτό είναι το Σταθεροποιητικό Πρόγραμμα, η πιο σκληρή αντεργατική επίθεση στους μισθούς, τις δουλειές, το ασφαλιστικό- χειρότερη και από αυτή του Μητσοτάκη το 1990-93.

Η μόνη απάντηση σε αυτήν τη συνολική επίθεση της κυβέρνησης και των αφεντικών είναι οι ανυποχώρητοι μετωπικοί αγώνες της εργατικής τάξης με απεργίες διαρκείας και καταλήψεις για πετάξουμε το Σταθεροποιητικό Πρόγραμμα, το φορολογικό και ασφαλιστικό νομοσχέδιο στα σκουπίδια, για να μην κοπεί ένα ευρώ από τους μισθούς, να μην περάσει ούτε μια απόλυση, ούτε μια ιδιωτικοποίηση, να μην κλείσει ούτε ένα εργοστάσιο.

Και όχι μόνο. Οι εργαζόμενοι, τα συνδικάτα πρέπει να συνεχίσουν να διεκδικούν πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, να κρατικοποιηθούν οι επιχειρήσεις που κλείνουν, να απαγορευτούν με νόμο οι απολύσεις, να γίνουν τώρα οι προσλήψεις που χρειάζονται. Τα λεφτά υπάρχουν: Φορολογώντας τους πλούσιους και τις τράπεζες, κόβοντας τις σπατάλες των εξοπλισμών και της αστυνομίας, κάνοντας στάση πληρωμών στις τράπεζες που απορροφούν με τους τόκους το μισό προϋπολογισμό. Αυτές είναι οι απαντήσεις στην προπαγάνδα του Παπανδρέου και του Παπακωσταντίνου ότι «είμαστε θύματα των αγορών, αλλά είμαστε αναγκασμένοι να περάσουμε τα μέτρα για να σώσουμε τη χώρα» κλπ.

Για να τα πετύχουμε αυτά χρειαζόμαστε την οργάνωση των αγώνων από τα κάτω: Απεργιακές επιτροπές και γενικές συνελεύσεις, ενημερώσεις και περιφρουρήσεις, κατέβασμα στις απεργιακές συγκεντρώσεις, συντονισμό με τους άλλους κλάδους που βρίσκονται σε κινητοποίηση, οργάνωση της συμπαράστασης στον καθένα που αντιστέκεται, μεταφορά των εμπειριών από τον ένα στον άλλο χώρο.

Τα βήματα αυτά είναι απαραίτητα για έναν ακόμα λόγο. Για να μπορέσουμε να σπάσουμε τις προσπάθειες των συνδικαλιστικών ηγεσιών να απομονώνουν αγώνες (με επιχειρήματα του τύπου «πάμε μόνοι μας να κερδίσουμε κάποια εξαίρεση») ή να αναστείλουν αγώνες (υποσχόμενες κάποιο «συμβιβασμό», όπως στους εφοριακούς, που η ηγεσία της ΠΟΕ ΔΟΥ από την πρώτη στιγμή φάνηκε πρόθυμη να δεχτεί περικοπές ... «μόνο» 8% στους μισθούς).

Η οργάνωση των εργαζόμενων από τα κάτω είναι απαραίτητη για να μην περνάνε τα συνδικαλιστικά πραξικοπήματα σαν και αυτό που έγινε στην ΠΟΕ ΔΟΥ, (και αλλού) όταν η εκτελεστική της επιτροπή αποφάσισε κλείσιμο των απεργιών κόντρα στην απόφαση του Γενικού Συμβουλίου. Χρειαζόμαστε οργάνωση του απεργιακού κινήματος από τη βάση με δημοκρατικό έλεγχο των αποφάσεων και ξεκάθαρο προσανατολισμό στην ενότητα, το συντονισμό και την κλιμάκωση μέχρι τη νίκη. Βέβαια αυτό δεν είναι απλά ένα οργανωτικό ζήτημα των απεργιών.

Πολιτική

Χρειάζεται πολιτικός προσανατολισμός για να μην περνάει η ηττοπάθεια, η απογοήτευση και ο «ρεαλισμός» που προβάλλουν οι επίσημες ηγεσίες. Να συγκρουστούμε με αντιλήψεις του τύπου: «καλές» οι απεργίες, αλλά δεν «μπορούν να πετύχουν πολλά», «ο κόσμος είναι οικονομικά πιεσμένος και δεν μπορεί να αντέξει μεγάλους αγώνες» και άλλες τέτοιες απόψεις που στο τέλος πού καταλήγουν; Στο ότι οι απεργίες χρειάζονται, απλά σαν βοηθητικές διαμαρτυρίες που στόχο θα έχουν να υποστηρίζουν τις «πολιτικές πρωτοβουλίες» όπως πχ ένα «δημοψήφισμα» ενάντια στο Πρόγραμμα Σταθερότητας ή την αναμονή ξανά για τις κάλπες.

Η κλιμάκωση και η οργάνωση των αγώνων από τα κάτω, χρειάζεται μια συνολικότερη προοπτική. Το εργατικό κίνημα πρέπει να έχει ξεκάθαρη απάντηση από τη δική του πλευρά. Αλλά αυτή δεν μπορεί να είναι ούτε οι «εποικοδομητικές προτάσεις» για ένα «πιο δίκαιο σταθεροποιητικό πρόγραμμα», η «αριστερή λιτότητα» που αναμασάει η Ανανεωτική Πτέρυγα του ΣΥΝ, ούτε μια μελλοντική «αριστερή διακυβέρνηση».

Η απάντηση στο Πρόγραμμα Σταθερότητας είναι το Πρόγραμμα Ανατροπής της εργατικής τάξης, είναι η πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού. Η εναλλακτική λύση στα ξεπουλήματα της σοσιαλδημοκρατίας είναι το δυνάμωμα της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που βάζει σαν στόχο τη σύγκρουση με το ίδιο το σύστημα που γεννάει κρίση και βαρβαρότητα. Οι συνθήκες είναι ώριμες. Οι εργαζόμενοι με τους αγώνες τους έχουν τη δύναμη να σταματήσουν τα μέτρα και να ανοίξουν το δρόμο σε μια αντικαπιταλιστική διέξοδο από την κρίση όχι μόνο στην Ελλάδα, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο.